Balfour Deklarasyonu

Balfour Deklarasyonu, Filistin'de bir Yahudi devletinin kurulması sürecinde çok kritik bir dönüm noktası olan resmi bir belgedir.

• Tarih: 2 Kasım 1917

• Kimden: İngiltere Dışişleri Bakanı Arthur James Balfour

• Kime: İngiltere'nin önde gelen Yahudi liderlerinden Lord Lionel Walter Rothschild'e yazılmış bir mektuptur.

Deklarasyonda Ne Yazıyordu?

Mektubun en çok alıntılanan kısmı şudur:

"Haşmetli İngiliz Hükümeti, Filistin'de Yahudi halkı için bir ulusal yurt kurulmasını olumlu karşılamaktadır ve bu hedefin gerçekleşmesini kolaylaştırmak için elinden geleni yapacaktır."

Ancak, önemli bir uyarı da içeriyordu:
"Filistin'deki mevcut Yahudi olmayan toplulukların medeni ve dini haklarına veya başka ülkelerdeki Yahudilerin sahip olduğu hak ve siyasi statülerine zarar verecek hiçbir şey yapılmamalıdır."

Neden Önemli?

Balfour Deklarasyonu'nun önemi şu noktalardan gelir:

1. İlk Büyük Devlet Desteği: Dünyanın en güçlü emperyal güçlerinden biri olan İngiltere, ilk kez resmi olarak Siyonizm hedefini desteklediğini açıklamış oldu.

2. Siyasi Meşruiyet: Siyonist hareket için paha biçilmez bir siyasi meşruiyet ve diplomatik zafer oldu.

3. Manda Yönetiminin Temeli: İngiltere, I. Dünya Savaşı sonrasında Filistin üzerinde "manda" yetkisini alınca, Yahudi göçünü ve yerleşimini aktif bir şekilde teşvik etmesinin önü açıldı. Bu süreç, 1948'de İsrail devletinin kurulmasına giden yolu döşedi.

4. Çifte Taahhüt Çelişkisi: İngiltere'nin aynı dönemde Araplara (McMahon-Hüseyin Yazışmaları ile) bağımsızlık sözü vermiş olması, Orta Doğu'da hala süren temel çatışmalardan birinin tohumlarını attı.

Kısacası, Balfour Deklarasyonu, bir imparatorluğun sömürgeci politikasıyla, bir ulusal hareketin hedeflerinin kesiştiği ve bugünkü İsrail-Filistin sorununun şekillenmesinde doğrudan etkisi olan tarihi bir belgedir.