Ahmet Yesevi
- Fikirlerinin temeli hikmet, sohbet ve ahlak olmak üzere üç esasa dayanır.
- Eserlerinde millî ve manevî birliğin önemi üzerinde durmuştur.
Yunus Emre
- Farsça ve Arapçanın yaygın olarak kullanıldığı dönemde Türkçe eserler vermiştir.
- Öğretileri İslamın insan sevgisi, iyilik ve dostluğa dayalıdır.
Mevlânâ Celâleddîn-î Rûmî,
- İslamdan aldığı fikirleriyle tüm insanlığa seslenmiştir.. Verdiği mesajlar asırlar boyu etkisini sürdürmüştür.
Hacı Bektâş-ı Velî
- Ahmet Yesevi'nin kurduğu Yesevilik tarikatının Anadolu'daki uygulayıcılarındandır.
- Fikirlerini "Makalat" adlı eserinde toplamıştır.
- Balkanların ve Rumeli'nin İslamlaşmasında önemli rol oynamıştır.
Ahî Evran
- Esnaf ve zanaatkarların maddî ve manevî dayanışma teşkilatı olan ahiliğin lideridir.
- Ahiler, Anadolu Selçukluları Dönemi'nde etkili olmuşlar, Osmanlı Devleti'nin kuruluşuna önemli katkı sağlamışlardır.
Hacı Bayrâm-ı Velî
- Bilim ve tasavvufu birleştirmiştir. Önce müderrislik yaparak birçok öğrenci yetiştirmiş daha sonra tasavvufa yönelmiştir.
- Anadolu'ya gelen konargöçer Türkmenlerin yerleşik yaşama geçmelerinde önemli rol oynamıştır.
Türk İslam düşüncesindeki sufiler, gittikleri yerlerde tekke ve zaviyeler kurarak halka manevi destek sağladıkları gibi yıkılan yerleri imar etmişler, dinî ve ilmî çalışmalar yapmışlardır. Bununla birlikte gerektiğinde devletin savaş gücüne de katkı sağlamışlardır
