AŞİRETTEN BEYLİĞE

BEYLİKTEN DEVLETE OSMANLI DEVLETİ KRONOLOJİSİ(1302-1453)

(1302)   Koyunhisar Muharebesi

(1326)   Bursa’nın   Fethi   

(1329)   Palekanon   Muharebesi

(1331)  İznik’in   Fethi

(1337)   İzmit’in   Fethi 

(1345)   Karesi   Beyliği’nin   alınması 

(1353)   Çimpe   Kalesi’nin   alınması 

(1363)   Edirne’nin Fethi

(1371) Çirmen Muharebesi 

(1389) I. Kosova Muharebesi

(1396) Niğbolu Muharebesi

(1402) Ankara Savaşı

(1402-1413)Fetret Devri   

(1444) Varna  Muharebesi

(1448)  II.Kosova Muharebesi

 

XIII. YÜZYIL SONLARINDA  ANADOLU VE ÇEVRESİ

A) Anadolu ve Çevresi

1)Anadolu Selçuklu Devleti 1243 Kösedağ savaşı yenilgisinden sonra yıkılma dönemine girmiş, Moğol( İlhanlılara bağlı) duruma gelmişti.  Bu siyasi boşluk ortamında Anadolu da çok sayıda Türk Beyliği kuruldu.

2) A.Bizans(Doğu Roma İmp.)

      13. yüzyıla girildiğinde sınırları (Marmara Bölgesi ve kısmen Balkanlar) küçülmüş, eski askeri ve ekonomik gücü kalmamıştı. Taht kavgalarının  etkisiyle  istikrarsız bir dönemi yaşıyordu. 

     B.Trabzon Rum İmparatorluğu:

IV. Haçlı seferi sonrasında  Trabzon ve çevresinde kurulmuştu. 13. yüzyılda İlhanlı baskısı altındaydı ve etkisizdi.

3) İlhanlı Devleti(1256-1336)

Cengiz İmparatorluğunun parçalanmasıyla İran'da kurulan Moğol devletidir. Dönemin  güçlü devletlerindendir. Ayn-ı Calut Savaşı'nda Memlûkler karşısında ağır bir yenilgi aldılar.

4)Memlûk Devleti (1250-1517)

Haçlılara ve Moğollara karşı başarılı savaştılar.Moğolları yenen ilk Müslüman Devlettir.Mısır,Suriye,Hicaz ve çevresine egemen oldular.

5) Altın Orda Devleti(1227-1395)

Cengiz İmparatorluğu'nun parçalanmasıyla Karadeniz'in kuzeyinde kurulan Moğolların Müslüman Torunları ve Kıpçak Türklerince kurulmuştur. İç karışıklıklar ve benzeri sebeplerle yıkılmıştır.

B) BALKANLAR VE AVRUPA 

1)Balkanlar

  Sırp Krallığı,Bulgar Krallığı, Macar Krallığı,  Arnavutluk Krallığı, Bosna Prensliği, Eflak Voyvodalığı,Boğdan Voyvodalığı, Erdel beyliği.

Sırpların ve Macarların yayılmacı faaliyetleri vardı.

2) Avrupa

İtalya'da Venedik ve Ceneviz devletlerinin Ege, Akdeniz ve Karadeniz'de ticaret kolonileri vardı. Avrupa'nın en büyük gücü Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'ydu. Doğu Avrupa'da Macaristan,Lehistan krallıkları ve Moskova Knezliği vardı.Macarların yayılmacı faaliyetleri vardı.

Batı Avrupa'da Fransa,İngiltere ve Benî Ahmer İslam Devleti (İspanya) vardı.

İngiltere-Fransa arasında Yüzyıl Savaşları vardı.

OSMANLI BEYLİĞİ'NİN KURULUŞ  SÜRECİ

Osmanlı Beyliği Kuruluş Dönem

Osmanlı Devleti'nin Büyümesinin Nedenleri

1. Coğrafi konumu: Bizans sınırında bir uç beyliği olması. Bu durum Anadolu’ya gaza ve cihat yapmak için gelen Türkmenlerin Osmanlıya katılmalarını sağlamıştır.
2. Gaza ve cihat politikası.
3. Bizans’ın durumu: Bu dönemde Bizans eski gücünü kaybetmiştir. Merkezi dinlemeyen tekfurların halka iyi davranmaması.
4. Balkanların durumu: Pek çok milletin birbiriyle mücadele ediyor olması. Siyasi ve dini birliğin olmaması.
5. Anadolu’daki Türk beyliklerine karşı barışçı bir politika izlenmesi.
6. Merkezi otoritenin güçlü tutulması. İdarenin tek elde toplanması.
7. Devlet yöneticilerinin iyi eğitim almış ve üstün niteliklere sahip olmaları.
8. Fethedilen bölgedeki halka adil davranmaları
9. Fethedilen bölgelere Türklerin iskân edilmesi.
10. İngiltere ve Fransa arasında Yüzyıl Savaşlarının olması
11. Anadolu Selçuklu devlet adamlarının ve fethedilen beyliklerin yöneticilerinin Osmanlıya katılması.
12. Ahiler ,gaziler,dervişler ve Baciyan-ı Rum(Müslüman Türk Kadınlar teşkilatı) gibi çeşitli toplum kesimlerinin desteği.

Osmanlı  Soyu

24 Oğuz boyundan biri olan Bozokların Günhan Soyunun Kayı boyuna mensupturlar.

Osmanlı Devletinin Kuruluşu 

Kayı boyundan olan  Ertuğrul Gazi yönetimindeki aşiret , Malazgirt Savaşından sonra şu yerleşim sırasını  takip etmiştir.                                                                                                                              

Ahlat--->Karacadağ(Ankara)---->Söğüt(kışlak)/Domaniç(Yaylak)

Osmanlı Başkentleri

Bilecik-->Yenişehir-->Bursa-->Edirne-->İstanbul
Ertuğrul Gazinin 1281 deki vefatından sonra Osman Bey,beyliğin başına geçmiştir.

1-Osman Bey (1302 – 1324)

Osmanlı Beyliğinin kurucusu ve bağımsız hale getiricisi  olan Osman Gazi  Bizans’la mücadeleye girerek Bilecik, Yarhisar, İnegöl ve Karacahisar’ı ele geçirmiştir.

Koyunhisar Savaşı (1302):

Nedeni:   

1.Bizans Tekfurlarının Osmanlı Devletini  bölgeden çıkarmak istemeleri

Sonuçları:

1. Bizans’la yapılan ilk büyük savaştır. 
2. Bizans ordusuyla değil Bizans tekfurlarıyla  yapılmıştır.
3. İznik ve çevresinin yolu Osmanlıya açılmıştır
4. Osmanlı  Devleti, bağımsız bir devlet haline gelmiştir.

Dönemin genel özellikleri :

1.  İlk bakır para Osman Bey zamanında bastırılmıştır.
2. Osman Bey’in başarılı olmasında Akçakoca, Konur Alp, Samsa Çavuş gibi Türkmen Gazilerinin rolü büyüktür.
3. Osman Bey zamanında Bilecik ardından da Yenişehir başkent olmuştur.
4. Osmanlı Devleti, bağımsız hale gelmiştir.

Orhan Bey (1324 – 1362)

 Bursa'yı alarak burayı devlete başkent yaptı.

• 1329 Maltepe (Palekenon) Savaşı'nda Bizans'ı yendi ve İznik, Gemlik ve İzmit'i fethederek Kocaeli yarımadasını Osmanlı hakimiyetine aldı.

• Karasioğulları Osmanlı'ya bağlandı.

• Böylece ilk defa bir beylik Osmanlı'ya bağlandı. Anadolu Türk birliği yolunda ilk adım atılmış oldu.

• Osmanlı ilk defa deniz gücüne kavuşmuş oldu.

• Bizans'taki iktidar kavgalarından yararlanan Osmanlı Beyliği, Rumeli'deki Çimpe Kalesi'ni aldı (1351).

• Böylece Rumeli'de ilk toprak alınmış oldu.

• Rumeli'de fetihlere devam edilerek; Gelibolu, Tekirdağ, Çorlu, Keşan, Malkara fethedildi.

• Orhan Bey zamanında idari, adli, askeri, eğitim ve sosyal alanlarda teşkilatlanmalar yapılmıştır.

Orhan Bey Dönemi'nde Devlet Teşkilatlanması Adına Yapılanlar

• İlk divan teşkilatı kuruldu.

• Yaya ve Müsellem adıyla ilk düzenli ordu kuruldu.

• İlk medrese İznik'te açıldı.

• İllere ilk defa kadılar ve subaşılar gönderildi.

• İlk donanmaya sahip olunda ve Karamürsel'de ilk tersane kuruldu.

• İlk defa vezirlik makamı kuruldu.

Bütün bunlarla beylikten devlete geçiş sağlanmıştır.

Bursa'nın Fethi

Orhan Bey,babasının başlattığı Bursa kuşatmasını tamamlayıp  şehri fethetmiş ve  başkent yapmıştır.
Sonuçları:
1.Ekonomik  açıdan güç kazanıldı.
2.İmar ve iskânla şehir Türk ve İslam karakterini kazandı.
3.Marmara'nın güneyinde Bizans hakimiyeti sona erdi.

Maltepe (Palekanon) Savaşı (1329):

Nedenleri: 
1.Osmanlı Devletinin İzniki  kuşatması
2.Bizansın Osmanlı Devletini Marmara Bölgesinden çıkarmak istemesi
Sonuçları
1.Bizans,Osmanlı için bir tehlike olmaktan çıkmıştır.
2.Osmanlı Devleti, İznik fethine devam etmiştir.
3.Kocaeli Yarımadasının tamamı Osmanlı  Devletinin eline geçmiştir.

BEYLİKTEN DEVLETE OSMANLI GENİŞLEME SÜRECİ

Balkanlardaki Fetihler B,Ankara Savaşı

YILDIRIM BAYEZİD  DÖNEMİ

NİĞBOLU SAVAŞI (1396)

Taraflar: Osmanlı Devleti ve Haçlı Ordusu ( Avrupanın her tarafından toplanmış büyük haçlı ordusu)

Nedenleri

1. Yıldırım Bayezıt’ın  İstanbulu kuşatması
2. Macarlarla Osmanlılar arasındaki Aşağı Tuna hakimiyet sorunu ve Bulgaristan da üstünlük mücadelesi
3. Ege denizi, Mora ve Arnavutlukta Osmanlı-Venedik rekabeti
4. Papa ve Macarların haçlı seferi çağrısı
5. Osmanlıların 1393’te Bulgar krallığına son vermesi.

Sonuçları

1) Haçlıların Türkleri Balkanlardan atma konusundaki 3.girişimleri de sonuçsuz kaldı.
2) Eflak ve Bosna Osmanlı egemenliğine girdi.
3) Selanik alındı ve Mora’ya sefer yapıldı
4) Bizans’a batıdan gelebilecek yardım önlenmiş ve İstanbul’un fethi için uygun ortam oluşmuştur.

5)Halife tarafından Yıldırım Beyazıta "Sultan" ünvanı verildi.

6) Osmanlı Devletinin İslam Dünyasındaki saygınlığı  arttı.

İstanbul Kuşatmaları

 Sebepler:

1.      Osmanlı Devleti’ne karşı Avrupalı devletleri kışkırtması,
2.      Karamanoğullarıyla ittifak kurması,
3.      Osmanlı şehzadelerini sürekli kışkırtması
4.      Yapılan antlaşmalara uymaması, etkili olmuştur

Süreç

1.Kuşatmayı Macarların saldırıları nedeniyle kaldırdı (1391)

2.Kuşatmayı Niğbolu Savaşı nedeniyle kaldırdı(1395)

3.Kuşatmayı topların yetersizliği ve Rumelideki karışıklıklar nedeniyle kaldırdı.(Rumeli Hisarını bu kuşatma için yaptırmıştı)

4.Kuşatmayı Timurun doğudan Anadoluya girmesi nedeniyle kaldırdı(1400)

Sonuç:

1. Bizansla tek resmi antlaşma imzalandı (1400).

2.Osmanlı, Bizanstan hukuki ve ekonomik ayrıcalıklar elde etti.

Anadolu Türk Birliğini Sağlama Faaliyetleri

1.Orhan Bey döneminde barış yoluyla ilk olarak Karesioğulları Beyliği Osmanlı topraklarına katıldı. 

2.Evlilik yoluyla

Karamanoğullarına karşı güç kazanmak isteyen Germiyanoğlu Süleyman Şah, kızını I. Murat’ın oğlu Yıldırım Bayezit ile evlendirdi. Bu evlilikle Kütahya, Emet, Simav, Tavşanlı çeyiz olarak Osmanlılara geçti.

3.Para yoluyla

I. Murat, Hamitoğulları’ndan da para karşılığıAkşehir, Beyşehir, Yalvaç, Seydişehir ve Isparta’yı aldı.

4.Savaş yoluyla

Yıldırım Bayezit döneminde Türk birliği savaş yoluyla sağlanmaya çalışıldı. Bu amaçla,Saruhanoğulları, Aydınoğulları, Menteşeoğulları, Germiyanoğulları, Karamanoğulları, Hamitoğulları, Eretna Beyliği ve Candaroğulları’nın Kastamonu kolu Osmanlı topraklarına katıldı. Böylece Anadolu Türk birliği büyük ölçüde sağlanmış oldu.Yıldırım Bayezit, 1399’da Memluklere bağlı olan Dulkadiroğulları Beyliği’nden Malatya, Besni, Darende ve Elbistan’ı alarak sınırlarını Orta Fırat’a kadar genişletti

 Ankara Savaşı (1402)

Nedenleri:
1. Timur’un doğu seferi öncesinde arkasında güçlü bir devlet bırakmak istememesi.
2. Her iki hükümdarda da bulunan “cihan hakimiyeti” düşüncesi.
3. Topraklarını sürekli genişleten iki devletin birbirine komşu olması.
4. Her iki devlete sığınan kişilerin hükümdarları kışkırtmaları.
5. Timur’un Osmanlı topraklarına girmesi.
Sonuçları:
1. Anadolu Türk birliği bozuldu. Beylikler yeniden kuruldu.
2. Osmanlı Devleti dağılma tehlikesi geçirdi.
3. Yıldırım’ın oğulları arasında taht kavgası başlamış ve Osmanlı Devleti “ Fetret Devri’ne” girmiştir.
4. Bizans yıkılmaktan kurtuldu ve batıda fetihler durdu.

Fetret Devri
-Ankara Savaşından sonra Osmanlı Devletinin başsız kalması nedeniyle şehzadeler arasında hükümdarsız geçen bu devreye “ Fetret Devri” denir. (1402 – 1413).
– Yıldırım’ın oğulları; İsa, Musa, Süleyman ve Mehmet Çelebi arasındaki taht kavgasını Mehmet Çelebi kazandı ve tek başına Osmanlı padişahı oldu.
-Bu dönemde Rumelide pek fazla bir kayıp olmamasının temel sebebi Osmanlı Devletinin kurduğu sağlam işleyen devlet teşkilatıdır.