Tanım: 11. ve 13. yüzyıllar arasında Avrupalılar tarafından dinî,ekonomik ve siyasî nedenlerle Müslüman dünyasına yapılan seferlere denir. Haç Hristiyanlığın simgesidir. Bu yüzden bu seferlere Haçlı seferleri, katılan askerlere de Haçlı askerleri denir.1096-1270 yılları arasında değişik zamanlarda toplam 8 tane Haçlı seferi olmuştur.
NEDENLERİ
a-Dini nedenler
- Hristiyanlar tarafından kutsal sayılan Kudüs, İznik gibi kentlerin Müslümanların elinde olması.
- Hristiyan din adamlarının krallardan Müslümanlara saldırmalarını istemesi.
- Hristiyan Kluni tarikatının Hristiyanları Müslümanlara karşı kışkırtması.
b-Ekonomik nedenler
- Yoksulluk içinde olan Avrupa’nın Doğu ülkelerinin zenginliğinden yararlanmak istemesi.
- Doğu ülkelerini gezen gezginlerin bunları gezdikten sonra Avrupa’ya dönerek buraları anlatmaları.
c-Sosyal ve siyasal nedenler
- Türklerin akınlarından bunalan Bizans’ın Avrupa’dan yardım istemesi.
- Avrupa’daki toprak sahiplerinin Doğu ülkelerinden de toprak kazanmak istemeleri.
HAÇLI SEFERLERİ
Birinci Haçlı Seferi (1096-1099):
Bu ordu Anadolu Selçukluların başkenti İznik’i kuşattı. Şehri, I.Kılıç Arslan’ın kardeşi Davut savunuyordu. Davut, kuşatmaya fazla dayanamadı ve şehri Haçlılara teslim etti. Antakya’yı ele geçiren Haçlılar buradaki Müslüman halkı öldürdüler. 1099 yılında Kudüs’e ulaştılar ve burasını ele geçirdiler. I. kılıçarslan Başkenti İznikten Konyaya taşımıştır.Haçlılara karşı vurkaç taktiği uygulayarak onlara ağır kayıplar verdirmiştir.
İkinci Haçlı Seferi (1147-1149):
Musul Atabey’i İmadeddin Zengi Urfa, Halep ve Şam'ı Haçlıların elinden aldı. Bunun üzerine Avrupalılar burasını geri almak için ikinci Haçlı seferini başlattılar. Bu Haçlı seferine Alman İmparatoru 3. Konrad ve Fransa Kralı 7.Lui de katıldı. Anadolu Selçuklu Sultanı Mesut Haçlılara büyük kayıplar verdirdi. Büyük kayıplar veren Haçlılar Şam’ı kuşattılar. Ama başarılı olamayarak 1149 yılında geri çekildiler.
Üçüncü Haçlı Seferi (1189-1192):
Eyyubilerin kurucusu Selahattin Eyyubi, 1187 yılında Kudüs’ü Haçlılardan geri aldı. Gelişme üzerine Haçlılar Kudüs’ü kurtarmak için Üçüncü Haçlı seferini başlattılar. Bu sefere de Alman İmparatoru Frederik Barbaros ve İngiltere kralı Aslan Yürekli Rişar katıldı. Anadolu’yu geçerken Anadolu Selçuklu Devleti Sultanı II. Kılıç Arslan onlara büyük kayıplar verdirdi. Kudüs’e ulaşan Haçlılar burayı almayı başaramadılar. Geri dönmek zorunda kaldılar.
Dördüncü Haçlı Seferi: (1202-1204):
Bu haçlı seferi de Eyyubilerin Filistin’deki ve Suriye’deki bazı şehirleri fethetmesi üzerine düzenlendi. Fakat bu haçlı seferi için gelenler İstanbul’a ele geçirip burada bir Latin krallığı(1204-1261) kurdular. Ortokodslara büyük baskılar yaptılar.Ayrıca İki Rum Devleti ortaya çıktı.İznik Rum İmparatorluğu ve Trabzon Rum İmparatorluğu.
Diğer seferler
Dördüncü Haçlı seferinden sonra hazırlanan 5., 6., 7. ve 8. Haçlı seferlerinde Haçlılar, Mısır, Suriye ve Tunus üzerine seferler düzenlendiler. Beşinci sefere Macar Kralı Andre (1217), altıncı sefere Alman İmparatoru II. Frederic (1288), yedinci ve sekizinci sefere Fransa Kralı Sen Lui (1248-1270) katıldılar. Fakat, bu seferlerin hiç biri gayesine ulaşamadı.
Suriye’de kalan Haçlı prenslikleri ve kontluklarına da Memlûk Sultanı Baybars son verdi. Baybars Moğollar’ı Ayn-ı Calût Savaşı’nda yendikten sonra Hayfa, Yafa, Antakyai Trablusşam ve Akkâ’daki bütün kale ve şehirleri zapt etti. Burada bulunan son Haçlı kalıntıları da temizlenmiş oldu (1291).
SONUÇLAR
A.Dini Sonuçlar:
1-Hristiyan din adamlarına duyulan güven azaldı.Bu durum Avrupada Rönesans ve reformun oluşmasındaki önemli etkenlerden biri oldu.A.Dini Sonuçlar:
2-Kudüs, Antakya vb. kutsal kentler Müslümanların elinde kaldı.
B.Siyasi Sonuçlar:
1-Haçlılarla başarı ile savaşan Türklerin, İslam dünyasındaki saygınlığı arttı.
2-Bizans, Anadolu üzerindeki hâkimiyetini iyice kaybetti. Ama ömrü uzadı.
3- Feodalite unsurlarının bir kısmının bu savaşlarda ölmesiyle Avrupa’da Feodalite zayıfladı.
4.Feodalite rejimi bir süre Ortadoğuya taşınmış oldu.
C.Ekonomik Sonuçlar:
1-Haçlılar dönerken yanlarında Müslümanlar da gördükleri barut, pusula, kâğıt, matbaa gibi icatları da götürdüler. Bu durum Coğrafi Keşiflere, Rönesans ve Reforma ortam hazırlamıştır.
2- IV.Haçlı Seferinden sonraki seferler denizden yapıldığı için Akdeniz limanlarının önemi arttı.
3.Haçlı Seferleri sırasında İtalya'da bankerlerden borç alınmasıyla bankacılık sistemi gelişti.
