17.Yüzyıl Osmanlı Dış Politikası

Avusturya ile mücadele sebep: 17. yüzyılın ilk yarısında Otuz Yıl Savaşları nedeniyle sorun olmadı. 17.yüzyılın ikinci yarısında Avusturya'nın Erdel'in iç işlerine karışması nedeniyle sorun çıktı.

Köprülü Fazıl Ahmet Paşa,1662'de Avusturya Seferi'ne çıktı ve Avusturya'yı yenilgiye uğrattı. 

Sonuçlar : 1. Fethedilen Uyvar, Osmanlı Eyaleti yapıldı.

                 2. Vasvar Antlaşması imzalandı.

                 3.Erdel'deki  Türk hakimiyeti onaylandı.

                 4.Vasvar Antlaşması,Avusturya'dan toprak kazanılan ve savaş tazminatı alınan son antlaşmadır.

Lehistan ile mücadele sebepleri (Hotin Antlaşması) 

1.Kırım hanının Lehistan'a sefer yapması.

2. Lehlerin denetiminde olan Kazakların da Osmanlı Devleti'ne saldırıması.

3.Lehlerin Eflak ve Boğdan'ın içişlerine karışması.

II.Osman (Genç) , bu sebeplerle Lehistan Seferine çıktı(1621).Hotin kuşatıldı.

Sonuçları: 

1.Hotin alınamadıysa da Osmanlı'ya bağlı Boğdan'a bırakıldı.

2.Kanuni zamanı sınırları esas alınarak Hotin Antlaşması imzalandı.

3. Genç Osman, yeniçerilerin savaştaki durumu nedeniyle yeniçerileri kaldırmayı düşündü.Bu da öldürülmesine yol açtı.

Lehistan ile mücadele sebepleri (Bucaş Antlaşması ve Zoravna Antlaşması)

1.Leh- Rus ittifakı endişesi

2.Ukrayna'yı yöneten Kazaklar'ın Osmanlı'dan yardım istemesi (1668)

IV.Mehmed, bu sebeplerle Lehistan Seferine çıktı(1672)

Sonuçları:

1.Osmanlılar Podolya ve Kamaniçe'ye hakim oldular.

2.1672'de Bucaş Antlaşması, 1676'da Zoravna Antlaşması imzalandı.

3.Podolya ve Kamaniçe ,Osmanlı'nın oldu.

4.Ukrayna,Osmanlı himayesindeki Kazaklar'a kaldı.

Rusya ile mücadele sebep : Ukrayna'daki Kazak beyinin Rusya'ya yanaşması.

Bunun üzerine Çehrin seferine çıkıldı.

Sonuç: 1.Rusya yenildi ve bazı kaleleri kaybetti.

             2.Bahçesaray Antlaşması imzalandı. Bu Rusya ile imzalanan ilk antlaşmadır.

Venedik ile mücadele sebep: Venedik'in elindeki Girit'in bir korsanlık merkezi haline gelmesi.

Osmanlı , bunun üzerine adayı 1645 te kuşatmaya başladı. 1669'da ancak fethedebildi.

Sonuç : 1.Girit'in 24 yılda alınabilmesi, Osmanlı 'nın eski gücünde olmadığını gösterdi.

             2. Venedik, kuşatma sırasında Boğazlar ve çevresini ablukaya alınca İstanbul'da kıtlık oluştu.

    

17. Yy. Osmanlı-Avusturya İlişkileri

1) 1593-1606 Osmanlı –Avusturya Savaşları

Nedenleri:

● Avusturya’nın, Osmanlı Devleti’ne vermesi gereken vergiyi, ödememesi,

● Avusturya’nın Erdel, Eflak ve Boğdan’ı Osmanlıya karşı kışkırtması

III. Murat zamanında başlayan savaşlar III. Mehmet döneminde de devam etti. III. Mehmet ordunun başında sefere çıktı. Avusturya ile yapılan Haçova Meydan Savaşı ile Avusturya ordusu bozguna uğratıldı (1596). Osmanlı ordusu Eğri, Kanije, Estergon’u ele geçirdi.

Avusturyalılar Kanije’yi geri almak için harekete geçtiler. Kale, Tiryaki Hasan Paşa tarafından savunuldu. Hasan Paşa Avusturya’yı bozguna uğrattı.

Avusturya’ya yardım eden eflak Boğdan beyleri tekrar itaat altına alındı.

I. Ahmet döneminde İran tehlikesi ve Celali isyanları devleti güç durumda bıraktı. Bunun üzerine Avusturya ile Zitvatoruk Antlaşması imzalandı .

Zitvatoruk Antlaşması (1606)

Maddeleri:

● Eğri, Estergon, Kanije kaleleri Osmanlı da kalacak

● Avusturya artık Osmanlıya vergi ödemeyecek

● Avusturya   Kralı,   protokol   bakımından    Osmanlı

padişahına eşit sayılacak

Önemi:

● Bu    antlaşma    ile    Osmanlı   Devletinin   İstanbul

Antlaşması     ile     Avusturya     üzerinde    kurduğu

üstünlüğü sona erdi.

2) 1662-1664 Osmanlı – Avusturya Savaşları

Avusturya’nın Osmanlı’ya isyan eden Erdel Beyine yardım etmesi üzerine Köprülü Fazıl Ahmet Paşa, Avusturya’ya savaş açtı. Fazıl Ahmet Paşa, Uyvar Kalesini alarak Avusturya ile Vasvar Antlaşması’nı imzaladı

Vasvar Antlaşması (1664)

Maddeleri:

● Uyvar Osmanlı’ya bırakılacak

● Avusturya Erdel’in iç işlerine karışmıyacak

● Avusturya, Osmanlı’ya savaş tazminatı ödeyecek

Önemi:

● Avusturya’dan  toprak kazanılan son anlaşmadır. Son kez savaş tazminatı alınmıştır.