Ankara Bala tarihi hakkında her şeyi keşfedin! Hititler'den Frigya'ya, Osmanlı'dan Cumhuriyet'e, Bala'nın gizli kalmış tarih serüvenini ve görülmesi gereken tarihi yerlerini bu kapsamlı rehberde öğrenin
Ankara denilince akla ilk olarak Anıtkabir,Başkentlik ,Ankara Kalesi ve yeni yapıları gelse de, başkentin sınırları içinde saklı kalmış tarih hazineleri vardır. İşte Bala ilçesi de, bu hazinelerin belki de en önemlisi. Başkent'in güneydoğusunda yer alan bu topraklar, binlerce yıllık geçmişiyle adeta bir açık hava müzesi niteliğinde. Gelin, Bala'nın tarihine doğru bir yolculuğa çıkalım.
Kökler Derinlerde: Hititler
Bala'yı tarih sahnesine çıkaran ilk medeniyet, Hititler olmuştur. MÖ 2. binyılda Anadolu'ya hükmeden Hitit İmparatorluğu'nun önemli merkezlerinden biri de Bala sınırları içindeydi. Bölge, Hititlerin kültür, ticaret ve tarım hayatında önemli bir yere sahipti.
Frigya'nın Gizemli Mirası: Kaya Mezarları ve Sunaklar
Hititler'in yıkılmasının ardından Anadolu'da güçlenen Frigler, Bala'nın tarihini en çok şekillendiren uygarlıklardan biri oldu. Bala, Frigya'nın önemli bir yerleşim bölgesiydi ve bu dönemden günümüze ulaşan en çarpıcı eserler, kaya mezarları ve sunaklarıdır.
· Gordios Kaya Mezarı: Bala'nın en ünlü tarihi yapıtlarından biridir. İlçe merkezine bağlı Yeniçıktırı köyü yakınlarındaki bu anıtsal mezar, Frigya soyluları için yapılmış etkileyici bir yapıdır.
· İnceğiz Mağaraları: Bala'nın en önemli tarihi ve doğal güzelliklerinden biri. Frigler döneminde yerleşim yeri ve dini alan olarak kullanılan bu mağaralar, daha sonraki dönemlerde de önemini korumuştur. Mağaraların içindeki kilise kalıntıları ve süslemeler, Hristiyanlığın erken dönemlerine de ışık tutmaktadır.
Roma ve Bizans Hakimiyeti: Stratejik Bir Karakol
Roma İmparatorluğu, Anadolu'yu birleştirdiğinde Bala da bu imparatorluğun sınırları içine dahil oldu. Bölge, Roma'nın askeri ve ticari yolları üzerinde stratejik bir nokta haline geldi. Roma'nın ikiye ayrılmasıyla birlikte Bala, Bizans İmparatorluğu'nun hâkimiyetine girdi. Bu dönemde, özellikle İnceğiz Mağaraları'ndaki Hristiyan yerleşimi gelişti ve bölge bir dini merkez olarak öne çıktı.
Türklerin Fethi ve Ahi Geleneği: Yeni Bir Kimlik
1. yüzyılda Malazgirt Zaferi'nden sonra Anadolu'nun kapıları Türklere açıldı. Bala toprakları da kısa sürede Selçuklu Beyleri tarafından fethedildi. Bu dönemde bölgeye Türkmen boyları yerleştirildi ve Bala, Türk-İslam kimliğini kazanmaya başladı.
Bala'nın Türkleşmesinde ve İslamlaşmasında en kritik rolü, Ahilik Teşkilatı oynadı. Bala'ya yerleşen Ahi Mesut isimli bir Türk dervişi, bölgenin manevi önderi oldu. Onun adı, bugün ilçenin bir mahallesinde (Ahimesut) yaşamaktadır. Ahilik, sadece dini değil, aynı zamanda ticari, sosyal ve kültürel hayatı da düzenleyerek Bala'nın Osmanlı dönemine sağlam temellerle girmesini sağladı.
Osmanlı Dönemi: Bir Kaza Merkezinin Doğuşu
Bala, Osmanlı İmparatorluğu döneminde oldukça hareketli bir yerdi. 16. yüzyıl kayıtlarında Bala'nın "Bala Kazası" olarak anıldığı görülür. Ankara Sancağı'na bağlı bir kaza (ilçe) merkezi olan Bala, tarım, hayvancılık ve dokumacılıkla geçinen bir ekonomiye sahipti. Özellikle "Ankara Keçisi" yetiştiriciliği ve tiftik üretimi bölge ekonomisi için hayati öneme sahipti.
Milli Mücadele ve Cumhuriyet'in İlk Yılları: Başkent'in Yanı Başındaki İlçe
Kurtuluş Savaşı sırasında Ankara, mücadelenin kalbi olmuştu. Bala da bu süreçte başkente komşu olmanın getirdiği sorumluluğu üstlendi. Bölge halkı, ordunun iaşe ve lojistik ihtiyaçlarının karşılanmasında önemli bir rol oynadı.
Cumhuriyet'in ilanından sonra, 1928 yılında çıkarılan bir kanunla Bala, resmi olarak ilçe statüsüne kavuştu ve Ankara'ya bağlandı. Cumhuriyet'in projelerinden sonucu olarak Bala, eğitim, sağlık ve altyapı alanlarında önemli gelişmeler kaydetti.
Halifeliğin kaldırılması, Devletin dini İslamdır maddesinin anayasadan çıkarılması gibi süreçlerde Balanın Beynam köyünden olan M.Rıfat Börekçi diyanet işleri başkanlığında oturup bu süreçlere destek verdiği için ilçe ayrı bir önem kazanmıştır.
Bala'da Görülmesi Gereken Tarihi Duraklar
· İnceğiz Mağaraları: Frig, Roma, Bizans ve Türk izlerini bir arada görebileceğiniz eşsiz bir kompleks.
· Gordios Kaya Mezarı: Frigya'nın ihtişamını yansıtan anıtsal bir yapı.
· Ahi Mesut Türbesi: Bölgenin manevi mimarının son durağı.
· Bala Evleri: Geleneksel Osmanlı-Türk mimarisinin izlerini taşıyan sivil mimari örnekleri.
· Tarihi Bala Hamamı: Osmanlı döneminden kalma kültürel bir miras.
Sonuç: Tarihin Katmanlarında Saklı Bir Hazîne
Bala, Ankara'nın göz önündeki ilçelerinden biri olmayabilir, ancak tarihi derinliği ve kültürel birikimiyle keşfedilmeyi bekleyen bir hazinedir. Hititler'den Frigya'ya, Ahilik'ten Cumhuriyet'e uzanan bu kadim yolculuk, Bala'yı sadece bir ilçe değil, Anadolu'nun binlerce yıllık hikayesinin özeti haline getiriyor. Tarihe ilgi duyan herkes için Bala, Başkent'te mutlaka görülmesi gereken bir duraktır.
---
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder