Kutsal İttifak

Soru 1:II.Viyana Kuşatmasından sonra kurulan Kutsal İttifak'ın Osmanlı Devleti üzerine etkileri neler olmuştur ?

Soru 2 :Karlofça Antlaşması'nın Osmanlı tarihi açısından tarihsel önemi nedir /en önemli sonuçları nelerdir?

II.Viyana kuşatmasının başarısız olmasını takib eden yıllarda yapılan çok cepheli savaşlarda Osmanlı Devleti, Papa'nın öncülüğünde oluşan Kutsal İttifak karşısında yenilmişti.Bu kutsal ittifak şu devletlerden oluşuyordu: 
                     1.Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu  
                     (Avusturya ile birlikte Almanya'yı da içeren devlet)
                      2.Lehistan-Litvanya Birliği 
                      3. Rusya İmparatorluğu 
                      4.Venedik Cumhuriyeti
                      5.Malta

26 Ocak 1699 yılında İngiltere ve Hollanda’nın arabuluculuğu sayesinde Osmanlı ile kutsal ittifak ( Rusya hariç) arasında Karlofça Antlaşması imzalanmıştır.

Karlofça  Antlaşmasının Maddeleri:

1.Venediklilere Mora Yarımadası ve Dalmaçya bırakıldı ve Zanta adasında verdikleri vergi kaldırıldı. 

2.Macaristan ve Erdel, Avusturya’ya bırakıldı. 

3.Osmanlı, Preveze kalesini yıkacaktır.

4. İnebahtı kalesi Osmanlı’ya geri verilecektir.

5. Osmanlı, Podolya ve Kamaniçe ile Ukrayna’ya bırakacaktır. Karşılık olarak da Lehliler, Ukrayna Kazak hatmanlığına tayin edilmiştir. 

6.Osmanlılar Kırım hanlarının Lehistan’a saldırmasını önleyecektir.

7. Antlaşmanın 25 yıl geçerlilik süresi ve Avusturya’nın garantisi altında olması kabul edildi.

Rusya ile 1700 de İstanbul Antlaşması imzalandı. 

Bu antlaşmanın maddeleri:

1.Azak kalesi Ruslara bırakıldı. 

2.Ruslar “Kapı Kethüdası” adı ile İstanbul da daimi küçük elçi bulunduracaklardır. 

Karlofça Antlaşması Sonuçları:

1. II. Viyana’dan sonra Avrupalıların Türkleri Avrupa topraklarından atma umudunu arttırdı. 

2.Yapılan bu savaşlar sırasında 4 tane padişah değişimi yaşandı. 

3.Osmanlı ordusu yıprandı. 

4.Çok sayıda sadrazam değişip, görev başına geldi. 

5. Devletin ekonomisi büyük değişimlere uğradı.

6. Osmanlı ilk defa büyük bir şekilde toprak kaybına uğramıştır.

7. Rusya ile Karlofça’nın devamı olan İstanbul Antlaşması imzalanmıştır. 

8.Osmanlı, itibar kaybetmiş ve askeri açıdan yetersizliği ortaya çıkmıştır. 

9. Macaristan’ın Osmanlı devletinin elinden gitmesi ile Orta Avrupa egemenliği son bulmuştur. 10.Haçlılarla savaş için Padişah 2. Mustafa, kendi ordusunun başında bulunup sefere çıkan son Osmanlı padişahı olarak tarihe girmiştir.

17.Yüzyıl Osmanlı Dış Politikası

Avusturya ile mücadele sebep: 17. yüzyılın ilk yarısında Otuz Yıl Savaşları nedeniyle sorun olmadı. 17.yüzyılın ikinci yarısında Avusturya'nın Erdel'in iç işlerine karışması nedeniyle sorun çıktı.

Köprülü Fazıl Ahmet Paşa,1662'de Avusturya Seferi'ne çıktı ve Avusturya'yı yenilgiye uğrattı. 

Sonuçlar : 1. Fethedilen Uyvar, Osmanlı Eyaleti yapıldı.

                 2. Vasvar Antlaşması imzalandı.

                 3.Erdel'deki  Türk hakimiyeti onaylandı.

                 4.Vasvar Antlaşması,Avusturya'dan toprak kazanılan ve savaş tazminatı alınan son antlaşmadır.

Lehistan ile mücadele sebepleri (Hotin Antlaşması) 

1.Kırım hanının Lehistan'a sefer yapması.

2. Lehlerin denetiminde olan Kazakların da Osmanlı Devleti'ne saldırıması.

3.Lehlerin Eflak ve Boğdan'ın içişlerine karışması.

II.Osman (Genç) , bu sebeplerle Lehistan Seferine çıktı(1621).Hotin kuşatıldı.

Sonuçları: 

1.Hotin alınamadıysa da Osmanlı'ya bağlı Boğdan'a bırakıldı.

2.Kanuni zamanı sınırları esas alınarak Hotin Antlaşması imzalandı.

3. Genç Osman, yeniçerilerin savaştaki durumu nedeniyle yeniçerileri kaldırmayı düşündü.Bu da öldürülmesine yol açtı.

Lehistan ile mücadele sebepleri (Bucaş Antlaşması ve Zoravna Antlaşması)

1.Leh- Rus ittifakı endişesi

2.Ukrayna'yı yöneten Kazaklar'ın Osmanlı'dan yardım istemesi (1668)

IV.Mehmed, bu sebeplerle Lehistan Seferine çıktı(1672)

Sonuçları:

1.Osmanlılar Podolya ve Kamaniçe'ye hakim oldular.

2.1672'de Bucaş Antlaşması, 1676'da Zoravna Antlaşması imzalandı.

3.Podolya ve Kamaniçe ,Osmanlı'nın oldu.

4.Ukrayna,Osmanlı himayesindeki Kazaklar'a kaldı.

Rusya ile mücadele sebep : Ukrayna'daki Kazak beyinin Rusya'ya yanaşması.

Bunun üzerine Çehrin seferine çıkıldı.

Sonuç: 1.Rusya yenildi ve bazı kaleleri kaybetti.

             2.Bahçesaray Antlaşması imzalandı. Bu Rusya ile imzalanan ilk antlaşmadır.

Venedik ile mücadele sebep: Venedik'in elindeki Girit'in bir korsanlık merkezi haline gelmesi.

Osmanlı , bunun üzerine adayı 1645 te kuşatmaya başladı. 1669'da ancak fethedebildi.

Sonuç : 1.Girit'in 24 yılda alınabilmesi, Osmanlı 'nın eski gücünde olmadığını gösterdi.

             2. Venedik, kuşatma sırasında Boğazlar ve çevresini ablukaya alınca İstanbul'da kıtlık oluştu.

    

Osmanlı-Safevi Savaşları (1578-1639)

Soru 1: Kasr-ı Şirin Antlaşması'nın Osmanlı Devleti- İran(Safevi) ilişkilerinde önemli olmasının sebebi nedir?

Mücadelenin Sebebi

A. Safeviler Batı Türkistan ve Kafkasya'yı ele geçirip Karadeniz'e çıkma hedefinde.

Osmanlılar,Kafkasya'yı ele geçirip Hazar Denizi'ne ulaşmak, böylece hem Rusya'nın güneye inmesini hem de Safevilerin Kafkasya ve Batı Türkistan'a yayılmasını engellemek  hedefinde.

B.Her iki devlette ipek yolunu /ticaret yollarını kontrol altına almak istiyorlardı.

C.Safevilerin Anadolu'da Şiî propagandasıyla karışıklıklara sebep olması.

D. Safevilerin Orta Asyadan gelen Türk boylarının Anadoluya girmesini engelleyerek Osmanlı İskan politikasına zarar vermesi. 

OLAYLARIN GELİŞİMİ
a)1514 Çaldıran Zaferi ilişki başlayışı Yavuz Selim Dönemi

b)1555 Amasya Antlaşması  barış süreci Kanuni Dönemi

c) II.Şah İsmail, Safevilerin başına geçtikten sonra Osmanlı Devleti'ne karşı olumsuz faaliyete başlamış ve Anadolu'da Şiî propagandasıyla karışıklığa yol açmıştır (1576). 1578'de Osmanlı Safevilere savaş açtı . 1590'da Osmanlı  Hazar Denizi'ne kadar olan yerleri (Gürcistan,Şirvan,Dağıstan ve bölgedeki diğer yerler)  ele geçirmiştir. Safeviler, doğudan Şeybanilerin de saldırısı altında olduğu için barış antlaşmasını kabul etmiştir. İmzalanan Ferhat Paşa Antlaşması ile Azerbaycan, Dağıstan ve Gürcistan alınarak Doğu’da en geniş sınırlara ulaşıldı (1590). İran,Osmanlı üstünlüğünü kabul etti.

d) Safeviler, I.Abbas döneminde kendilerini toparlayıp Osmanlı gibi bir askeri sistem kurduktan sonra  yeniden saldırıya geçtiler. Osmanlı'ya ipek ihracını yasakladılar.Osmanlı'da kıymetli madenler ve bakırın İran'a ihracını yasakladı. Safeviler, Osmanlı'nın içte Celaliler, batıda Habsburglar ile mücadelesini fırsat bilerek saldırıya geçip Şirvan,Azerbaycan ve Gürcistan'ı geri aldılar. Osmanlılar, Celali isyanlarını bastırdıktan sonra karşı saldırıya geçtiler. Safeviler, barış istemek zorunda kaldılar. Böylece  Nasuh Paşa Antlaşması ile önceki anlaşmayla alınmış olan yerler geri verildi. Buna karşılık, İran’dan 200 deve yükü ipek vergi alınacaktı (1612).

e) İran, vermesi gereken ipeği göndermeyince ilişkiler yeniden bozuldu. Serav Antlaşması ile İran, ipeği  100 deve yükü olarak göndermeyi kabul etti (1618).

f) İran’ın 1623'te Bağdat’ı (Irak'ın hepsini) işgal etmesi ve diğer girişimlerin de sonuç vermemesi üzerine IV. Murat 1635'te  Revan seferine çıktı.1635'te Revan'ı,1638'de Bağdat'ı ele geçirdi. 1639'da Kasr-ı Şirin Antlaşması imzalandı. Bağdat, Basra  ve Şehrizor Osmanlı’da,Revan ise Safeviler'de  kaldı. Safeviler, Kars,Ahıska ve Van'a saldırmamayı kabul ettiler.Yaklaşık olarak bugünkü sınırlar çizildi. Doğu sınırında uzun bir barış süreci başladı (1639). Ayrıca ticari yasaklar da kaldırıldı. Bu antlaşma Osmanlı- İran sınırı (Osmanlı Doğu) sınırının belirlenmesinde sonraki yıllarda ölçüt olarak kabul edilmiştir.Burdaki antlaşma uzun yıllar doğu sınırında barış olabilmesini sağlamıştır.

Not: Osmanlı Devleti, Safeviler'le olan savaş nedeniyle Avrupa'daki Otuz Yıl Savaşları'ndan faydalanamamıştır.

Avusturya ile Uzun Savaşlar Dönemi

Soru 1:Zitvatorok Savaşı'nın Osmanlı dış Politikasına etkisi ne olmuştur?

Soru 2:Kazak meselesinin Osmanlı Devleti'nin Avrupa Stratejisine etkisi ne olmuştur?

Osmanlı Devleti, 16. yüzyılda gücünün zirvesine çıktığında Macaristan'ı egemenliği altına aldıktan sonra Kutsal Roma Germen İmparatorluğu'na (Habsburglar Hanedanı) bağlı bir devlet olan Avusturya ile karşı karşıya gelmeye başlamıştır.

Osmanlı Devleti, 17. yüzyılda batıda Avusturya (Habsburglar) , Anaolu'da Celali İsyanları ve doğuda ise Safevilerle  savaşmak durumunda kalmıştır. Kuzeyde ise Rusya önemli bir güç olmaya başlamıştır. 

Doğuda Safevilerin saldırısı Osmanlı'yı  batı siyasetiyle ilgilenmesini sorunlu hale getirmiştir. Osmanlı Devleti, buna rağmen devrin saygın bir dünya gücüydü. Örneğin Fransa'nın İspanyolların  eline geçmemesi  için   Henri de Navarre’yi desteklemiştir. İngiltere, İspanyollara karşı Osmanlı Devleti'nden bir donanma göndermesini istemiştir. 

Avrupa'nın batısında İngiltere ve Fransa'nın İspanyollarla mücadele halinde olması, Venedik'in ise tarafsız olması Osmanlı için uygun bir ortamı oluşturmuştur.

Avusturya ile Uzun Savaşlar Dönemi (1593-1606)

Nedenleri:1. Avusturya'nın vergisini vermemesi

               2.Sınırlarda yaşanan saldırılar

               3.Bosna Beylerbeyi'nin Hırvatistan'a akında ölmesi ( savaşın kıvılcımı)

Sonuçları:

              1.Osmanlı'ya karşı Haçlı İttifakı kurulmuştur

     2.Osmanlı Haçova Meydan Muharebesi'ni kazanmıştır.

              3.Kaleler ve şehirler sürekli el değiştirdiği geniş cepheli savaşlardır.

              4.Osmanlı Devleti, doğuda Safevilerle de savaştığı için barışı kabul etmiştir.

              5. Savaşlar 1606 Zitvatorok Antlaşması ile sona ermiştir.

 Zitvatorok Antlaşması'nın sonuçları:

        1. Osmanlı Devleti,Avusturya karşısındaki üstünlüğünü kaybetmiştir. Avusturya Arşidüküne  Sezar unvanı verilerek Osmanlı padişahına eşit sayılmıştır.

        2.Avusturya,Osmanlı Devleti'ne yıllık vergi vermek yerine bir seferlik vergi vermiştir.

        3.Eğri,Kanije ve Estergon Osmanlı Devleti'nin elinde kalmıştır.

        4.Osmanlı Devleti, Avrupa ve Balkanlar'da mütekabiliyet esasına göre hareket etmeğe başladı.

        5.Osmanlı Devleti, Avrupa'daki yeni askeri teknolojilerin farkına vardı.

Osmanlı Devleti, bu dönemde üç cephede birden savaştığı için uzun vadeli siyasetler yerine günü kurtaran siyasetler takip etmiştir.

1595-1700 YILLARI ARASINDAKİ SİYASİ GELİŞMELER

1596 Haçova Muharebesi
1606 Zitvatorok Antlaşması
1612 Nasuh Paşa Antlaşması
1618 Serav Antlaşması
1621 Hotin Antlaşması
1639 Kasr-ı Şirin Antlaşması
1664 Vasvar Antlaşması
1669 Girit’in Fethi
1676 Bucaş Antlaşması
1681 Bahçesaray Antlaşması
1683 II. Viyana Kuşatması
1699 Karlofça Antlaşması
1700 İstanbul Antlaşması

Dingo'nun Ahırı Ne Demektir?