Osmanlı Topraklarının Paylaşılması

Mora İsyanı ve Yunanistan'ın Kurulması (1820–1829)

Nedenleri:

   1.Osmanlı Devleti’nde merkezi otoritenin zayıflamas
    2.1789 Fransız İhtilali ile ortaya çıkan “ulusçuluk” akımlarının Yunanlılar arasında yayılması.
   3.Avrupalıların Yunanlılara Rönesansın kaynağı antikitenin kaynağı olması nedeniyle destek vermesi
   4.Rusyanın kurduğu Etniki Eterya Cemiyetinin çalışmaları
   5.Yunan aydınlarının ve zenginlerinin çalışmaları
   6.Yanya Valisi Tepedelenli Ali Paşanın isyanı

Mora (Yunan) İsyanının Gelişim Süreci

1.  1820 de  Eflak ve Boğdanda İlk Yunan İsyanı oldu ve bastırıldı.
2.  1821 de Morada  Yunan İsyanı yeniden başladı.
3.  1822 de Yanya Valisi Tepedelenli Ali Paşa İsyan etti.
4. Rusya ve İngiltere Osmanlı Devleti’nin Yunanistan’a bağımsızlık vermesi için 1827’de Navarin’de Osmanlı donanmasını yaktılar.
5. 1829’da Edirne Antlaşması ile Yunanistan bağımsızlığını elde etti.

UYARI: Ulusçuluk akımının etkisiyle Osmanlılardan bağımsızlığını elde eden ilk ulus Yunanlılar (Rumlar) olmuştur.

Kırım Savaşı ve Paris Barış Antlaşması

Savaşın Nedenleri:

1. Rusya’nın Akdeniz’e inme emelleri.
2. Rusya’nın, Eflak ve Boğdan’ı işgal edip, Sinop’ta Osmanlı donanmasını yakması.
3. 1853 yılında İngiltere ve Fransa, Osmanlı Devleti ile ittifak yaparak Rusya’ya savaş ilan etmesi

Paris Antlaşması (1856)

1. Osmanlı Devleti bir Avrupa devleti sayılacak, Avrupa Devletler Hukukundan yararlanacaktır. Osmanlı Devleti’nin toprak bütünlüğü Avrupa devletleri tarafından korunacaktır.
2. Karadeniz, tarafsız hale getirilecek, savaş gemisi bulunmayacak, yalnızca ticaret gemileri geçecektir.
3. Rusya ve Osmanlı Devleti, Karadeniz’de savaş gemisi bulundurmayacaktır.
4. Eflak ve Boğdan’a özerklik verilecek, Avrupa devletleri’nin garantisinde olacaktır.
5. Tuna ırmağında ticaret gemileri serbestçe dolaşacak ve Avrupa Devletleri tarafından denetlenecektir.
6. Boğazlar, 1841 Londra Senedi’ne göre düzenlenecektir.

Antlaşmanın Önemi:

1. Osmanlıların XIX. yüzyılda kazanan devlet olarak imzaladıkları tek antlaşmadır.
2. Osmanlı Devleti’nin kendi toprak bütünlüğünü koruyamayacağı anlaşıldı.
3. Osmanlı Devleti, bir Avrupa devleti olmanın diyetini Islahat Fermanı ile ödedi.
4. Rusya da  Osmanlı da Karadeniz'de  yetkisiz  hale getirildi.
5. Rusya’nın Akdeniz’e inmesini engelleyerek İngiltere ve Fransa Akdeniz’de güvenliklerini sağladı.
6. Rusya’nın Balkanlar’da egemenlik kurması engellendi.
7. Rusya, 1774 Küçük Kaynarca Antlaşması ile elde ettiklerini kaybetti.

 1877-1878 OSMANLI-RUS SAVAŞI (93 HARBİ)

Nedenleri:

1-Almanya ve İtalya’nın siyasi birliğini kurmasıyla Avrupa’da meydana gelen gelişmelerden Rusya’nın faydalanmak istemesi

2-Rusya’nın Kırım Savaşı’yla kaybettiği hakları elde etmek istemesi

3-Karadeniz kıyılarını silahlandırmak istemesi

4-Rusya’nın Balkan devletlerini kışkırtması. Bunun üzerine Hersek, Sırbistan, Karadağ ve Bulgaristan’da isyanlar çıktı.

Yeni bir Osmanlı-Rus Savaşını istemeyen Avrupalı devletler İstanbul’da bir konferans topladılar (İstanbul Konferansı 1878). Bu konferansta Sırbistan ve Karadağ’dan Osmanlı askerlerinin çekilmesini, Bosna Hersek ve Bulgaristan’a da özerklik verilmesini istediler. Osmanlı bu istekleri iç işlerine müdahale sayarak reddetti.

Bunun üzerine Rusya Osmanlı Devleti’ne savaş ilan etti. Ruslar Kafkaslarda Gazi Ahmet Muhtar Paşa’yı, Balkanlar’da ise Gazi Osman Paşa’yı yenerek, Osmanlı Devleti ile  Ayestefanos (Yeşilköy) Antlaşmasını imzaladı.

Ayastefanos Antlaşması (1878)

Bu Antlaşma ile Ruslar tarihi emellerine ulaşma yolunda önemli bir adım atmıştır. Rusya’nın büyümesini istemeyen İngiltere ve Avusturya yanlarına Almanya’yı da alarak savaşa itiraz etmiştir. Rusya bu devletler ile savaşı göze alamadığından Berlin Antlaşmasını hazırlamak zorunda kalmıştır (1878).

Berlin Antlaşmasının Maddeleri:

1-Sırbistan, Karadağ ve Romanya bağımsız olacak

2-Batum, Kars, Ardahan ve Artvin Rusya’da, Doğu Beyazıt ve Eleşkirt Osmanlıda kalacak

3-Bulgaristan üçe ayrılacak

4-Osmanlı Devleti Rusya’ya savaş tazminatı ödeyecek

5-Yunanistan’a Teselya Bölgesi verilecek

6-Ermeni ve Rum azınlıklara ayrıcalıklar verilecek

7-Bosna-Hersek Osmanlıya ait olacak fakat yönetimi Avusturya’ya bırakılacak 

Berlin Antlaşmasının Önemi:

●19. yüzyılda imzalanan en ağır antlaşmadır.

●Ermeni meselesi ilk defa Berlin Antlaşması ile gündeme gelmiştir.

●Bulgaristan’ın parçalanması ile Rusların Akdeniz’e inmesi önlenmiştir.

●Osmanlı Devleti’nin Berlin antlaşmasındaki en önemli kârı Doğu Beyazıt’ın geri alınmasıdır. Buna karşılık Kıbrıs İngilizlere üs olarak verildi.  

#1877-1878Osmanlı-RusSavaşı
#Ayastefanos Antlaşması 
#BerlinAntlaşması

Eba Kazanım Testi