7 Nisan 2020 Salı

Dünya Gücü Osmanlı Devleti'nin Uyguladığı Siyaset



Osmanlı Devleti, XV ve XVI. yüzyıllarda stratejik rakiplerine uyguladığı uzun vadeli siyasi politikalar sayesinde dünya gücü hâline geldi.
1.Osmanlı- Habsburg İmparatorluğu İlişkileri: Habsburg İmparatorluğu akrabalık kurarak Avrupa'nın en büyük devleti haline geldi(Macar, Avusturya ve Alman krallığı).  Böylece Avrupa'da Osmanlı Devleti'nin en büyük rakibi oldu.

Osmanlı Devleti'nin aldığı önlemler:
A.Avrupa'nın kapısı olan Belgrat'ı ele geçirmek .
B.Habsburglar'ın rakibi olan Fransa'ya destek vermek.
C.Macaristan'ı ele geçirmek.
D.Avrupa'daki mezhep savaşlarında Katolik Habsburgların karşısında olan Protestanları desteklemek.
2.Osmanlı-İspanya İlişkileri
İspanya XVI. yüzyılda iki temel politika belirledi:
A.Katolikliğin savunuculuğu
B.Akdeniz'de egemenlik kurarak burdaki ticarete hakim olmak.
Osmanlı Devleti, bu sırada hem karada hem denizde ilerlediği için 300 yıl sürecek bir  mücadele başladı.
Osmanlı Devleti'nin aldığı önlemler:
A.İspanya’yı yalnız bırakmak amacıyla Fransa, Venedik ve Cenevizlere birtakım ticari ayrıcalıklar vermek.
Böylece Akdeniz'de XVI.yüzyılda mücadeleyi Osmanlı kazandı.
3.Osmanlı-Portekiz İlişkileri: 
XV.  ve XVI.yüzyıllarda Portekiz'in Akdeniz , Hint Okyanusu ve Atlas Okyanusu'nda yayılma çabası dünyada etkin bir güç olan Osmanlı Devleti ile Portekiz'i bir mücadeleye sevk etti.
Osmanlı Devleti'nin aldığı önlemler:
1.Hint Deniz Seferleri'ni düzenlemek.
2.Akdeniz'de güçlü bir donanma kurmak
3.Fas'taki Müslümanlara destek vermek.
Osmanlı Hint Deniz Seferleri'nde istediği neticeyi alamadıysa da  gerek Akdeniz donanmasıyla gerekse de kara da yapılan Vadi's -Seyl Savaşı'nda Portekiz'i ağır yenilgiye uğratarak Akdeniz'den çıkarmayı başardı.
4.Osmanlı-Venedik İlişkileri:
A.Anadolu'da ticari faaliyetleri de olduğu için Osmanlı- Venedik ilişkileri kuruluş döneminden itibaren başladı. 
B.Balkanların Fethi iki devleti komşu yaptı.
C.Ege Adalarının fethi iki devleti karşı karşıya getirdi ve 16 yıl süren bir savaşa yol açtı. Osmanlı  Devleti , birçok adayı ele geçirdi. Osmanlı Devleti de onlara ticarî ayrıcalıklar verdi.
D.Fatih'ten sonra Osmanlılar giderek güçlenince onlar da bir müddet Haçlı ittifaklarında yer aldılar.
5.Osmanlı-Ceneviz İlişkileri:
A.Osmanlı Devleti, Orhan Bey döneminden itibaren İtalya kökenli iki şehir devletinden biri olan Cenevizliler'le iyi ilişkiler (ticarî ve askerî) kurdu. Bunun sebebi:Bizans-Venedik ittifakına karşı koyabilmektir.
B.Osmanlıların her geçen gün Akdeniz ve Karadeniz’deki hâkimiyet alanlarını genişletmeleri ve Ceneviz kolonilerini tehdit etmeleri , iyi ilişkilerin bozulmasına sebep oldu.Bunun sonucunda bazen Haçlı İttifaklarında yer aldılarsa da ticarî ilişkileri de koparmamaya gayret ettiler.
6.Osmanlı-İran /Safevi İlişkileri:
A.İlk savaş Fatih devrindeki İran Devleti Akkoyunlular'la yapılan Otlukbeli Savaşı'dır. Yenildiler ve dağılma sürecine girdiler.
B.1502'de Safeviler, Akkoyunlular'ı yıkıp İran'ı ele geçirdiler. Osmanlı'da II.Bayezit devriydi,iç ayaklanmalara yol açtılar.
C.Safeviler'in etkisiyle çıkan Şahkulu İsyanı üzerine Osmanlı Devleti, harekete geçti.Yavuz Sultan Selim hükümdar oldu.
D.Yavuz, Safevilerle  yaptığı Çaldıran Savaşı'yla bu tehdidi ortadan kaldırdı.
E.Kanuni döneminde Safevi tehdidi yeniden başlayınca Kanuni İran'a 3 sefer düzenleyerek bu tehdidi önlemiş oldu.Böylece XVI. yüzyılda Doğu Anadolu Bölgesi’nin güvenliği sağlanarak batıya yapılacak seferler için uygun bir ortam hazırlandı.
7.Osmanlı-Memlûklu İlişkileri:
A. XV ve XVI. yüzyılda Osmanlılar ve Memlûklular iki güçlü Türk İslam Devleti idi. İki ülke arasında Türk ve İslam dünyasının liderliği konusunda kıyasıya bir mücadele vardı. Ancak Abbasi halifesinin Memlûkların koruyuculuğunda olması, onlara İslam dünyasında ayrı bir itibar ve üstünlük sağlıyordu. 
B.Fatih döneminde Hicaz Su Yolları meselesi sınır çatışmalarına sebep oldu.
C. II. Bayezid Dönemi’nde sınır çatışmaları devam etti.
D. Yavuz, takip ettiği doğu siyasetinin de bir gereği olarak Safevileri Çaldıran Savaşı'nda yendikten sonra Mısır (Memluk) seferine çıktı. Mercidabık ve Ridaniye Savaşlarıyla onları yenerek halifeliği ve Memluk topraklarının hepsini ele geçirdi. Böylece halifelik ve Türk-İslam dünyasının liderliği Osmanlılara geçti.


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder