Gucerat Sultanlığı (1407–1573)
Gucerat Sultanlığı, Hindistan'ın batısındaki Gucerat'ta 15-16. yüzyıllar arasında hüküm süren Müslüman devlet. 1298'de Alaeddin Halaci'nin ele geçirdiği Gucerat bu tarihten sonra Delhi sultanlarıın atadığı valilerin yönetimine girdi. 1391'de III. Muhammed tarafından Gucerat valiliğine atanan Zafer Han, Tuğlukluların çöküşünden yararlanarak 1407'de Muzaffer Şah (I. Muzaffer) adıyla bağımsızlığını ilan etti. Torunu I. Ahmed (hükümdarlığı 1411-42) sultanlığın gücünü ve nüfuzunu artırarak Gucerat'taki Hindu racalarının yanı sıra Malva, Handeş ve Dekkan'ın Müslüman sultanlarıyla savaşlar yaptı. Başkenti, Anahilvara'dan 1411'de kurdurduğu Ahmedabad'a taşıdı. Devletin en uzun saltanat süren hükümdarı Mahmud Begra (hükümdarlığı 1458-1511), Hindulara karşı düzenlediği seferlerle Çampaner'i alarak burayı Muhammedabad adıyla başkent yaptı.
Mahmud Begra'nın hükümdarlığının sonuna doğru, Batı ve Güney Hindistan'da Portekiz yeni bir güç olarak ortaya çıktı. Portekizlilerin Hint ticaretini neredeyse tümüyle ele geçirmeleri, Mısırlı ve Guceratlı tüccarları güç durumda bıraktı. Mahmud Begra, Portekizlilere karşı 1508'de Memluk sultanı Kansu Gavri ile ittifak kurduysa da, ardından Portekizlilerle barış yapmak zorunda kaldı. 1535'te Malva'yı ele geçiren Bahadır Şah'ın (hükümdarlığı 1526-37) Portekizlilerce öldürülmesinden sonra Gucerat Sultanlığı parçalanmaya başladı. Yönetim 1537'de kısa bir süre Handeş hükümdarı Miran I. Muhammed'in eline geçti. III. Mahmud (hükümdarlığı 1537-54), III. Ahmed (hükümdarlığı 1554-61) ve III. Muzaffer (hükümdarlığı 1561-73) dönemleri soylular arasındaki iktidar mücadeleleriyle geçti. 1573'te Türk-Hint İslamdan çıkmış bir devlet dini icad ederek sözde Hinduizmle İslamı ve diğer dinleri birleştirerek Din-i İlahiyi kuran sapkın hükümdar Ekber Şah, Gucerat'ı alarak sultanlığın varlığına son verdi. III. Muzaffer 1583-93 arasında Gucerat'a yeniden egemen olmak için çaba gösterdiyse de, başarıya ulaşamadı.
Gucerat Sultanlığı, Hindistan'ın batısındaki Gucerat'ta 15-16. yüzyıllar arasında hüküm süren Müslüman devlet. 1298'de Alaeddin Halaci'nin ele geçirdiği Gucerat bu tarihten sonra Delhi sultanlarıın atadığı valilerin yönetimine girdi. 1391'de III. Muhammed tarafından Gucerat valiliğine atanan Zafer Han, Tuğlukluların çöküşünden yararlanarak 1407'de Muzaffer Şah (I. Muzaffer) adıyla bağımsızlığını ilan etti. Torunu I. Ahmed (hükümdarlığı 1411-42) sultanlığın gücünü ve nüfuzunu artırarak Gucerat'taki Hindu racalarının yanı sıra Malva, Handeş ve Dekkan'ın Müslüman sultanlarıyla savaşlar yaptı. Başkenti, Anahilvara'dan 1411'de kurdurduğu Ahmedabad'a taşıdı. Devletin en uzun saltanat süren hükümdarı Mahmud Begra (hükümdarlığı 1458-1511), Hindulara karşı düzenlediği seferlerle Çampaner'i alarak burayı Muhammedabad adıyla başkent yaptı.
Mahmud Begra'nın hükümdarlığının sonuna doğru, Batı ve Güney Hindistan'da Portekiz yeni bir güç olarak ortaya çıktı. Portekizlilerin Hint ticaretini neredeyse tümüyle ele geçirmeleri, Mısırlı ve Guceratlı tüccarları güç durumda bıraktı. Mahmud Begra, Portekizlilere karşı 1508'de Memluk sultanı Kansu Gavri ile ittifak kurduysa da, ardından Portekizlilerle barış yapmak zorunda kaldı. 1535'te Malva'yı ele geçiren Bahadır Şah'ın (hükümdarlığı 1526-37) Portekizlilerce öldürülmesinden sonra Gucerat Sultanlığı parçalanmaya başladı. Yönetim 1537'de kısa bir süre Handeş hükümdarı Miran I. Muhammed'in eline geçti. III. Mahmud (hükümdarlığı 1537-54), III. Ahmed (hükümdarlığı 1554-61) ve III. Muzaffer (hükümdarlığı 1561-73) dönemleri soylular arasındaki iktidar mücadeleleriyle geçti. 1573'te Türk-Hint İslamdan çıkmış bir devlet dini icad ederek sözde Hinduizmle İslamı ve diğer dinleri birleştirerek Din-i İlahiyi kuran sapkın hükümdar Ekber Şah, Gucerat'ı alarak sultanlığın varlığına son verdi. III. Muzaffer 1583-93 arasında Gucerat'a yeniden egemen olmak için çaba gösterdiyse de, başarıya ulaşamadı.
Gucerat Sultanlığı sultanları
| Unvan/İsim | Kişisel İsim | Hükümdarlığı | |
|---|---|---|---|
| Shams-ud-Din I. Muzaffar Şah شمس الدین مظفر شاہ اول | Zafar Han | 1391 - 1403 (1. Hükümdarlığı) | |
| Nasir-ud-Din I. Muhammad Şah نصیر الدین محمد شاہ اول | Tatar Han | 1403 - 1404 | |
| Shams-ud-Din I. Muzaffar Şah شمس الدین مظفر شاہ اول | Zafar Han | 1404 - 1411 (2. Hükümdarlığı) | |
| Nasir-ud-Din I. Ahmad Şah ناصر الدین احمد شاہ اول | Ahmad Han | 1411 - 1443 | |
| Muizz-ud-Din II. Muhammad Şah المعز الدین محمد شاہ دوم | Karim Han | 1443 - 1451 | |
| Qutb-ud-Din II. Ahmad Şah قطب الدین احمد شاہ دوم | Jalal Han | 1451 - 1458 | |
| Daud Şah داود شاہ | Daud Han | 1458 | |
| Nasir-ud-Din Mahmud Şah I (Mahmud Begada) ناصر الدین محمود شاہ اول محمود بگڑا | Fateh Han | 1458 - 1511 | |
| Shams-ud-Din II. Muzaffar Şah شمس الدین مظفر شاہ دوم | Khalil Han | 1511 - 1526 | |
| Sikandar Şah سکندر شاہ | Sikandar Han | 1526 | |
| Nasir-ud-Din Mahmud Şah II ناصر الدین محمود شاہ دوم | Nasir Han | 1526 | |
| Qutb-ud-Din Bahadır Şah قطب الدین بہادرشاہ | Bahadur Han | 1526 - 1535 (1. Hükümdarlığı) | |
| Fetret Hümâyun Şah altında Babür İmparatorluğu: 1535 - 1536 | |||
| Qutb-ud-Din Bahadır Şah قطب الدین بہادرشاہ | Bahadur Han | 1536 - 1537 (2. Hükümdarlığı) | |
| Miran Muhammad Şah I میران محمد شاہ تریہم | Miran Muhammad Faruqi of Handesh | 6 hafta; 1537 | |
| Nasir-ud-Din Mahmud Şah III ناصر الدین محمود شاہ تریہم | Mahmud Han | 1537 - 1554 | |
| Ghiyas-ud-Din III. Ahmad Şah غیاث الدین احمد شاہ تریہم | Ahmad Han | 1554 - 1561 | |
| Shams-ud-Din III. Muzaffar Şah شمس الدین مظفر شاہ تریہم | Hubboo ya da Nannu ya da Nathu (Babür tarihçilerine göre bir iddia) | 1561 - 1573 | |
| Fetret Ekber Şah altında Babür İmparatorluğu: 1573 - 1583 | |||
| Shams-ud-Din III. Muzaffar Şah شمس الدین مظفر شاہ تریہم | Hubboo ya da Nannu ya da Nathu (Babür tarihçilerine göre bir iddia) | ||
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder