Türk İslam Bilginleri Çalıştıkları Alanlar Ve Eserleri-L9

              İslam dini, insanların sadece inanç anlayışlarını etkilemekle kalmamış, bilim, düşünce ve kültür gibi alanlarda da etkili olmuştur. Abbasiler ve özellikle Endülüs Emevileri döneminde bilim ve kültür alanında önemli gelişmeler yaşanmış, birçok değerli bilim insanı yetişmiştir. Bu bilim insanları sadece İslam ülkelerindeki bilimin değil aynı zamanda Avrupa’daki bilimin de ilerlemesine ve gelişmesine katkıda bulunmuşlardır.

                              İSLAMÎ  İLİMLER

1. Tefsir: Kuran-ı Kerim’i açıklayan ve yorumlayan bilimdir. Bu bilimle uğraşanlara “müfessir” denir. Taberi, Zemahşeri, İbn-i Mesud en tanınmış müfessirlerdir.
2. Hadis: Hz. Muhammed’in çeşitli konularda Müslümanları aydınlatmak için söylediği sözleri,halleri ve davranışları  inceleyen bilim dalına hadis denir. Hadis, Kur’an-ı Kerim’den sonra Müslümanların başvurduğu ikinci ana kaynaktır. Hadis ilmiyle uğraşanlara “muhaddis” denir. Hadis ilminin en büyük bilgini Türkistanlı İmam Buhari’dir. Müslim, Ebu Davud, Tirmizi, İbn-i Mace, Nesai diğer önemli hadis bilginleridir.
3.  Fıkıh: İslam hukukuna “fıkıh”, bu bilimle uğraşanlara ise “fakih”, fakihlerin verdikleri hüküm ve kararlara da “fetva” denir. Mahkemelerde görülen davalar, yönetim ile maliye gibi devlet ve toplum hayatını düzenleyen işler fetvalara dayanılarak yapılırdı. Fıkıh alanında büyük isimler arasında Ebu Hanife, İmam Malik, İmam Safii, Ahmet İbn-i Hanbel başta gelir.
4. Kelam: İslamın ve imanın esaslarını ortaya koyan, bunu akıl ve mantık delilleriyle savunan bilim dalıdır. İmam Gazali, İmam Maturidi, İmam Eşari en tanınmış kelamcılardır.
5. Tasavvuf: Allah’ı tanımayı ve ona kalp yoluyla yakınlaşmayı amaç edinen bir bilim dalıdır. Muhyiddin İbn-i Arabi en tanınmış tasavvuf bilginidir.
6. Kıraat: Kur’an-ı Kerim’in doğru okunmasını sağlayan bilim dalıdır.On Kıraat alimi bunların başında vardır.Bunlar:Nafi,  İbni Kesir,Asım  ve diğer alimlerdir.                                          

               FEN VE SOSYAL BİLİMLER

Harezmi: Harezmi astronomi, matematik ve coğrafya alanında eserler yazmıştır. Yeryüzünün çapına ait hesapları ortaya koymuştur. Nil Nehri’nin kaynağını açıklayan Harezmi aynı zamanda Batlumyus’un astronomik cetvellerini de düzenlemiştir. Zicü’l-Harezmi (Harezmi’nin Yıldız Katologu) Kitab’ul Muhtasar fi Hisabi’l Hind (Hint Hesabına Göre Matematik El Kitabı) önemli eserleri arasındadır.

                       

Farabi: Mantık, felsefe, matematik, tip ve musiki alanlarında önemli eserler vermiştir. Eserlerinin çoğu Latinceye çevrilerek Avrupa üniversitelerinde okutulmuştur. Aristo’nun eserlerini inceleyip yeni yorumlar getirdiği için ikinci öğretmen anlamına gelen “Muallim-i Sani” unvanıyla anılmıştır. Musikişinas olarak da bilinen Farabi, kanun adı verilen müzik aletini icat etmiştir. Ayrıca “rübap” adı verilen çalgıyı geliştiren ve bugünkü şeklini veren de yine kendisi olmuştur. Kitab-ül Musiki ve İhsa’ül-Ulüm (İlimlerin Sayım’) önemli eserleridir.

                 

Biruni:  matematik, doğa bilimleri, coğrafya ve astronomi alanlarında eserler vermiştir. Ona göre bilimin ilerlemesi için özgür düşünebilmek şarttır. “İnsanların düşünüş ve inanışları başka başkadır.  Uygarlık da bu farklılıktan doğan” diyerek bu konudaki düşüncelerini açıklamıştır. El Kanun-ül Mesüdi (Sultan Mes’ud’a sunduğu astronomi konulu eser), Kitâbü’s Saydelefi’t- Tıp (eczacılık kitabı) önemli eserleridir.

                  

İbn-i Sina: İbn-i Sina, “El Kanun Fı’t-tıp (Tıp Kanunu)” adlı eseri ile tanınmıştır.Tarihte ilk mide ameliyatını gerçekleştiren İbn-i Sina, ilaç bilimi demek olan “farmakoloji”nin kurucusu olarak kabul edilmektedir. İbn-i Sina’nın 200’ün üzerinde eser yazdığı söylenmektedir.

                 

Taberi: tefsir, kıraat, hadis, tarih, edebiyat, matematik ve tıp alanlarında dersler almıştır.Bu alanlarda önemli çalışmalar yapmıştır. Kur'an-ı Kerim Tefsiri ve Tarih’ul Ümem ve’l Mülük adlı dünya tarihi  önemli eserleridir.

               

İbn-i Fadlan: 10. yüzyılda yaşamıştır. Zamanında uluslararası ilişkilerden geniş ölçüde haberdar bir diplomat ve gezgin (seyyah) olan İbn-i Fadlan En önemli eseri ise İbn-i Fadlan Seyahatnamesidir.

                  

İbnü’l Heysem:  İbnü’l Heysem matematik, astronomi, tıp, kimya, fizik ve optikte önemli başarılar kazanmıştır.Fotoğraf makinası gibi bütün resim kaydetme cihazları basit bir temel ilkeye dayanır. Bu ilkeyi bin yıl önce Müslüman bilim adamı İbn’ül Heysem’in keşfettiği çoğu kişi tarafından bilinmez. Kitabü’l Menazir İbnü’l Heysem’in en önemli eseridir.

               

Gazali: Gazali Iran’da yetişen bir fıkıh alimidir. İslam dünyasında Hüccet-ül İslam (İslam’ın ispatlayıcısı) olarak tanınmıştır.İhyaulumuddin ve Elmunkızumineddalal en önemli eserleridir. İhyâ’ü Ulümi’d Din, El-Munkizumine’d Dalâ1 önemli eserleri arasındadır.

                    

El İdrisi:  Coğrafya alanındaki çalışmaları ile ünlüdür.   İdrisi Dünya’nın ekvatorla ikiye ayrıldığını belirtmiş ve Güney Yarım Küre ile Kuzey Yarım Küre’nin özelliklerinden söz etmiştir. İdrisi ayrıca Batı Avrupa ülkelerinin haritalarını tarihte ilk defa aslına uygun çizmiştir.

                     

Muhyiddin Arabi:  Öğretisini varlığın mutlak birliğine dayandırmıştır. Fususu’ı Hikem, Muhederât’ul-Ebr’ar ve Müsameratül-Ahyar önemli eserleridir.

              

İbn-i Rüşd:  Her türlü gerçeğin yalnız akıl ile bulunabileceğine inanan İbn-i Rüşd, rasyonalist bir filozof olarak tanınmaktadır. Hristiyanlar tarafından zamanın Voltaire (Volter)’i olarak kabul edilmektedir. Makale Fit Mizac (yazdığı ilk felsefi eser) ve Tühefütü’t Tehefüt çelişkileri) önemli eserleridir.