Coğrafi Keşifler ve Osmanlı Devleti'ne Etkileri

Coğrafi keşiflerin nedenleri :

1.Avrupalılar Hristiyanlık dinini dünyaya yaymak ve dünyayı tanımak istemişlerdir.

2.Siyasal ve dinsel mücadelelerde başarısız olan Avrupalılar, daha düzgün şartlarda yaşamak istemişlerdir. Yerleşebilecekleri yeni toprakları aramaya başlamışlardır.

3.İstanbul’un fethinden sonra Türkler Doğu ticaret yoluna hâkim olmuşlardır. Avrupalılar doğu ülkeleri ile ticaretin devamını sağlamak maksadıyla yeni yollar arayışı içine girmişlerdir.

4.Avrupalıların pusulayı öğrenmeleri neticesinde coğrafya bilgileri ve gemicilik faaliyetleri gelişmeye başlamıştır.

5.Krallar coğrafi keşifler sonucunda yeni yerlerden gelen malların kontrolünü ele geçirmek istemişler ve zenginliklerini arttırmaya çalışmışlardır. Bu sebeple de kaşifleri desteklemişler, onlar için uygun ortam sağlamaya çalışmışlardır.

6.Avrupalılar, ekonomik sıkıntıları aşmak için altın ve gümüş gibi değerli madenlere ihtiyaç duymaya başlamışlar ve bu ihtiyaçların karşılanması içinde yeni yerlere göz dikmeye başlamışlardır.

KEŞİFLERİN SONUÇLARI

A.Coğrafi Keşiflerin Siyasi Sonuçları

1.Osmanlı Devleti Hint ticaret yolunun hakimiyeti için Portekizliler ile, Akdeniz hakimiyeti için ise İspanyol lar ile mücadele etti.

2.Yeni ada ve kıtaların keşfi gerçekleşti.

3.İspanyol ve Portekizliler geniş ülkeler elde ederek ilk sömürge imparatorluklarını kurdular.

B.Coğrafi Keşiflerin Ekonomik Sonuçları

1.Yeni ticaret yolları bulundu, Baharat ve İpek Yolları önemini kaybetti.

2.Akdeniz kıyısındaki limanlar önemini kaybetti. Buna karşılık Atlas Okyanusu kıyısındaki limanlar önem kazandı.

3.Keşfedilen bölgelerdeki değerli eşya ve madenler Avrupa’ya taşındı. 0 zamana kadar “toprak” temel zenginlik kaynağı iken, bundan sonra “altın ve gümüş” temel zenginlik kaynağı oldu.

4.Burjuva sınıfı güçlendi. Bu durum, Avrupa’nın siyasi ve sosyal yapısında değişikliklere neden oldu.

5.Doğu ülkeleri yoksullaştı.

6.İpek yolu ticaretinin önemini kaybetmesi sonucunda Türkistan hanlıkları zayıfladı.

Coğrafi Keşifler’in Osmanlı Devleti’ndeki Etkileri:

1.Avrupa’nın Osmanlı Devleti’ne bağımlılığı azaldı.

2.Akdeniz limanlarının önem kaybetmesi, Osmanlı Devleti’nin ticari gelirlerini azalttı.

3.Osmanlı topraklarında ticaret ile uğraşan köy ve kasabalarda ekonomik durum zayıfladı.
4. Coğrafi  keşiflerle Avrupa'ya gelen altın ve gümüş,  Osmanlı parasının değerinin düşmesine ve enflasyona yol açtı.
5.İpek yolunun geçersiz hâle gelmesi , Orta Asya Türk Hanlıklarının ekonomik açıdan zayıflayıp Rus işgaline düşmelerine sebep oldu.

6.Osmanlı Devleti, Coğrafi Keşifler’in olumsuz etkilerini önlemek için;

  A.Süveyş Kanalı Projesi’ni gerçekleştirmek istedi. Fakat bu ancak 1869’da ve yabancı yatırımcılarca gerçekleştirilebildi.

        B.Hint Okyanusu'nda Portekizliler ile savaştı fakat üstünlük kuramadı.Ancak, Kuzey Afrika'da Vadi'sseyl savaşında ağır yenilgiye uğrattı.

    C.Don – Volga Kanalı Projesi’ni gerçekleştirerek ipek Yolu’nu tekrar canlandırmak istediyse de  bu da yapılmayınca başarılı olmadı.

   D.Akdeniz limanlarını yeniden canlandırarak gümrük gelirlerini artırmak için Avrupalı devletlere kapitülasyonlar verdi.

Coğrafi Keşiflerin Bilimsel Sonuçlar

1– Yeni ırklar, kültürler, hayvanlar, bitkiler keşfedildi.

2– İnsanlarda merak ve araştırma isteği uyandı.

3– Düşünce dünyasında önemli gelişmeler meydana geldi.

4– Rönesans ve Reform Hareketlerı’ne zemin hazırlandı,

5– Avrupa’da sanattan zevk alan ve sanatçıları koruyan “Mesen” sınıfı ortaya çıktı.

Coğrafi Keşiflerin Dini Sonuçları

1– Kiliseye olan güven sarsıldı.

2–Hristiyanlığa ait inançlar temelinden sarsıldı.

Not: Coğrafi Keşifler bütün insanlığı etkilemiştir. Bu yönüyle “evrensel” bir özelliğe sahiptir. Çünkü, Avrupa’da ve dünyada daha sonra ortaya çıkacak olan gelişmelere neden olmuştur.