12 Şubat 2024 Pazartesi

Osmanlıda Kardeş Katli Meselesi

 Kardeş katli,  Osmanlı padişahlarının "devletin bekası" için kardeşlerini öldürmeleri olayıdır. Fatih Sultan Mehmet döneminde yapılan “Fatih Kanunnamesi” ile resmiyet kazanmıştır.

Fatih Kanunnamesi’ne dayanan kardeş katli yaklaşık 150 yıl boyunca geçerliliğini sürdürdü. Bu süre içinde 61 şehzadeden 22’si devlete isyan ettikleri için, diğerleri ise Fatih Kanunnamesi’ne dayanılarak öldürüldü. 1603 yılında Osmanlı tahtına geçen I. Ahmet kardeşi Mustafa’yı öldürmedi ve hanedan ailesinin aklı başında olan en büyük üyesinin tahta çıkması sistemini getirdi (ekberiyet ve eşrediyet). Nitekim 1617’de öldüğünde, oğulları olduğu halde, Osmanlı tahtına 22 Kasım 1617’de hanedanın en yaşlı üyesi olarak kardeşi I. Mustafa çıktı. Böylece Osmanlı tahtına ilk kez bir padişahın oğlu değil, padişahın kardeşi geçmiş oluyordu.

Ne var ki bu uygulamayla (ekber ve erşed sistemi) gelişen kafes sistemi Osmanlı Sultanlarının deneyimsiz ve psikolojik olarak devlet yönetmeye hazır olmadan tahta geçmeleri sonucunu doğurmuştur.

Netice olarak Osmanlı Devleti’nde diğer Türk devletlerindeki gibi taht kavgası nedeniyle bir bölünme tehlikesi ya da kargaşa yaşanmadı, 622 yıl ayakta kalmayı başardı. 

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder