Eskiçağ Medeniyetlerinde Hukuk

 Hukuk: toplum düzenini sağlamak için çıkarılmış ve devlet eliyle güçlendirilmiş kurallar bütünüdür.Toplum halinde  yaşam ve siyasi organizasyonlar hukuku netice verdi. 

Mezopotamya

Mezopotamya devletlerinde ülkenin krallar tarafından tanrı adına yönetildiğine inanılırdı. Bu bağlamda hukukun kaynağı da dine dayanırdı. 

Cezalandırmada kısas ilkesinin yanında bazen de para cezası uygulanmıştır.

Hukukun ana alanı insan ve mülkiyet olup kadınları ve erkekleri kapsar. Bu alanla ilgili çok çeşitli kanunlar ( özel mülkiyet, can emniyeti, devletin sorumlulukları ve benzeri) bu hukukta yer almıştır.

Mısır

Eski Mısırda krallar önceleri tanrı adına ülkeyi yönetirken sonraları kendilerini tanrı ilan ederek tanrı-kral olarak ülkeyi yönetmişlerdir. 

Bu firavunların görevi, halkın ihtiyaçlarını karşılamak , kanunlar yapmak ve adaleti sağlamaktır.

Kanunları yazılı olarak günümüze ulaşamamışsa da kanuna önem verildiği geç dönem sözleşmelerinden bu durum ve bu kanunların esasları tesbit edilmiştir.

Ağır suçlar hapis ve cezayla; hafif suçlar ise sakatlama ve kırbaçlamayla cezalandırılmıştır.

Bu devletin kanunlarında devlet yönetimi yanında mülkiyet, miras ve aile hukukuna da yer verilmiştir.

              Anadolu                        

Eski Anadolu devletleri komşu devletlerin özellikle de Mezopotamya Uygarlığının kanunlarından etkilenmişlerdir. Hukuk dine dayandırılmıştır.

Cezalandırmada genellikle para usulü uygulanmıştır.

Bu devre ait hukuk metinleri günümüze ulaşabilmiştir. Saldırı,cinayet, büyücülük , boşanma konularında ve tarımsal üretimi korumayı amaç edinen yasalar yapmışlardır. Frigler özellikle tarımsal üretimi koruma noktasında çıkardıkları kanunlarla dikkat çekmişlerdir.

Avrupa

Antik Yunan medeniyeti, doğu medeniyetlerinden ilham alarak yazılı kanunlar yapmışlardır.Atinalı Solon ve Spartalı Likurgus gibi isimler yasa koyucu olarak öne çıkmışlardır.

Evlilik,boşanma,veraset ve cinayet gibi meselelerde esaslar ve cezalar belirlenmiştir.

Roma Medeniyeti döneminde ise 12 Levha Kanunları hazırlanmıştır. Bu 12 Levha kanunları da bugünkü modern hukukun temelini teşkil etmiştir. 

Roma Medeniyetinin 12 Levha Kanunlarında sınıflar arası eşitlik ve mülkiyet hakkına büyük önem verilmiştir.

Türkistan

Türkistan da bu dönemde sözlü hukuk olan Töre hukuku uygulanmıştır. Bu hukukun kaynağı Gök Tanrı inancıdır.  Kurallar kurultaylarda belirlenmiştir.

Cezalandırmada eşit suça eşit ceza ilkesi geçerlidir.Ayrıca konar göçer hayat tarzından dolayı uzun süreli hapis cezası verilmemiştir. Diğer taraftan isyan, askerlikten kaçma,cinayet ve hırsızlık gibi ağır suçların cezası idamdır.

Adalet, iyilik,eşitlik,kişilik hakları özel önem verilen konulardır.