OSMANLI HÜKÜMETİNİN MİLLİ MÜCADELE VE MUSTAFA KEMALE KARŞI TUTUMU
Anadolu'da, işgallere karşı çıkanlar, Mustafa Kemal ve arkadaşlarının etrafında bir araya geliyorlardı.Bu ilk tepkiler zamanla yerini direnişe ve mücadeleye bıraktı.İstanbul Hükümetleri, Anadolu'da işgallere karşı çıkma eylemi olarak başlayan ve milli mücadele olarak adlandırılan bu hareketten rahatsız oldular.Osmanlı hükümetlerinden en fazla milli mücadele karşıtlığı yapan, Damat Ferit Paşa Hükümetidir.
Anadolu'da ise Temsil Heyeti, milli bir hükümet gibi, T.B.M.M. açılana kadar görevini yapmıştır.
AMASYA GÖRÜŞMELERİ (22 Ekim 1919)
Ali Rıza Paşa Hükümeti'nin temsilcisi, Bahriye Nazırı Salih Paşa ile Mustafa Kemal Paşa arasında Amasya'da yapılmıştır.Aşağıdaki konularda bir anlaşma sağlanmıştır:
1.Türk vatanının bütünlüğünün ve bağımsızlığının korunması.
2.Müslüman olmayan azınlıklara devletin birliğini bozacak ayrıcalıklar tanınmaması.
3.Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin İstanbul Hükümeti'nce tanınması.
4.Mebuslar Meclisi'nin Anadolu'da, güvenli bir yerde toplanması.
5.İtilaf Devletleri'yle Osmanlı Devleti'nin barış amacıyla yapacağı konferansa Temsil Heyeti'nce de uygun görülecek kişilerin gönderilmesi.
İstanbul Hükümeti, anlaşma maddelerini benimsediği halde, meclisin Anadolu'da toplanmasını kabul etmedi.
ÖNEMİ: İstanbul Hükümeti görüşmelere katılmakla Temsil Heyeti'nin varlığını resmen tanımış oldu.Bu, hukuki tanınma olarak önemli bir siyasi zaferdir.
TEMSİL HEYETİ'NİN ANKARA'YA GELİŞİ (27 Aralık 1919)
Mustafa Kemal ve Temsil Heyeti, yakın bir tarihte toplanacak olan Osmanlı Mebuslar Meclisi'nin çalışmalarını yakından takip edebilmek amacıyla Ankara'ya geldiler.Coğrafi konumu, ulaşım ve haberleşme kolaylığı ile Batı Cephesi'ne yakın oluşu nedeniyle Ankara merkez olarak kabul edilmiştir.
SON OSMANLI MEB'USAN MECLİSİ VE MİSAK-I MİLLİ
Mustafa Kemal Paşa,İstanbul'un işgal altında olması nedeniyle buradaki meclisin rahat çalışamayacağını, sıhhatli kararlar alamayacağını, alınsa bile uygulanamayacağını söylemiştir.
Mebusan Meclisi,12 Ocak 1920'de İstanbul'da toplandı. Mustafa Kemal Paşa,görüştüğü milletvekillerine meclis başkanı seçilmesini ve Müdafaai Hukuk Grubu kurulmasını istediyse de bu mümkün olmadı.Osmanlı milletvekilleri, kendi aralarında Felah-ı Vatan Grubu'nu oluşturdular.Bu grup, Misak-ı Milli adlı bir bildiri yayınlayarak bunu mecliste ilan ettiler.
MİSAK-I MİLLİ KARARLARI
En önemlileri şunlardır.
1-Türklerin çoğunlukta olduğu yerler Türk vatanıdır.
2-Kapitülasyonlar kaldırılmalıdır.
3-Azınlıklara, dışarıdaki Türklere verilen haklar kadar hak verilebilir.
4-Güvenliği sağlanmak şartıyla boğazlar dünya ticaretine açılabilir.
ÖNEMİ: Misak-ı Milli, milli mücadelenin hedefini, vatanın sınırlarını ve bağımsızlık esaslarını benimseyip gerçekleştirmeye çalışmıştır.
İSTANBUL'UN İŞGALİ (16 Mart 1920)
Meclisin kendi yararlarına karar alacağını uman İtilaf Devletleri, Misak-ı Milli kararlarının geri alınması için önce Ali Rıza Paşa, sonra da Salih Paşa hükümetlerine baskı yaptılar.
Bir sonuç alamayınca İstanbul'u resmen işgal ettiler, meclisi basarak, kimi milletvekillerini Malta'ya sürdüler.
ÖNEMİ:
1. İstanbul'un işgali Mustafa Kemal'in haklılığını ortaya çıkardı.Kaçabilen bir çok milletvekili, aydın komutan ve gazeteci Anadolu'ya geçti.
2. T.B.M.M.'nin açılması için ortam oluştu.
3. M.Kemal, işgali protesto ederek yeni seçimlerin yapılmasını istedi.
TBMM'NİN AÇILIŞI (23 Nisan 1920)
Yeni seçimlere gidildi.Meclis, yeni seçilenler ve Osmanlı meclisinden kaçabilenlerin katılmasıyla Ankara'da toplandı.T.B.M.M. Türk milletini temsil ettiğini ve kendi üstünde güç kabul etmediğini tüm dünyaya ilan etti.
Mustafa Kemal’in Samsuna Çıkışı
1.Dünya Savaşı bitince Atatürk Şam’dan İstanbul’a gelmiş.Kısa zaman içinde işgal altında olan İstanbul’dan hiçbir şey yapılmayacağını anlamış ve Anadolu’ya geçmenin yollarını aramıştır.Sonunda Karadeniz’deki isyanı bastırmak amacıyla Anadolu’ya gönderilmiştir.Samsuna çıkınca ilk işi bütün Anadolu’yu işgallere karşı uyarmak olmuştur.Havza genelgesini yayınlamıştır
Havza Genelgesi(29 Mayıs 1919)
Bir genelge yayınladı ve bu Genelgeyi 9.ordu Müfettişi yetkisini kullanarak bütün Anadolu’daki askeri ve sivil makamlara genelgeyi gönderdi.Genelgedeki:
1-İzmir’in işgallerin bütün Anadolu’da protesto edilmesini istedi.
2-Hristiyan halka karşı bir taşkınlık yapılmamasını istedi.
3-İtilaf devletlerine işgali kınayan telgrafların çekilmesini istedi.
Amasya Genelgesi(22Haziran 1919)
1-Kurtuluş Savaşının amacı gerekçesi ve yönteminden söz edilmiştir.
2-İlk defa ulusal egemenlik ilkesinden söz edilmiştir.
3-İstanbul Hükümetine ve itilaf devletlerine bir karşı çıkış belgesidir.
Erzurum Kongresi(23 Temmuz-7 Ağustos 1919)
Doğu Anadolu bölgesindeki Ermenilere çalışmalarını engellemek için toplanmış bir kongredir.Toplanış bakımından bölgesel fakat alınan karar bakımından ulusal bir kongredir.
1.Kongrenin temel amacı kayıtsız şartsız bağımsızlık ve ulusal egemenliktir.
2-Yeni bir devlet kurma düşüncesi ilk defa belirtilmiştir
3-Vatanın sınırlarından ilk defa söz edilmiştir.
Sivas Kongresi(4-11 Eylül 1919)
Amasya genelgesinde toplanacağı belirtilmiştir.Zor şartlar altında ulusal bir kongreler toplanmıştır.
1-Anadolu ve Rumeli’deki bütün cemiyetler Anadolu ve Rumeli Müdafaai hukuk cemiyeti altında toplanmıştır.
2-Erzurum Kongresi kararları onaylanmıştır.
3-Ali Fuat Paşa batı cephesi komutanlığına atandı.Böylece kuvayi milliye tek elden yönetilmeye başladı..
4-Kongrede alınan kararların uygulanması için Mustafa Kemal başkanlığında bir temsil heyeti seçildi
