TÜRK İSLÂM TARİHİ-3 (GAZNELİLER)-L9

Gazneliler

Gaznelilerin Yayıldığı Yerler: Afganistan, Hindistan ve İran.
Gaznelilerin Kurucusu: Alp Tigin’dir.
Gaznelilerin Başkenti: Gazne
Gaznelilerin Hükümdarları: Alp Tigin, Sultan Mahmut (Gazneli Mahmut), Sultan Mesut

Gaznelilerin Özellikleri:

* Devletin en parlak dönemini yaşatan Gazneli Mahmut döneminde devlet en geniş sınırlara ulaştı ve imparatorluk haline geldi.
* Gazneli Mahmut Hindistan’a 17 sefer yaptı. Bu seferler sonucunda İslamiyet Hindistan’a yayıldı.
* Büveyhoğullarından Irak’ın kuzey taraflarını aldı. Böylece Ganj ırmağından Irak’a kadar ulaşan büyük bir devlet kurmuş oldu.
* Abbasi halifeliğini Şii Büveyh oğullarının baskısından kurtardı. Halife, Gazneli Mahmut’a “Sultan” unvanını verdi.

Gazneli Mahmut’un Abbasi halifelerinin yanında yer alması Türk-İslam tarihinin akışını nasıl etkilemiş olabilir?
İslam dünyasının liderliği ve koruyuculuğu Türklere geçmiştir.

* Selçuklularla savaştı ve onları yenilgiye uğrattı.

Gazneli ve Karahanlı devletleri neden Selçuklu Türklerinden rahatsız olmuş olabilir?
Selçukluların güçlenerek kalabalık Türkmen topluluklarını bir araya getirmeleri Gazneli ve Karahanlı Devleti için tehdit oluşturmaktaydı.

Gazneli ve Karahanlıların Selçuklulara karşı ittifak oluşturmalarının sonuçları sizce neler olabilir?
Selçuklu tehlikesi ve yükselişi kısa bir süre engellenmiştir.

* Sultan Mahmut’un ölümü üzerine yerine Sultan Mesut geçti.
* Sultan Mesut da Hindistan’a seferler yaptı. Selçuklularla yaptığı Dandanakan Savaşında yenildi (1040).

Dandanakan Savaşı’nı Gazneliler ve Selçukluların geleceği açısından değerlendiriniz.
Selçuklu Devleti kurulurken, Gazneliler yıkılış sürecine girdi.

Gaznelilerin Yıkılış Sebepleri:

• Selçuklularla yapılan Dandanakan Savaşından sonra devletin zayıflamaya başlaması.
• Ülkede iç karışıklıkların çıkması.
* Gazne Devleti, 1187 yılında Gurlular (Afganlı bir millet) tarafından yıkıldı.

Gaznelilerin Tolunoğulları ve İhşidilere benzeyen yönleri nelerdir? Bu benzerlikler Gaznelileri nasıl etkilemiştir?

Tolunoğulları ve Ihşidilerde olduğu gibi yönetenler Türk, yönetilenler farklı millettendir. Bu durum Gaznelilerin yıkılışını kolaylaştırmıştır.