19 Aralık 1918
Hatay İlinin Dörtyol İlçesinde, Fransız güçlerine karşı ilk kurşun, Karakese Beldesinde Ömer Hocanın oğlu Mehmet (Kara Mehmet) tarafından sıkıldı.
Fransızlar, İskenderun’a asker çıkardıktan sonra 11 Aralık 1918’de takviyeli bir piyade alayı ile Dörtyol kasabasını işgal etmişlerdir. Fransızlar, Dörtyol’u işgal ederken 400 Ermeni’den oluşan bir Fransız taburundan yararlanmışlardır. Bu kuvvetlerin arkasından Ermeni alayına ait bazı birlikler de gönderilmiştir.
Birinci Dünya Savaşı sırasında Dörtyol’da bulunan birçok Ermeni, Suriye’ye göç ettirilmişti. Savaşın sona ermesiyle bu Ermeniler Fransızların da desteğiyle Dörtyol’a geri dönmüşlerdir. Bu şekilde Dörtyol’daki Ermeni nüfusu kısa sürede 12.000’i geçmiştir. Bunlar Fransızlardan destek alarak Dörtyol dolaylarındaki köylerde işkence ve zulüm yapmaya başlamışlardır. Çok üzgün olan halk, kendi durumlarından endişeye düşmüştür. Dörtyol’un hemen güneyinde Özerli köyünden Hacı Hüseyin oğullarından Emin Hoca başkanlığında üç kişilik bir heyet Fransız kuvvetlerinin ve özellikle Ermenilerin yaptıkları işkence ve zulümlerin Fransızlar tarafından korunduğunu ileri sürerek bölgede bulunan İngiliz işgal kuvvetleri komutanlığına şikâyette bulunmuşlardır. Heyetin şikâyetleri üzerine Dörtyol’a bir Hint müfrezesi gönderilerek asayişsizliğin önü kısmen olsun alınabilmiş ve geçici bir sükûnet meydana gelmiştir.
Bir müddet sonra Dörtyol’a yakın Özerli köyünde Fransız askerleri, halka yine hakaret etmeye başlamışlardır. Bu hakaretlere tahammül edemeyen köy halkı karşı koyduklarından Fransız ve Ermenilerden kurulu bir müfreze halkın malını yağma etmiş ve köy ihtiyar heyetinden Muhtar Şeyhmuzzade Mehmet Ağa ile üye Abdülkadir Ağazade Yusuf Ağa’yı elleri bağlı olarak Fransız işgal komutanının kapısı önünde süngülemek suretiyle şehit etmişlerdir. Bu duruma katlanamayan Ömer Hocaoğlu Mehmet (Kara) çatışmaya girdiği Ermenilerden ikisini vurarak Karakese köyüne kaçmıştır. Fransız ve Ermeniler bu olaydan sonra da Dörtyol’un hemen güneyinde bulunan Karakese köyüne taarruz etmişlerdir. Buradaki halk kendisini savunmak için Dörtyol’a ve Özerli’ye giden yolları taştan barikatlar yapmak suretiyle kapatmış ve buraya gelen Fransızlara ateşle karşı koymuşlardır. Fransızlar bu umulmayan karşı koymada büyük şaşkınlığa uğramışlar, çarpışmalar sırasında 15 asker kayıp vererek Dörtyol’a çekilmek zorunda kalmışlardır. 19 Aralık 1918’de yapılan bu çarpışma, Türk milletinin saldıran düşmana karşı ilk ayaklanması ve direnişi başlatması bakımından çok önemlidir. Dörtyol’a dönen Fransız müfrezesi. Jandarma Komutanı Teğmen Hasan’ı sebepsiz yere ağır şekilde yaralamıştır. Fransızların ve Ermenilerin Dörtyol’da cinayetleri devam ediyordu.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder