1.Tunus Mücadelesi /Osmanlı-İspanya Mücadelesi
Osmanlı Devleti ile İspanya arasında Tunus üzerinde hakimiyet kurma mücadelesi yaklaşık kırk yıl sürdü. Ancak bu mücadele Osmanlı Devleti’nin Tunus’a hakim olmasıyla sonuçlandı (1574). İki taraf arasında yapılan anlaşmalardan sonra Akdeniz’den ümidini kesen İspanya, yönünü başka bölgelere çevirmek zorunda kaldı.
2.Vadiü’s Seyl Savaşı /Osmanlı-Portekiz Mücadelesi
Osmanlı Devleti ile Portekiz arasında yaşanan Akdeniz’e hakim olma mücadelesi zamanla Atlas ve Hint Okyanusu’nda da devam etti. Akdeniz’deki Osmanlı Portekiz rekabetinin temelinde, Osmanlı Devleti’nin her geçen gün Akdeniz ve Kuzey Afrika’da hakimiyet alanını genişletmesi etkili oldu. Bu yüzden Portekiz, Osmanlı Devleti’ne karşı Akdeniz’de kurulan Haçlı ittifaklarında sürekli yer aldı. Ancak son olarak Osmanlı Devleti ile Kuzey Afrika’nın en batısında yer alan Fas’taki hakimiyet mücadelesini kaybetti. Tarihte “Vadiü’s Seyl Savaşı” olarak bilinen savaşta Portekiz donanmaları ağır bir darbe aldı; hatta Portekiz Kralı da bu savaşta hayatını kaybetti (1576). Bu savaştan sonra Portekiz, Akdeniz ve diğer bölgelerdeki sömürgelerini kaybederek sömürgecilik rekabetinde geri plana düştü.
3.Hollanda'nın Yükselişi
Hollanda, 16.yüzyıla kadar İspanya’nın hakimiyeti altında bulunuyordu. Ancak İspanya’nın, Osmanlı Devleti ile Akdeniz’de giriştiği rekabet Hollanda’ya yaradı. İspanya’nın zayıflayarak çıktığı bu rekabet sonrası Hollanda, İspanya’dan ayrılarak bağımsız bir konuma geldi. Hatta İspanya ve Portekiz’in zayıflamasını fırsat bilerek onların sömürge alanlarına doğru yayılmaya başladı. 16.yüzyıl sonları ve 17. yüzyıl başlarından itibaren Osmanlı Devleti ile iyi ilişkiler kurmaya çalıştı. Bu sayede birtakım ekonomik imtiyazlar kazanarak Akdeniz’de etkinliğini arttırmak istedi.
4.İngiltere'nin Yükselişi
İngiltere, 16.yüzyıl ortalarından itibaren büyük bir donanma gücüne sahip oldu. Bir süre sonra deniz aşırı bölgelere yaptığı ticaret ve sömürgecilik ile zenginleşmeye başladı. 17. yüzyıldan itibaren sömürgecilik faaliyetlerinde en büyük rakipleri olan İspanya, Portekiz ve Fransa’yı saf dışı bırakarak adeta tek başına yol aldı. Dünyanın birçok yerinde sömürge bölgeleri oluşturdu. Zamanla Akdeniz Bölgesi’ne yönelerek bölgenin deniz ticaretini ele geçirmeyi ve Kuzey Afrika’da sömürge bölgeleri kurmayı hedefledi.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder