Meşrutiyet Dönemi

 1.MEŞRUTİYET

Balkan bunalımını görüşmek üzere İstanbul Konferansı toplandığı esnada Avrupa devletlerinin iç işlerimize karışmasını engellemek için 23 Aralık 1876’da Osmanlıcılık fikrini savunan Jön Türklerin gayretleriyle 2.Abdülhamid tarafından Kanun-i Esasi ilan edilerek 1. Meşrutiyet dönemi başlamıştır. 

Meclisi Ayan ve Mebusan olmak üzere iki tane meclis açılmıştır. Ayanlar meclisi üyeleri padişah tarafından seçilir ve ölene kadar üye kalırlar. Meclis-i Mebusan üyeleri 50.000 kişide 1 olmak üzere halk tarafından seçilir. Anayasaya göre yürütmeden padişah ve hükümet, yasamadan meclis sorumludur. Fakat son söz padişahındır. Hükümet padişaha karşı sorumludur. Padişahın meclisi açma kapatma yetkisi vardır.

Sonuçları:

Birinci Meşrutiyet ile halk ilk defa sınırlı olsa da seçme, seçilme ve temsil edilme haklarına kavuşmuş oldu.

İlk defa azınlıkların temsil edilme hakları olduğu kabul edildi.

Azınlık toplumlarının fikirleri gelişti, bağımsızlık istekleri hızlanmış oldu.

Osmanlılarda ilk defa rejim değişikliği yapılmış oldu. Mutlak Monarşi anlayışından Meşruti Monarşi sistemine geçilmiş oldu.

İlk anayasa yapılmış ve ilk meclis kurulmuş oldu.

Osmanlı Devleti’nde daha özgürlükçü bir hava hâkim olmaya başladı.

1877-1878 Osmanlı-Rus harbinden sonra II. Abdülhamit meclisi kapatmıştır.Böylece 1.Meşrutiyet sona ermiştir.

II.Meşrutiyet

Sultan  II.Abdülhamit döneminde İttihat ve Terakki Cemiyeti  en büyük  muhalif hareket ve örgütlenme olarak ortaya çıkmıştı. Özellikle askerler içinde geniş bir taban bulmuştu. 1908 'de Rusya ile İngiltere arasında Osmanlı İmparatorluğu'nun paylaşılmasına yönelik  Reval Görüşmeleri oldu. İttihat ve Terakki bu durumda  harekete geçti. Gelişen olaylar dizisi sonucunda II.Abdülhamit meşrutiyeti yeniden ilan etmek zorunda kaldı . Böylece II.Meşrutiyet dönemi başladı ( 23 Temmuz  1908). 

Seçimde iki dereceli sistem uygulanmıştır. Yapılan seçimlerde seçme yaşı 25, seçilebilme yaşı ise 30 olarak belirtilmiştir. 1908 seçimlerine İttihat ve Terakki Cemiyeti ve  Ahrar Fırkası iki ayrı grup/parti olarak  katılmıştır. İttihat ve Terakki Cemiyeti seçimi kazanarak iktidara gelmiştir. Meclis, 275 milletvekiliyle 17 Aralık 1908'de açılmıştır.

31 Mart vakası olarak meşhur olan olayın olmasından  sonra II.Abdülhamit tahttan indirilmiştir. İttihat ve Terakki 'nin devlet yönetimindeki etkinliği bahsedilen ayaklanmanın bastırılmasından sonra daha da güçlenmiştir.21 Ağustos 1909'da yapılan anayasa değişikliğiyle daha meşrutiyetçi bir yapı ve gerçek parlamenter hükûmet modeli benimsenmiştir. Diğer taraftan bahsedilen olaydan sonra İttihat ve Terakki özgürlükçü tavrından vazgeçmiştir. Muhaliflere karşı sert uygulamalar yapmaya başlamıştır.

II. Meşrutiyet Dönemi’nde Trablusgarp, Balkan Savaşları , I. Dünya Savaşı,göçler, isyanlar, siyasi çekişmeler ve toprak kayıpları yaşanmışsa da  dört kez sandığa gidilmiştir. Bu durum demokrasiye geçiş yolunda önemli adımlar olarak kabul edilir.