29 Nisan 2024 Pazartesi

Batıcılık ve Sosyalizm Akımları

 Batıcılık :Batı medeniyetinin devletin devamlılığı için her türlü alanda örnek alınması gerektiğine inanılmaktadır. Özellikle Avrupa devletleri ile yakın ilişkiler kurulması Batıcılık akımına göre zorunlu tutulmuştur.

Batı düşünce dünyasında liberalizm, kapitalizm gibi değişik fikir akımları ortaya çıkmıştır. Bu fikir akımlarından biri de aşağıda göreceğimiz Sosyalizm akımıdır.

Sosyalizm: Latince sociare kelimesinden türetilen sosyalizm; bir tür siyasi teori, doktrin ve ideolojidir. Sosyalizme göre üretim araçları topluma aittir ve işçiler yönetime doğrudan katılmalıdır. Özel üretim yerine kamu üretimini teşvik eden sosyalizmde ortak mülkiyet, devlet mülkiyeti, kooperatif işletme gibi kavramlar bu teorinin temelini oluşturmaktadır. Ayrıca mutlak eşitlik fikrini savunmaktadır.

Sosyalizm, batıda ortaya çıkmış fikir akımlarından biri olup kapitalizme karşı bir antitez olarak da görülmektedir.

Tarihsel bir fikir akımı olması itibariyle asıl terim olarak sosyalizm kullanımı 1827 yılında karşımıza çıkmıştır. İngiliz reformcu Robert Owen, kendi fikirlerini benimseyen kişileri bu şekilde adlandırmıştır. Benzer bir kullanımı 1832 yılında Fransız Saint-Simon’da yapmıştır. 

Sosyalist devrimin İngiltere ve Almanya gibi kapitalistleşmiş ülkelerde değil, Rusya gibi kapitalizm açısından Avrupa’nın en geri kalmış sayılabilecek ülkelerinde ortaya çıkması, bu akımın en önemli düşünürü K.Marx'ın yanıldığı noktalardan biri olmuştur.

Türkiye’deki sosyalist hareketi genel hatlarıyla dört döneme ayırmak mümkündür. Bunlar sosyalist fikriyatın tutunmaya çalıştığı II. Meşrutiyet ile 1960 arası dönemdir. İkinci dönem ise sosyalizmin toplumsal taban bularak kitleselleşmeye başladığı 1960-1980 arası dönemdir. Üçüncü dönem ise bölünmenin devam ettiği ancak diğer taraftan toparlanma arayışlarının da olduğu 1980 sonrası dönemdir.Dördüncü dönem ise 1991'den SSCB'nin dağılmasından sonraki dönem.

Önemli düşünürleri:Hüseyin Hilmi Bey (İştiraki Gazetesi Yazarı ),Dr.Şefik Hüsnü (Türkiye İşçi veÇiftçi Sosyalist Fırkası),Mustafa Suphi(TKP),Kadro Dergisi ve Hareketi ( Sol Kemalist),Mihri Belli,Dr. Hikmet Kıvılcımlı(Vatan Partisi),Yön Dergisi, Türkiye İşçi Partisi (TİP) ve Milli Demokratik Devrim (MDD) Hareketi,Nazım Hikmet.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder