29 Nisan 2024 Pazartesi

Batılılaşmanın Cumhuriyet Dönemi Batıcı Türk Düşünürlerine Etkisi

 Yunus Nadi, genç Cumhuriyet’in adıyla 1924’te yayınlamaya başladığı Cumhuriyet gazetesi ile dönemin Kemalist aydınları arasında, basın gücü ile farklılık oluşturanların arasında gelir

Bu dönemin önemli aydınlarından biri Falih Rıfkı Atay’dır. Falih Rıfkı, Mustafa Kemal’in isteğiyle 1923 yılında Yeni Mecmua’yı yeniden yayınlamaya başladı. Dergi kadrosunda Hamdullah Suphi Tanrıöver, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Hüseyin Rahmi Gürpınar, Necmettin Sadık Sadak ve Ahmet Ağaoğlu da vardı. Falih Rıfkı, Milliyet ve Ulus gibi pek çok gazetede başyazarlık yaptı.   “Biz ne komünistiz ne de faşistiz; biz Kemalist’iz” diyen Falih Rıfkı, Kemalizm’i bir ideoloji olarak değerlendirmekteydi.

Mahmut Esat Bozkurt da Cumhuriyet’in kurucu döneminin önemli aydınlarından biridir. Kendisini İttihat ve Terakki’nin “sol cenah”ına yakın gören Bozkurt; hukukçu kimliğiyle 1924-1930 arası Türk Hukuk Devrimi’ni gerçekleştiren kişidir.

Afet İnan, Cumhuriyet’in ilk döneminde yetişmiş önemli bir tarihçi ve Cumhuriyet aydınıdır. İnan, erken dönem Cumhuriyet’in misyoner sosyal bilimcilerinin tipik örneğidir.

1930’ların sonu ve 1940’ların başında hümanist politikaların izlenmesinde başrolü kuşkusuz Hasan Ali Yücel oynamıştır. “Dünya Edebiyatından Tercümeler” dizisinin yayının başlatan Hasan Ali Yücel, bununla ilgili bir konuşmasında temel hedefin Türkiye Cumhuriyeti’nin Batılı kimliğinin Batı tarafından anlaşılabilmesi olduğunu söylemiştir. 

Ahmet Kutsi Tecer, Behçet Kemal Çağlar gibi aydınların eserlerinin yanı sıra, Reşat Nuri Güntekin’in neredeyse tüm romanları, Kemalist reformların ve özellikle de laikliğin savunusunu yapan eserlerdir.38 Pek çok yazar ve edebiyatçı da, kanonlaştırmanın tamamlayıcı bir unsuru olarak CHP’den milletvekili seçilmişlerdir. Hamdullah Suphi, Ziya Gökalp, Falih Rıfkı Atay, Yakup Kadri, Memduh Şevket Esendal, Mehmet Emin Yurdakul, Hüseyin Rahmi Gürpınar bu isimlerden bazılarıdır.

Kaynak:https://ctad.hacettepe.edu.tr/7_14/6.pdf den yararlanarak hazırladım.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder