Dersimiz Tarih: Uçak Gemisi Batıran Osmanlı Yüzbaşısı Mustafa Ertuğrul Aker

11 Mayıs 2024 Cumartesi

Uçak Gemisi Batıran Osmanlı Yüzbaşısı Mustafa Ertuğrul Aker

 


Mustafa Ertuğrul Aker (1892, Hanya - 5 Kasım 1961, Antalya), dünya askeri tarihinde ilk defa olarak bir uçak gemisi (Seaplane tender) batıran Osmanlı Yüzbaşısıdır ve bu gemiyi karadan dağ topu ile batırmıştır.

Askeri hayatı

1912 yılında Harp Okulu'nu topçu subayı olarak bitirdi. Çanakkale Savaşı'nda 27. Alay'da savaştı. Buradaki başarılarından dolayı Osmanlı Harp Madalyası ve Alman Demir Haç Madalyası ile taltif edildi. Çanakkale Savaşı'nın bitmesinden sonra Galiçya Cephesi'ne gönderildi. 1916 yılında yurda geri döndü ve emrine 4 dağ topu verilerek, Kaş'a tayin edildi.

Meis Harekâtı

I. Dünya Savaşı'nın en sıcak günleri olan o dönemde resmen İtalya'ya bağlı olan Meis Adası İngiliz ve Fransız kuvvetlerinin denetimindeydi. Doğu Akdeniz geneli açısından stratejik önemi olan Meis Adası'nın işgal ve tahkimine Çanakkale'de 5. Ordu'ya komuta eden Alman General Liman Von Sanders'in 'çok gizli' emriyle karar verildi. Bu emir çerçevesinde 4 adet 7,7'lik Alman yapımı Erhard dağ topu olan küçük bir batarya ile Aydın'dan Kaş'a intikal ettirildi. Başlangıçtaki plan adanın alınması olmakla birlikte, cephede bunun imkânsızlığına kanaat getirilerek, operasyon Meis Limanı'nda demirli yolcu gemisinden deniz uçağı gemisine (Seaplane tender) dönüştürülmüş HMS Ben-My-Chree komutasındaki filo ve adayı transit limanı olarak kullanan erzak ve mühimmat gemilerinin imha ve tacizini hedefler şekle dönüştürüldü.

Batırılan ilk deniz uçağı gemisi: Ben My Chree


Ben My Chree'nin Meis limanında yanarak batışı

Dünya savaş tarihinde bir ilki başararak, 7.7 inçlik dağ bataryasının bir deniz uçağı gemisini 36 dakikada batırdı. Batırdığı deniz uçağı gemisi ise, 120 metre boyunda, saatte 24,5 mil hız yapan ve altı deniz uçağı taşıyan İngiliz bandıralı Ben My Chree 'dir. Aynı gün Meis Limanı'na demirli büyüklü küçüklü pek çok tekne de batırılır.


Fransız savaş gemisi Paris II

Bir süre sonra Kemer yakınındaki Ağva koyunda Fransız avizosu Paris II'yi de sadece 18 dakikada denize gömdü ve mürettebatı esir aldı.

Alexandra'nın batırılışı

Uçak gemisi Ben My Chree’nin ardından Paris II avizosunun da bir "dağ bataryası" ile batırılması, Müttefiklerin artık açıktan seyretmeye başlamasına neden olmuştur. Mustafa Ertuğrul savaşın bu aşamasını hatıralarında, "Herhangi bir yelkenlinin kaburgasını kaplayan iç tahtaları sökülerek, mümkün mertebe fazla miktarda dinamit kaburga aralarına döşenecek, tam merkezine de bir top fünyesi yerleştirilecek. Fünye halkası bir telle portakal sandıklarından birisinin altına bağlanıp, kaburgalar tekrar çakılarak düzen hazırlanacaktı. Birbirine bağlı sandıklar mutlaka bir vinç yardımıyla kaldırılacaktı ki, fünye dinamiti ateşleyip geminin batırılmasını sağlayacaktık." şeklinde aktarmaktadır.

Alexandra sandık yüklü yelkenlinin bi kaç kilometre kadar yakınına gelip 40 top ateşine tutmuş ama hiçbir isabet tutturamamış daha sonra tekrar dönüp portakal sandıklarını muayene etmiş zehirli olmadığını anlayınca murettabat sandıkları gemiye yüklemiştir.

 Kurtuluş Savaşı

Kurtuluş Savaşı'nda da önemli yararlıklar gösterdi ve savaştan sonra yerleştiği Antalya'da 05 Kasım 1968'de ölmüştür.

Mezarı Antalya Andızlı mezarlığındadır.

9 Ocak 1917'de İngiliz Uçak Gemisini Ben My Chree'yi Kaş'tan yaptığı atışla Meyis Adası'nda top atışları ile

13 Aralık 1917 Fransız Savaş Gemisi Paris II'yi Kemer'de top atışları ile

8 Mart 1918'de Fransız Savaş Gemisi Aleksandıra'yı Kemer'de bir savaş tuzağı ile batırmıştır.

Wikipedia dan yararlanılmıştır.


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder