Dersimiz Tarih: Lise Tarih 11
Lise Tarih 11 etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
Lise Tarih 11 etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

7 Ekim 2019 Pazartesi

Otuz Yıl Savaşları(1618-1648) ve Modern Devlet

İngiltere ve Fransa XII. yüzyıldan itibaren bağımsız hareket etmeye başlamıştır. Kiliseye karşı belli bir mücadele o tarihlerden itibaren artarak devam etmiştir.
XV.yüzyıldan itibaren kiliseye karşı eleştiriler artmaya başlamıştır. Kendisine Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu ismini veren Habsburg hanedanı Avrupa'ya hakim olma çabasında Papalığın desteğinde hareket ederken, onun hakimiyetine karşı mücadele edenler ise protestan mezhepleri desteklemişlerdir. XVII. yüzyılın ikinci yarısına kadar devam eden savaşlarda Habsburglar yenilmiş ve Avrupa'da  politik çoğulculuk kazanmıştır.

Otuz Yıl Savaşlarının Nedenleri

  • Kutsal Roma Germen İmparatorluğu’nun (Habsburg Hanedanı) Avrupa’da tek hakim güç olma isteği.
  • Protestanlık hareketi ve bu harekete destek veren Alman prenslikleri (Saksonya ve Brandenburg gibi)
Protestan:Beş Alman prensi ve on dört şehir, imparatoru protesto etmiş ve bu nedenle Martin Luther’e taraftar olan Hrıstiyanlara “Protestan” denilmiştir.
Otuz Yıl Savaşlarının Gelişimi
  • Almanya’da Kutsal Roma Germen İmparatorluğu ile Protestanlar ve destekçileri arasında mücadele başladı.
  • Zamanla savaşa Fransa, Danimarka, İspanya ve İsveç de katıldı.
  • Tüm Avrupa sefalet içinde kaldı.
  • Savaş zamanla dini nitelikten çıkarak siyasi içerikli bir savaşa dönüştü. (Katolik Fransa’nın Protestan Alman prenslerini desteklemesi bu duruma örnektir.)
  • Alman prensliklerinin Kutsal Roma İmparatorundan desteğini çekmesi ve Danimarka ile İsveç'in anlaşması sonrasında imparatorluğun direnci kırılmış ve barış anlaşmasına yönelmiştir.
  • İspanya ve Fransa ise 1659'a kadar savaşmıştır.








Otuz Yıl Savaşları Sonrası Avrupa Haritası

Otuz Yıl Savaşlarının Sonuçları

  • Otuz Yıl Savaşları Westphalia Antlaşması ile sona ermiştir.
  • Kutsal Roma Germen İmparatorluğu güç kaybetmiştir.
  • Protestanlık ve Kalvenizm tanınmıştır.
  • Modern Devlet Anlayışı doğmuştur.
Westphalia Antlaşması  ve Sonuçları
Bu antlaşma tek bir antlaşmadan ibaret olmayıp iki antlaşmayı içine alan bir antlaşmalar dizisidir(Münster Antlaşması ve Osnabrück Antlaşması ,hatta Pyrenees Antlaşması). Habsburg elçilerinin Fransa ve İsveç’le ayrı ayrı imzaladıkları ikili antlaşmalara verilen genel bir isimdir.

Sonuçları:
1.İlk büyük barış konferansıdır.
2.Sorunlar, din eksenli olmadan ele alınmıştır.
3.Papalık temsilcisi dinlenilmemiş ve antlaşmalara imzası alınmamıştır.
4.Almanya'da Katoliklik,Protestanlık ve Kalvinizm serbest bırakılmıştır.
5.Kutsal Roma İmparatorluğu adını almış olan Alman devleti parçalanmış ve gerilemeye başlamıştır.
6.Fransa ve İngiltere, Avrupa siyasetinde etkin olmaya başlamışlardır.
7.Hollanda,İsviçre ve Portekiz bağımsız olmuştur.
8.Avrupa'da tek imparatorluk projesi çökmüş.Bunun yerini denge politikası almıştır.
9.Modern devletler hukuku doğmuştur.
10.Evrensel devletler, yerini ulusal krallıklara bırakmıştır.

MODERN DEVLET
 Westphalia barışından sonra ortaya çıkmıştır. Kilisenin yerine ülkedeki merkezi otoritenin etkin olması süreciyle oluşmuştur. İngiltere ve İsveç gibi ülkelerde önce ulusal kiliseler, ardından modern devletlere gidiş olmuşken  ,diğerlerinde direk modern devlete geçiş olmuştur.
Modern devletin kuruluşunu hızlandıran etkenler:
1.Coğrafi keşifler
2.İstanbul'un fethiyle topların kaleleri yıkabileceğinin görülmesi
3.Matbaanın etkin kullanımı
4.Kiliseyle ulusal krallıklar arasındaki mücadeleler
Modern devletin unsurları: merkezi ordu ve  merkezî otoritenin koyduğu hukuk kuralları.


22 Eylül 2019 Pazar

Osmanlı-Safevi Savaşları (1578-1639)


Soru 1: Kasr-ı Şirin Antlaşması'nın Osmanlı Devleti- İran(Safevi) ilişkilerinde önemli olmasının sebebi nedir?

Mücadelenin Sebebi

A. Safeviler Batı Türkistan ve Kafkasya'yı ele geçirip Karadeniz'e çıkma hedefinde.
Osmanlılar,Kafkasya'yı ele geçirip Hazar Denizi'ne ulaşmak, böylece hem Rusya'nın güneye inmesini hem de Safevilerin Kafkasya ve Batı Türkistan'a yayılmasını engellemek  hedefinde.
B.Her iki devlette ipek yolunu /ticaret yollarını kontrol altına almak istiyorlardı.
C.Safevilerin Anadolu'da Şiî propagandasıyla karışıklıklara sebep olması.
D. Safevilerin Orta Asyadan gelen Türk boylarının Anadoluya girmesini engelleyerek Osmanlı İskan politikasına zarar vermesi. 

OLAYLARIN GELİŞİMİ
a)1514 Çaldıran Zaferi ilişki başlayışı Yavuz Selim Dönemi
b)1555 Amasya Antlaşması  barış süreci Kanuni Dönemi
c) II.Şah İsmail, Safevilerin başına geçtikten sonra Osmanlı Devleti'ne karşı olumsuz faaliyete başlamış ve Anadolu'da Şiî propagandasıyla karışıklığa yol açmıştır (1576). 1578'de Osmanlı Safevilere savaş açtı . 1590'da Osmanlı  Hazar Denizi'ne kadar olan yerleri (Gürcistan,Şirvan,Dağıstan ve bölgedeki diğer yerler)  ele geçirmiştir. Safeviler, doğudan Şeybanilerin de saldırısı altında olduğu için barış antlaşmasını kabul etmiştir. İmzalanan Ferhat Paşa Antlaşması ile Azerbaycan, Dağıstan ve Gürcistan alınarak Doğu’da en geniş sınırlara ulaşıldı (1590). İran,Osmanlı üstünlüğünü kabul etti.
d) Safeviler, I.Abbas döneminde kendilerini toparlayıp Osmanlı gibi bir askeri sistem kurduktan sonra  yeniden saldırıya geçtiler. Osmanlı'ya ipek ihracını yasakladılar.Osmanlı'da kıymetli madenler ve bakırın İran'a ihracını yasakladı. Safeviler, Osmanlı'nın içte Celaliler, batıda Habsburglar ile mücadelesini fırsat bilerek saldırıya geçip Şirvan,Azerbaycan ve Gürcistan'ı geri aldılar. Osmanlılar, Celali isyanlarını bastırdıktan sonra karşı saldırıya geçtiler. Safeviler, barış istemek zorunda kaldılar. Böylece  Nasuh Paşa Antlaşması ile önceki anlaşmayla alınmış olan yerler geri verildi. Buna karşılık, İran’dan 200 deve yükü ipek vergi alınacaktı (1612).
e) İran, vermesi gereken ipeği göndermeyince ilişkiler yeniden bozuldu. Serav Antlaşması ile İran, ipeği  100 deve yükü olarak göndermeyi kabul etti (1618).
f) İran’ın 1623'te Bağdat’ı (Irak'ın hepsini) işgal etmesi ve diğer girişimlerin de sonuç vermemesi üzerine IV. Murat 1635'te  Revan seferine çıktı.1635'te Revan'ı,1638'de Bağdat'ı ele geçirdi. 1639'da Kasr-ı Şirin Antlaşması imzalandı. Bağdat, Basra  ve Şehrizor Osmanlı’da,Revan ise Safeviler'de  kaldı. Safeviler, Kars,Ahıska ve Van'a saldırmamayı kabul ettiler.Yaklaşık olarak bugünkü sınırlar çizildi. Doğu sınırında uzun bir barış süreci başladı (1639). Ayrıca ticari yasaklar da kaldırıldı. Bu antlaşma Osmanlı- İran sınırı (Osmanlı Doğu) sınırının belirlenmesinde sonraki yıllarda ölçüt olarak kabul edilmiştir.Burdaki antlaşma uzun yıllar doğu sınırında barış olabilmesini sağlamıştır.

Not: Osmanlı Devleti, Safeviler'le olan savaş nedeniyle Avrupa'daki Otuz Yıl Savaşları'ndan faydalanamamıştır.

15 Eylül 2019 Pazar

Avusturya ile Uzun Savaşlar Dönemi


Soru 1:Zitvatorok Savaşı'nın Osmanlı dış Politikasına etkisi ne olmuştur?
Soru 2:Kazak meselesinin Osmanlı Devleti'nin Avrupa Stratejisine etkisi ne olmuştur?

Osmanlı Devleti, 16. yüzyılda gücünün zirvesine çıktığında Macaristan'ı egemenliği altına aldıktan sonra Kutsal Roma Germen İmparatorluğu'na (Habsburglar Hanedanı) bağlı bir devlet olan Avusturya ile karşı karşıya gelmeye başlamıştır.
Osmanlı Devleti, 17. yüzyılda batıda Avusturya (Habsburglar) , Anaolu'da Celali İsyanları ve doğuda ise Safevilerle  savaşmak durumunda kalmıştır. Kuzeyde ise Rusya önemli bir güç olmaya başlamıştır. 
Doğuda Safevilerin saldırısı Osmanlı'yı  batı siyasetiyle ilgilenmesini sorunlu hale getirmiştir. Osmanlı Devleti, buna rağmen devrin saygın bir dünya gücüydü. Örneğin Fransa'nın İspanyolların  eline geçmemesi  için   Henri de Navarre’yi desteklemiştir. İngiltere, İspanyollara karşı Osmanlı Devleti'nden bir donanma göndermesini istemiştir. 
Avrupa'nın batısında İngiltere ve Fransa'nın İspanyollarla mücadele halinde olması, Venedik'in ise tarafsız olması Osmanlı için uygun bir ortamı oluşturmuştur.

Avusturya ile Uzun Savaşlar Dönemi (1593-1606)
Nedenleri:1. Avusturya'nın vergisini vermemesi
               2.Sınırlarda yaşanan saldırılar
               3.Bosna Beylerbeyi'nin Hırvatistan'a akında ölmesi ( savaşın kıvılcımı)

Sonuçları:
              1.Osmanlı'ya karşı Haçlı İttifakı kurulmuştur
     2.Osmanlı Haçova Meydan Muharebesi'ni kazanmıştır.
              3.Kaleler ve şehirler sürekli el değiştirdiği geniş cepheli savaşlardır.
              4.Osmanlı Devleti, doğuda Safevilerle de savaştığı için barışı kabul etmiştir.
              5. Savaşlar 1606 Zitvatorok Antlaşması ile sona ermiştir.

 Zitvatorok Antlaşması'nın sonuçları:
        1. Osmanlı Devleti,Avusturya karşısındaki üstünlüğünü kaybetmiştir. Avusturya Arşidüküne  Sezar unvanı verilerek Osmanlı padişahına eşit sayılmıştır.
        2.Avusturya,Osmanlı Devleti'ne yıllık vergi vermek yerine bir seferlik vergi vermiştir.
        3.Eğri,Kanije ve Estergon Osmanlı Devleti'nin elinde kalmıştır.
        4.Osmanlı Devleti, Avrupa ve Balkanlar'da mütekabiliyet esasına göre hareket etmeğe başladı.
        5.Osmanlı Devleti, Avrupa'daki yeni askeri teknolojilerin farkına vardı.

Osmanlı Devleti, bu dönemde üç cephede birden savaştığı için uzun vadeli siyasetler yerine günü kurtaran siyasetler takip etmiştir.