Cumhuriyet Dönemi Türk Milliyetçiliği

Türk milliyetçiliği, ulusal veya etnik tanımlarla Türk milletinin ilerlemesini, gelişmesini amaçlayan siyasi bir görüştür. Türkçülük ile aynı olmayıp, içinde Türkçülük dahil olmak üzere çeşitli Türk milliyetçisi ideolojileri barındırır.

Ziya Gökalp'in fikri önderliğini yaptığı Türkçülük, İttihat ve Terakkili meşrutiyet ve daha sonra cumhuriyet döneminde ön plana çıkmıştır. Ziya Gökalp, Türkçülüğün Esasları adlı kitabında millet kavramını dil ve kültürel birlik olarak tanımlar, ırkçılığı reddeder. Ziya Gökalp kültür ve uygarlık ayrımı yaparak Türk halkının kültürel ve dini değerlerini koruyup geliştirmesini ve batı uygarlığına geçmesini savunur. Ayrıca Türkçülüğün uzak ülküsünü Türki halkların birliği olarak ilan etmiş ve bunu Turan olarak açıklamıştır.^[1]

Meşrutiyet Dönemi Başlıca Fikir Akımları

 1.Batıcılık : Batıya benzeme ve batı gibi olma yoluyla dağılmanın önlenebileceğini savunan fikir akımıdır.

Batıcılık fikri Lale Devrinde başlayarak Osmanlıların son dönemine kadar etkili olmuştur. Tanzimat Fermanı, Islahat Fermanı, I.Meşrutiyet,2.Meşrutiyet gibi uygulamalarla etkisini göstermiştir. Hatta Türkiye Cumhuriyetinin kurulmasında da Türkçülük ile birlikte en etkili olan fikir akımıdır. Türkiye Cumhuriyeti’nin temelini oluşturan inkılâplarda ve Atatürk ilkelerinden inkılâpçılık ilkesinde bu fikir akımının etkisi görülebilir.

Temsilcileri: Abdullah Cevdet, Tevfik Fikret, Celal Nuri

2.Osmanlıcılık :  Osmanlı ülkesinde yaşayan bütün  halkın dil, din, ırk farkı gözetilmeksizin eşit olması yoluyla dağılmanın önleneceğini savunan bir fikir akımıdır.

Üç Tarzı Siyaset / Osmanlı'da Dağılmayı Kurtarma Çabaları

Avrupa'da modern devletin ortaya çıkışıyla birlikte modern ulus devlet modeli geçerli devlet modeli olmaya başlamıştır. Fransa'nın öncülük ettiği bu gelişmeyle her ülkede bir dil etrafında birleşmiş bir ulus ve bir millî kültür ortaya çıkmıştır. Fransa ülkedeki Fransızlar dışındaki diğer etnik toplulukları Fransızlık potasında eriterek bir Fransız milleti ( nation: ulus) ortaya çıkarmayı başarmışlardır.

Dağılmayı Önleme Çabaları Osmanlı Fikir Akımları

1.Batıcılık : Batıya benzeme ve batı gibi olma yoluyla dağılmanın önlenebileceğini savunan fikir akımıdır.

Batıcılık fikri Lale Devrinde başlayarak Osmanlıların son dönemine kadar etkili olmuştur.Tanzimat Fermanı, Islahat Fermanı, I.Meşrutiyet,2.Meşrutiyet gibi uygulamalarla etkisini göstermiştir. Hatta Türkiye Cumhuriyetinin kurulmasında da Türkçülük ile birlikte en etkili olan fikir akımıdır. Türkiye Cumhuriyeti’nin temelini oluşturan inkılâplarda ve Atatürk ilkelerinden inkılâpçılık ilkesinde bu fikir akımının etkisi görülebilir.

Temsilcileri:Abdullah Cevdet,Tevfik Fikret,Celal Nuri

2.Osmanlıcılık :  Osmanlı ülkesinde yaşayan bütün  halkın dil, din, ırk farkı gözetilmeksizin eşit olması yoluyla dağılmanın önleneceğini savunan bir fikir akımıdır.

Tanzimat ve Islahat Fermanı bu akımın bir sonucudur diyebiliriz. Çünkü bu fermanlarda azınlıklara ilk kez geniş haklar verilmiştir. 
Temsilcileri: Namık Kemal, Ziya Paşa,Şinasi,Genç Osmanlılar ve diğerleri.