XVIII.-XX.Yüzyıl Osmanlı Siyasi Gelişmeleri

Baltalimanı Ticaret Sözleşmesi

İngiltere, Fransa'yı Napoleon Savaşları'nda yendikten sonra Avrupa'da rakipsiz hale gelince sanayii devrimini yaşamakta olan diğer Avrupa ülkeleri, aldıkları önlemlerle İngiliz mallarının kendi pazarlarına girmesini engellemiştir. İngiltere bunun üzerine Avrupa dışındaki dünyaya yönelmiştir.

Balkanlardaki Toprak Kayıpları

Osmanlı Zamanındaki Darbeler:1876,1909,1913
Ana etken: Fransız İhtilalinin yaydığı milliyetçilik ilkesi
Sırp İsyanı:
1. Yeniçerilere tepki olarak ilk Sırp İsyanı 1804
2. Sırplara ayrıcalıklar verilmesi 1812 Bükreş Antlaşması
3. Yeni bir Sırp İsyanı 1815
4.  Sırplara özerklik 1829 Edirne Antlaşması
5. Sırpların ayrılması ve bağımsızlıkları 1878 Ayastefanos ve Berlin Antlaşması
 Sırpların yanında Karadağlılar da bağımsız oldular.

II.Meşrutiyet Dönemi

Meşrutiyet Dönemi

Sultan  II.Abdülhamit döneminde İttihat ve Terakki Cemiyeti  en büyük  muhalif hareket ve örgütlenme olarak ortaya çıkmıştı. Özellikle askerler içinde geniş bir taban bulmuştu. 1908 'de Rusya ile İngiltere arasında Osmanlı İmparatorluğu'nun paylaşılmasına yönelik  Reval Görüşmeleri oldu. İttihat ve Terakki bu durumda  harekete geçti. Gelişen olaylar dizisi sonucunda II.Abdülhamit meşrutiyeti yeniden ilan etmek zorunda kaldı . Böylece II.Meşrutiyet dönemi başladı ( 23 Temmuz  1908). 

Berlin'de Ermeni Meselesi ve Makedonya Sorunu

Ermeni Meselesi
 İngiltere, XIX.yüzyılın sonlarına doğru en büyük sömürgesi olan Hindistan'a giden yolllar üzerinde yer alan Doğu ve Güneydoğu Anadolu Topraklarının (ki Ermeniler de bu Türkler ve diğer bölge halklarıyla birlikte orada yaşıyorlardı.) bu açıdan stratejik öneminin farkına varmıştı. İşte bu nedenle Ermenilerle ilgilenmeye başlamıştı.

En Uzun Yüzyıl

Osmanlı Devleti ve Avrupa'nın Genel Durumu

A. İngiltere

1. 19. yüzyılın en güçlü devleti,üzerinde güneş batmayan imparatorluk.
2. Meşrutiyet (krallı parlamenter sistem).
3. Fransa ile birlikte milliyetçilik fikrini destekliyordu. 

Tunus ve Mısır'ın Elden Çıkması

TUNUS'UN FRANSIZLARCA İŞGALİ
1830’da Cezayir’i Fransa almıştı.Fransa 1878’de Berlin Konferansı’nda Cezayir’in güvenliği için Tunus’u alması gerektiğini söyledi.Avrupalı devletler bunu uygun gördüler.Ayrıca İtalya’nın da burada gözü vardı.1881’de buradaki bazı sınır hareketleri bahane edilerek Fransa burayı işgal etti.Osmanlı Berlin Antlaşması’nın ihlal edildiğini öne sürerek bu duruma itiraz etti.Fakat Fransa diğer devletlerin desteğini önceden aldığı için sonuç çıkmadı. 

MISIR'IN İNGİLİZLERCE İŞGALİ
1869’da Süveyş Kanalı açılınca Mısır’ın önemi daha da arttı.Çünkü Hint yolu kısalmıştı.Bu da İngilizlerin Mısır’a daha çok önem vermelerini sağladı.Zaman içinde Mısır İngiliz ve Fransızlara borçlandı. Bu iki devlet borçlarını alamayınca Mısır maliyesine el koydular.Bu da Mısır’da isyana sebep oldu.İngilizler ise bu isyanı bahane ederek Mısır’ı işgal etti.Osmanlı bu duruma itiraz etti fakat yapacak başka bir şeyleri olmadığından İngilizlerle anlaşmak zorunda kaldı.
Sonuçta
♦Mısır toprağı hukuken Osmanlı'nın sayılacak
♦Vergisini Osmanlı'ya verecek
♦Osmanlı ve İngilizler burada birer yüksek komiser bulunduracak.
 Mısır sadece görünüşte Osmanlıya bağlı kaldı.I.Dünya Savaşı’nda İngiltere Mısır’a el koyduğunu açıkladı. 

KIBRIS’IN İNGİLİZLER'İN ELİNE GEÇMESİ
1877-1878 Osmanlı Rus harbinden sonra Ayestefanos Barışı imzalanmıştı.Bu antlaşmaya göre Rusya Ege Denizi’ne Bulgaristan sayesinde inmiş Fırat ve Dicle’ye yaklaşmıştı.Bu durum İngiltere’nin işine gelmedi ve bu barışa itiraz etti.Osmanlıya bu barışı bozduracağını fakat Rusya’nın daha aşağıya inmesini engellemek için Kıbrıs’ı üs olarak alması gerektiğini söyledi.
Böylece
♦Süveyş Kanalı’nı kontrol etmek
♦Doğu Akdeniz’e hâkim olmak.
Neticede toprak bizim olması şartıyla ada İngilizlere verildi.İngiltere hedefine ulaşmış oldu.Osmanlı l. Dünya Savaşı’na girince İngiltere adaya el koyduğunu açıkladı.Osmanlı bu durumda hiçbir şey yapamadı.

1877-1878 Osmanlı Rus Savaşı

93 HARBİ SAVAŞ HARİTASI

Nedenleri:

1-Almanya ve İtalya’nın siyasi birliğini kurmasıyla Avrupa’da meydana gelen gelişmelerden Rusya’nın faydalanmak istemesi

2-Rusya’nın Kırım Savaşı’yla kaybettiği hakları elde etmek istemesi

3- Rusya'nınKaradeniz kıyılarını silahlandırmak istemesi

4-Rusya’nın Balkan devletlerini kışkırtması

Bunun üzerine Hersek, Sırbistan, Karadağ ve Bulgaristan’da isyanlar çıktı.Yeni bir Osmanlı-Rus Savaşını istemeyen Avrupalı devletler İstanbul’da bir konferans topladılar (İstanbul Konferansı 1878). Bu konferansta Sırbistan ve Karadağ’dan Osmanlı askerlerinin çekilmesini, Bosna Hersek ve Bulgaristan’a da özerklik verilmesini istediler. Osmanlı bu istekleri iç işlerine müdahale sayarak reddetti.

Bunun üzerine Rusya Osmanlı Devleti’ne savaş ilan etti. Ruslar Kafkaslarda Gazi Ahmet Muhtar Paşa’yı, Balkanlar’da ise Gazi Osman Paşa’yı yenerek, Osmanlı Devleti ile  Ayestefanos (Yeşilköy) Antlaşmasını imzaladı.

Ayastefanos Antlaşması (1878)

Bu Antlaşma ile Ruslar tarihi emellerine ulaşma yolunda önemli bir adım atmıştır. Rusya’nın büyümesini istemeyen İngiltere ve Avusturya yanlarına Almanya’yı da alarak savaşa itiraz etmiştir. Rusya bu devletler ile savaşı göze alamadığından Berlin Antlaşmasını hazırlamak zorunda kalmıştır (1878).

Berlin Antlaşmasının Başlıca Maddeleri:

1-Sırbistan, Karadağ ve Romanya bağımsız olacak

2-Batum, Kars, Ardahan ve Artvin Rusya’da, Doğu Beyazıt ve Eleşkirt Osmanlıda kalacak

3-Bulgaristan üçe ayrılacak

4-Osmanlı Devleti Rusya’ya savaş tazminatı ödeyecek

5-Yunanistan’a Teselya Bölgesi verilecek

6-Ermeni ve Rum azınlıklara ayrıcalıklar verilecek

7-Bosna-Hersek Osmanlıya ait olacak fakat yönetimi Avusturya’ya bırakılacak 

Berlin Antlaşmasının Önemi:

●19. yüzyılda imzalanan en ağır antlaşmadır.

●Ermeni meselesi ilk defa Berlin Antlaşması ile gündeme gelmiştir.

●Bulgaristan’ın parçalanması ile Rusların Akdeniz’e inmesi önlenmiştir.

●Osmanlı Devleti’nin Berlin antlaşmasındaki en önemli kârı Doğu Beyazıt’ın geri alınmasıdır. Buna karşılık Kıbrıs İngilizlere üs olarak verildi.