Tarih Biliminin Yöntemi

 

TARİH BİLİMİNİN YÖNTEMİ:

– Sosyal bir bilim olan tarih geçmişte yaşanmış ve bitmiş olayları incelediği için deney yapamaz. 

–Tarihin yöntemi, tarihi olayları inceleyerek anlamak ve açıklamaktır. 

– Tarihi olaylar hakkında doğru bilgi edinmek ise ancak o dönemden kalan veya olaya tanıklık edebilecek belge ve bulguların değerlendirilmesi ile mümkündür. Bu değerlendirmede sistematik bir yöntem izlenir.

a) Tarama (Kaynak arama)

– Tarihi bilgilerin doğru ve güvenilir olması için tarihi olaylarla ilgili kaynaklara 

başvurmak gerekmektedir. 

– Tarihi bir olayla ilgili bilgi veren her türlü belge kaynak olarak kabul edilir. 

Tarihin kaynakları, birbirinden farklı niteliklere ve özelliklere sahiptir. 

– Kaynaklar, oluştuğu döneme ve tarihçinin kullanım önceliğine göre iki gruba ayrılır:

Sultan Mehmet Reşatın Tarihi Osmani Encümeni Kurumu

  1909 da Sultan Mehmet Reşat geniş kapsamlı bir Osmanlı Tarihi yazılması için Tarih-i Osmanî Encümeni kurdurmuştur. Bu kurum tarih alanında bilimsel çalışmalar yapmıştır. 

"Encümen, amaçlanan Osmanlı tarihi eserini yazma çalışmalarının yanı sıra, Tarih-i Osmanz Encümeni Mecmuası isimli bir dergi çıkarmış ve Tarih-i Osmanİ Encümeni Külliyatı adı altında monografi türünde araştırma eserleri yayınlamıştır. Ayrıca klasik dönem Osmanlı el yazma eserlerinin basılması ve arşiv dokümanlarının tasnifi gibi çalışmalar yapmıştır"

Cumhuriyetten sonra Türk Tarih Encümeni adını aldı1932 ye kadar devam etti.

Kaynak: İbrahim Hakkı Öztürk,"BİLİMSEL (MODERN) TARİHTEN PARÇALANMIŞ (POSTMODERN) TARİHE", Ahmet Şimşek(ed.),Tarih Nasıl Yazılır,İstanbul 2011,s.50-51

Yüzyıl Hesaplamaları

Tarih Biliminin Metodu

TARİH BİLİMİNİN YÖNTEMİ:

– Sosyal bir bilim olan tarih geçmişte yaşanmış ve bitmiş olayları incelediği için deney yapamaz. 

–Tarihin yöntemi, tarihi olayları inceleyerek anlamak ve açıklamaktır. 

– Tarihi olaylar hakkında doğru bilgi edinmek ise ancak o dönemden kalan veya olaya tanıklık edebilecek belge ve bulguların değerlendirilmesi ile mümkündür. Bu değerlendirmede sistematik bir yöntem izlenir.

a) Tarama (Kaynak arama)

– Tarihi bilgilerin doğru ve güvenilir olması için tarihi olaylarla ilgili kaynaklara 

başvurmak gerekmektedir. 

– Tarihi bir olayla ilgili bilgi veren her türlü belge kaynak olarak kabul edilir. 

Tarihin kaynakları, birbirinden farklı niteliklere ve özelliklere sahiptir. 

– Kaynaklar, oluştuğu döneme ve tarihçinin kullanım önceliğine göre iki gruba ayrılır:

Tarih Bilimi

TARİH BİLİMİNE GİRİŞ

Tarih: İnsan ve insan topluluklarının geçmişteki yaşayışlarını, birbirleriyle olan ilişkilerini, yer ve zaman göstererek, sebep – sonuç ilişkisi içerisinde belgelere dayanarak, objektif (tarafsız) bir biçimde açıklayan sosyal bilim dalına tarih denir.

Tarih Biliminin yöntemi

Tarih bilimi,"bilimsel araştırma metodu"yöntemini kullanır. 

Bu metod, tasnif,tahlil,tenkit ve sentez (terkip) aşamalarından oluşur.

Tarihi olaylar hakkında bilgi veren her türlü malzemeye (bilgi, belge ve veri) kaynak denir.  Olayın olduğu zamanda oluşmuş kaynaklara birinci elden kaynak, onlardan yararlanarak oluşturulmuş kaynaklara ise ikinci elden kaynak denir.Tarih biliminde deney yerine kaynaklardan araştırma yöntemi uygulanır.

Tarih, başlangıçtan günümüze kadar bir bütünlük gösterir. Bu uzun geçmişi araştırmak ve öğrenmeyi kolaylaştırmak için tarih zamana, yere ve konularına göre sınıflandırılmıştır. Tarih Bilimi; Genel Tarih, Özel Tarih, Siyasi Tarih, Kültür Tarihi ve Bilim Tarihi gibi bölümlere ayrılır.

Tarihe Yardımcı Bilimler

1. Kronoloji Geçmişten günümüze meydana gelen olay ve olguların zamanını tespit ederek sıralar.
2. Coğrafya İnsan ve mekânın karşılıklı etkileşimini araştırır.
3. Diplomasi : Siyasi belgelerin cins, şekil ve içerik olarak değerlendirmesini yapar
4. Arkeoloji: Kazı yolu ile toprak ve su altındaki maddi kalıntıları ortaya çıkarır
5. Heraldik: Tarihte devletlerin kullandığı armaları inceler.
6. Etnografya: Toplumların örf, âdet, gelenek ve yaşayışlarını inceler.
7. Antropoloji İnsan ırkını inceler ve kültürlerin gelişimini araştırır.
8. Nümizmatik: Tarih içerisinde basılan paraları inceler
9. Paleografya:  Yazıları, alfabeleri ve bunların zaman içerisindeki değişimlerini inceler.
10. Filoloji :Dillerin tarihini, gelişimini ve değişimini araştırır.
11. Epigrafi :Kitabeleri inceler.
12. Kimya:Karbon 14 metoduyla belgelerin yaşını belirler.

TARİH BİLİMİ VE TARİHE YARDIMCI BİLİMLER-L9

Tarih

Tarih, insan topluluklarının geçmişteki yaşayışlarını, birbirleriyle olan ilişkilerini, neden-sonuç ilişkisi içerisinde yer ve zaman göstererek, belgeler ışığında objektif olarak inceleyen sosyal bir bilimdir.

Tarihin Yöntemi

• Konularını oluşturan olayların tekrarı söz konusu olmadığından Tarih araştırmalarında deney ve gözleme başvurulmaz.
• Zaman ve yer belirtir.
• Neden - sonuç ilişkisi kurar.
• Objektiftir.
• Kanunları yoktur.

Tarihin Çeşitleri

Hikayeci Tarih: Olayları sadece anlatan tarih yazımıdır. Eski Yunan Tarihçisi Heredot'la başlar. 

Öğretici Tarih: Ders vermeyi amaçlayan tarihtir. Ulusal değerlerin ve başarıların üzerinde durularak ulusal heyecan uyandırılmaya çalışılır.

Sosyal Tarih: Öğretici tarihin duygusallıktan arındırılmış halidir. 

Araştırmacı Tarih: Bilimsel, araştırmacı tarihtir. Objektif ve gerçek bilgiler verir.Neden sonuç ilişkisi içerisinde tarihi inceler.

Tarihe Yardımcı Bilimler

• Çoğrafya: Yer bilimi
• Arkeoloji: Kazı bilimi
• Kronoloji: Zamana göre sıralama bilimi
• Nümizmatik: Eski para bilimi
• Paleografya: Eski yazı bilimi
• Epigrafya: Kitabeler bilimi
• Diplomatik: Devletlerarası siyasî belgeler bilimi
• Antropoloji: Irk bilimi

LYS Tarih Konuları

LYS Tarih Konuları

1. Tarih Bilim
2. İlk Türk Devletleri
3. İslam Tarihi ve Uygarlığı
4. Türk-İslam Devletleri
5. Türkiye Tarihi
6. Beylikten Devlete (1300-1453)
7. Dünya Gücü: Osmanlı Devleti (1453-1600)
8. Arayış Yılları (17. Yüzyıl)
9. Avrupa ve Osmanlı Devleti (18. Yüzyıl)
10. En Uzun Yüzyıl (1800-1922)
11. 1881’den 1919’a Mustafa Kemal
12. Milli Mücadele’nin Hazırlık Dönemi
13. Kurtuluş Savaşı’nda Cepheler
14. Türk İnkılabı
15. Atatürkçülük ve Atatürk İlkeleri
16. Atatürk Dönemi Türk Dış Politikası
17. Atatürk’ün Ölümü
18. Yüzyılın Başlarında Dünya
19. İkinci Dünya Savaşı
20. Soğuk Savaş Dönemi
21. Yumuşama Dönemi ve Sonrası
22. Küreselleşen Dünya
23. Türklerde Devlet Teşkilatı
24. Türklerde Toplum Yapısı
25. Türklerde Hukuk
26. Türklerde Ekonomi
27. Türklerde Eğitim
28. Türklerde Sanat