Elamca Dili Tarihi

 

Elamca, Elamlılar tarafından Antik İran'da MÖ 2600 ile 330 yılları arasında konuşulmuş eklemeli bir izole dildir.Dil ve edebiyatı, Elam Kralı Şilhak-İnşuşinak'ın gayretleriyle çok gelişmiştir. Elamca, MÖ 522-486 döneminde Ahameniş İmparatorluğu'nun hakimiyeti altında önemli bir gelişme göstermiş ve Ahameniş krallarının yazıtlarında kullanılan üç dilden biri olmuştur. Elamcanın ölü bir dil haline gelmesi, İskender'in Ahamenişleri fethettiği devre tekabül eder.

Persepolis'te bulunan iki arşivden Darius, Haşayarşa ve I. Ardeşir dönemine ait Elam dilinde birkaç bin tablet bulunmuştur. Bu belgelerin okunmasıyla ve hatta nerede olduğuyla ilgili bugüne kadar hiçbir haber yoktur. Chicago Üniversitesinde bulunan 10.000'den fazla yazıt, bugüne kadar okunamamıştı.

Tarım Devriminin Eski Çağa Etkileri

 Yeryüzünde bugün Yapay Zeka (AI) seviyesine ulaşan medeniyet bir anda ortaya çıkmış değildir. İnsanoğlunun binlerce yıllık çabasının değişik medeniyetlerin bugünlere ulaşmamızda bariz bir etkisi olduğu açıktır.

Tarihçilerin benimsedikleri teoriye göre yeryüzünde önce Eski Çağ yaşanmıştır. Kabul edilen bu görüşe göre insanlar aşağıdaki şekilde gelişim sağladılar.

 1. Akıllarını ve ellerini kullandılar.

2.Bu sayede önce kaba taş aletler yaptılar.

3.Aletler geliştirirken yeryüzünde bulunan meyveleri ve sebzeleri de toplayıp yediler.

4.Yedikleri meyvelerin ve sebzelerin tohumlarını çıkardılar ve onları ekmeye başladılar. Böylece yeryüzünde tarım devrimi başladı.

5.Tarım devriminin başlamasıyla insanlar göçebe avcılık toplayıcılıktan yerleşik hayata geçtiler. Yerleşik hayata  geçilmesiyle yeryüzünde medeniyet ilerlemeye başladı , nesilden nesile aktarılarak ilerleyip bugüne ulaştı.

İlk Çağın Tüccar Toplulukları

İlk Çağ'da Hukuk

Hukuk: toplum düzenini sağlamak için çıkarılmış ve devlet eliyle güçlendirilmiş kurallar bütünüdür.Toplum halinde  yaşam ve siyasi organizasyonlar hukuku netice verdi.                                       
Hukukun kaynakları: akıl, gelenek  ve kutsal  kitaplardır.
1 .Urkagina Kanunları 

A.Sümer şehir devletlerinden Lagaş Kralı Urkagina tarihte bilinen ilk yazılı kanunları yapmıştır(M.Ö.2375)

B.Urkagina yaptığı kanunlarda hükümdarlığın kendisine baştanrı tarafından verildiğini önceki yöneticilerin rahiplerle birleşip haklı sömürdüğünü söylemiştir.Borç affı gibi halkı rahatlatmaya yönelik düzenlemeler de yapmıştır.

C.Bu kanunlar, kötü yönetim sebebiyle oluşan yolsuzlukları, huzursuzlukları ve hoşnutsuzlukları gidermeye dönük bir adaletname niteliğindedir.

2.Hammurabi Kanunları

A.Babil Kralı Hammurabi(M.Ö.1728-1686), kendisinden önce yapılmış kanunları, toplumun örf ve adetlerini,çağının ihtiyaçlarını dikkate alarak o dönemin en gelişmiş yazılı kanunlarını yapmıştır.

B.Bu kanunlar 282 maddeden oluşmaktadır.

C.Hammurabi Kanunları, Babil'in koruyucu tanrısı Marduk için yapılan Esagila Tapınağı'na dikilmiş bir taş üzerinde Akatça yazılmıştır.Kanunların giriş kısmında adı geçen  Marduk adlı tanrı ve adalet tanrısı Şamas tarafından Hammurabi'nin kral seçildiği anlatılır.

D.Hammurabi, kendisini adaletin kralı zayıfların koruyucusu Tanrı adına ülkeyi yöneten adil bir hükümdar olarak tanıtmaktadır.

E.Bu kanunların cezalandırmada ana ilkesi  " dişe diş, göze göz" şeklinde kısaca ifade edilen  ilkedir.

3.Hitit Kanunları

A.Gelişmiş bir hukuk sistemine sahiplerdi.

B.Urukagina kanunları gibi yumuşak kanunlardır.

C.İşlenen suçlara daha çok tazminat şeklinde maddi cezalar verilmesini öngören kanunlardır.

D.Hititler, bitkileri ve hayvanları korumak için de kanunlar çıkarmışlardır.

E.Hititler  evlenme, boşanma  ve miras gibi medeni hukukla ilgili konularda kanunlar çıkarmışlardır. Hatta boşanma hakkını kadınlara da tanımışlardır.

F.Hititler , kazaen öldürmeyi ve kasten öldürmeyi birbirinden ayırarak hukukta önemli bir gelişme göstermişlerdir.

G.Hititlerde cezalandırmada her sınıfa ayrı cezalar öngörülmüştür.

H.Hititlerde bazı suçlarda suçlunun ailesi de cezalandırılmıştır. Bu durum cezalandırmada kollektifleştirme olduğunu göstermektedir.

4.Tevrat Hukuku

A.İbraniler, tarihte semavi bir dini benimseyen ilk toplumdur. B.Hukukları, Tevrat 'a dayanır. On emir hukuklarının en önemli esaslarındandır.

C.Yahudiliğin sadece kendilerine gönderildiğine inandıkları için hukuk sistemlerinde eşitlik yoktur. Kendi çağlarında yaşayan diğer toplumlardaki  Hürler ve köleler ve benzeri şekildeki sınıf ayrımı yanında ırk ayrımını da getirmişlerdir. 
D.Boşanma ve mirastan üstünlük, erkekteydi. Ancak Yahudi olmayan annenin çocuğunun miras hakkı yoktu. 

E.Mülkiyet hukuku oldukça gelişmiştir. 
F.Kısas ilkesi bu Hukukun temel ilkelerindendi. Ancak ölüm ve organ kaybı yoksa tazminat cezası uygulanırdı.

G. Suçun şahsiliği bir başka prensipti. 

H.Tek şahitle cezalandırılmayı kaldırdılar.

I. Dini törenle yemini  beraat(suçtan temizlenmek) için yeterli gördüler.