Kral Faysal

Faysal krallığı döneminde başarılı bir yönetim sergiledi. Suudi Arabistan’ın içte ve dışta birçok meselesini çözerek milletlerarası alanda sözü dinlenir bir devlet haline gelmesini sağladı. Komşu ülkelerle olan sınır anlaşmazlıklarını halletti. 1973 Arap-İsrail Savaşı’nda Mısır ve Suriye’yi malî yönden destekledi. Savaştan sonra petrol ihraç eden Arap ülkelerinin Batılı ülkelere karşı petrol ambargosu uygulamalarında aktif rol oynadı ve bu yolla hem petrolü bir silâh olarak kullandı, hem de yükselen fiyatlar sayesinde hazinenin gelirlerini arttırdı. Dış politikada Cemal Abdünnâsır’ın Arap birliği düşüncesine karşı İslâm birliğini savunan Kral Faysal bu hususta büyük gayretler gösterdi ve müslüman ülke liderleriyle görüşmeler yaparak ilk İslâm Zirve Konferansı’nın toplanmasına (Rabat 1969) ve İslâm Konferansı Teşkilâtı’nın kurulup faaliyete geçirilmesine önemli katkılarda bulundu. İslâm ülkelerinin birliği ve dayanışması yolunda attığı adımların kısa zamanda büyük başarılara ulaştığı görülür.

Kaynak: TDV İslâm Ansiklopedisi ilgili madde 

Öncesi ve Sonrasıyla Nekbe

Öncesi ve Sonrasıyla Nekbe Büyük Felaket Günü

 Enver Paşa liderliğindeki İttihat ve Terakki Partisi'nin yönettiği Osmanlı Devleti, yine Enver Paşa ve arkadaşlarının bir oldu bittisiyle I.Dünya Savaşı'na girdi.

1917 Yılında İngiltere Balfour Deklarasyonu ile İsrailin kurulması ve Filistin'in işgaline giden yolu açmış oldu.

 I.Dünya Savaşı'nda  Filistin Cephesinde   Türk Komutanlarla kazanılan ilk 2 Gazze savaşından sonra komuta Almanya'nın isteği ve  Enver Paşa'nın da onayıyla değişerek bir Alman General olan K.V.Kresenstein'in Osmanlı Ordusuna komuta etmeye başladı. Bunun ertesinde   III. Gazze   Muharebesini kaybettik. Bunun  üzerine  Filistin, İngilizlerin eline düştü ve İngilizlerce işgal edildi. 

I.Dünya Savaşı'ndan sonra emperyalist Avrupa devletlerinin yenilenleri paylaştığı Paris  Konferansında  İngiltere, Filistini kendine aldı. Bunun sonrasında Balfour Deklarasyonunu uygulamaya başladı. Böylece İngilizlerin himayesi altında Filistinde azınlıkta olan Yahudi nüfusu gün geçtikçe artmaya başladı. 

Siyonist Yahudiler sadece kendi nüfuslarını arttrmakla kalmadılar. Aynı zamanda Müslüman köylerine Deir Yasin katliamı gibi çeşitli katliamlar yaparak da korku ve terör yoluyla Müslüman nüfusu azaltma çalışmaları yaptılar. Diğer taraftan II.Abdülhamitin tahttan inmesinden sonra iktidarı ele geçiren İttihat ve Terakki döneminde  Cemal Paşa bölgeyi yönetirken Filistine Yahudi göçünün üzerindeki sınırlandırmaları fiilen kaldırmıştı. Bölgeye 1908'den itibaren yoğun bir Yahudi göçü başlamıştı.

BM Genel Kurulu'nda 29 Kasım 1947'de Filistin'in, Yahudi ve Filistin devleti olarak bölünmesini öngören karar onaylandı.

Filistinliler için Nekbe (Büyük Felaket), 14 Mayıs 1948’de İsrail’in ilk başbakanı olan David Ben Gurion'un beraberindeki 25 kişiyle birlikte Tel Aviv Müzesi’nde İsrail’in Bağımsızlık Bildirgesi’ni dünya kamuoyuna ilan etmesiyle başladı .

Anti emperyalist olduğunu iddia eden SSCB ertesi gün,halkarın özgürlüğüne taraf olduğunu iddia eden ABD ise bu  kararı hemen tanıdı.

Samiler ve Samice

 Sami adı, kökenini  Yahudi    geleneğinde  yazılmış olan Yaradılış'ın X. bölümündeki ünlü uluslar tablosunda bulur; burada Nuh'un Ham ve Yafes ile birlikte üç oğlundan biri olan Sam, Haber'in(İbranilerin), Elam'ın, Assur'un, Aram'ın, Arpad'ın ve Lut'un babası olarak gösterilir. Samiler Sam’ın soyundan, Sam dilini konuşan kavimler. Hazret-i Nuh’un, Tufandan sonra Ham, Sam ve Yafes adında üç oğlu vardı. Tufandan sonra bütün insanlar bu üç oğlundan türeyip, her tarafa dağıldılar. Sam’dan Araplar, Asuriler, Finikeliler, İbraniler, Rumlar ve Süryaniler türeyip, bütün Orta Doğu ve Doğu Akdeniz ülkelerine yayıldılar. Mezopotamya ve Doğu Akdeniz’e hakim olup, devlet kurdular. Sam’dan türeyen kavimlere Sami ırkları, dillerine de Sami dilleri denir. 

Orta Doğu’da Manda Yönetimlerinin Kuruluşu

Orta Doğu’da Manda Yönetimlerinin Kuruluşu

 Orta Doğu, Asya, Afrika ve Avrupa kıtalarının kesişme bölgesidir. Burası tüm Semavi dinlerin ortaya çıktığı bölgedir. Ayrıca bu dinler için kutsal sayılan topraklar ve mekânlar bu bölgede bulunmaktadır. Bölgenin önemi siyasal açıdan duyarlı bir bölge olması yanında, son yüzyılda bulunan petrol rezervlerinden de kaynaklanmaktadır. Bu nedenle Avrupa devletlerinin çıkarlarının çatıştığı bir bölge haline gelmiştir.

İngiliz ve Fransızların Ortadoğuyu Yeniden Dizayn Etmesinin Nedenleri:
1) Orta Doğu petrollerini ele geçirmek istemeleri
2) Siyasi istikrarı sağlanan ve petrollerini kullanarak ekonomik refaha ulaşan Arapların, Emperyalist ülkelerin çıkarlarını tehdit edeceği düşüncesi
3) Emperyalist devletlerin, Arap topraklarında istikrarsızlığın sürmesini sağlayarak Orta Doğu’yu yönlendirmek istemeleridir.

Arapları bağımsızlık vaadi ile kandıran İngiliz ve Fransızlar, I. Dünya Savaşından sonra Sykes-Picot Antlaşması doğrultusunda Ortadoğu’yu ve Afrika’yı siyasi ve ekonomik çıkarlarına uygun ve çatışma oluşturacak şekilde sorunlu olarak cetvellerle sınırlar  çizip bu topraklarda manda yönetimleri kurdular.

ABBASÎLER (750-1258)

Anahtar Kelimeler: Eşitlik,Bilim,Sanat,Beytülhikme

Ebu Müslim’in isyanı ile sona eren Emevi iktidarının yerini, Abbasi soyundan gelenlerin kurduğu Abbasi Devleti aldı. İlk halife Ebul Abbas Abdullah oldu.

MANSUR

1.İkinci Abbasi halifesidir.

2.Kafkasya’dan saldırıya geçmiş olan Hazarları geri püskürttü.

3.Bizans’a karşı önlem alarak sınırlara Türkleri yerleştirdi.

4.Türkleri Azerbaycan ve Musul valisi yaptı.

5.Bağdat şehri kuruldu ve başkent buraya taşındı.

6.İlim ve kültür alanında gelişmeye önem verildi. Farsça, Hintçe, İbranice ve Yunancadan Arapçaya tercüme çalışmaları yapıldı.

 

HARUN REŞİT

1.Hazarlarla iyi ilişkiler kurdu. Böylece Kafkasya’da İslamın yayılmasına katkıda bulundu.

2. Anadolu ve Horasan’a akınlar düzenlendi, Bizans vergiye bağlandı.

3.Bizans sınırında Antakya Merkezli olarak Tarsus'tan Diyarbakır'a kadar “Avasım” denilen uç beyliği eyaleti kurularak buralara Türkler yerleştirildi.

4.Muhafız birliğinde Türklere yer verdi.

5.Avrupa’da Franklarla iyi ilişkiler kurdu.

6.Bağdat’ta hastaneler, rasathaneler ve okullar kurdu.

7.Bilim ve sanat adamlarına sohbetler yaptırdı ve ödüllendirdi.

8.Eğlence alanında sarayda müzikli eğlenceler yaptırdı. Satranç oyunu yaygınlaştı. Bir Türk oyunu olan Çevgan oyununu da çok severdi (polo oyunu).

9.Abbasilerin en parlak dönemidir.

ME’MUN

1.Devlet kadrolarında Araplar ve İranlılara karşı bir denge unsuru olmaları için üst düzey kadrolara Türkleri getirmiştir.

2. Türk askerleriyle birlikte sefere çıkan ilk Abbasi halifesidir.

3. İç isyanların bastırılmasında da Türkler’den yararlandı.

MU’TASIM

1.Mu’tasım Türk askerlerin desteğiyle devletin başına geçti.

2.Annesi bir Türk’tü.

3.O, yukarda yazılan nedenlerle Türkleri halifelik ordusunda hakim konuma getirdi.

4.Türkler için “Samarra” şehri kurulmuş, savaşçı özelliklerinin korunması amacıyla şehir Araplara yasaklandı.. Başkent de bu şehre taşındı. Böylece İslam tarihine Samarra Devri (836-892) başladı.

5.İktidarına karşı olan isyanları Türkler yardımıyla bastırdı.

6.Türklerin hakim olduğu halifelik ordusuyla Bizans’a karşı gaza yaparak Eskişehir’e kadar ilerledi.

 

*Türklere hem haciplik ve vezirlik gibi üst düzey görevler hem de  Suriye, Mısır, Hicaz, Yemen, Kûfe gibi önemli valilikler verildi.

*Abbasilerin siyasî ve askerî karışıklıklar içine girdiği dönemlerde Türkler emirülümeralık ve valilikler gibi görevleri başarıyla  üstlenerek İslam dünyasında yeniden bir canlılık katmışlardır.

*Abbasiler, Emevilerin Arap milliyetçiliğinin  aksine  bütün müslümanlara eşit  davranan bir politika izlemiştir. Bu durum, Türkler dahil olmak üzere pek çok toplumun İslamiyeti benimsemesinde önemli bir etken olmuştur.

*Abbasiler döneminde bilim ve kültür çalışmalarına ağırlık verilmiş, ilkçağ Yunan ve Helen düşünürlerinin eserleri Arapça’ya çevrilerek incelenmiş ve medreselerde okutulmuştur. Bilim Akademisi olan "Beytülhikme" kurulmuştur.
* Çinliler ve Abbasiler arasında yapılan 751 Talas Savaşı’nda Türkler, Abbasileri desteklemiş ve savaş sonrasında kitleler halinde İslam dinine girmeye başlamışlardır.

* 9. yüzyılda başlayan iç karışıklıklar Abbasilerin merkezi otoritesinin zayıflamasına, siyasi birliğin bozulmasına ve “Tevaif-i Mülük” devletlerinin ortaya çıkmasına neden olmuştur.
 Abbasilerin  valilere geniş yetkiler vermesi Kuzey Afrika’da İdrisiler ve Ağlebiler, Mısır’da, Tolunoğulları ve Akşitler, İran’da Tahiriler, Maveraünnehirde Samanoğulları, Irak’ta Büveyhoğulları’nın ortaya çıkmasına neden olmuştur.
* Abbasiler 1258’de Moğolların Bağdat’ı almasının ardından siyasi olarak sona ermiş, bu saldırılardan kaçan Abbasi halifesini Memlükler dini lider olarak uzun süre korumuşlardır.
* Yavuz Sultan Selim’in Mısır Seferi’nin ardından halifelik Osmanlılara geçmiştir.

Abbasi Halifeleri

1. Ebü'l-Abbas es-Seffâh 132 (750)

2. Ebû Ca'fer el-Mansûr 136 (754)

3. Muhammed el-Mehdî 158 (775)

4. Mûsâ el-Hâdî 169 (785)

5. Hârûnürreşîd 170 (786)

6. Emîn 193 (809)

7. Me'mûn 198 (813)

8. Mu'tasım-Billâh 218 (833)

9. Vâsiḳ-Billâh 227 (842)

10. Mütevekkil-Alellah 232 (847)

11. Müntasır-Billâh 247 (861)

12. Müstaîn-Billâh 248 (862)

13. Mu'tez-Billâh 252 (866)

14. Mühtedî-Billâh 255 (869)

15. Mu'temid-Alellah 256 (870)

16. Mu'tazıd-Billâh 279 (892)

17. Müktefî-Billâh 289 (902)

18. Muktedir-Billâh 295 (908)

19. Kāhir-Billâh 320 (932)

20. Râzî-Billâh 322 (934)

21. Müttakī-Lillâh 329 (940)

22. Müstekfî-Billâh 333 (944)

23. Mutî'-Lillâh 334 (946)

23. Mutî'-Lillâh 334 (946)

24. Tâi'-Lillâh 363 (974)

25. Kādir-Billâh 381 (991)

26. Kāim-Biemrillâh 422 (1031)

27. Muktedî-Biemrillâh 467 (1075)

28. Müstazhir-Billâh 487 (1094)

29. Müsterşid-Billâh 512 (1118)

30. Râşid-Billâh 529 (1135)

31. Muktefî-Liemrillâh 530 (1136)

32. Müstencid-Billâh 555 (1160)

33. Müstazî-Biemrillâh 566 (1170)

34. Nâsır-Lidînillâh 575 (1180)

35. Zâhir-Biemrillâh 622 (1225)

36. Müstansır-Billâh 623 (1226)

37. Müsta'sım-Billâh 640-656 (1242-1258)