Türkiye Selçukluları'nda Kültür ve Medeniyet

A.Boylardan  Devlete Türkiye Selçuklu Devleti'nin Oluşma Süreci

1.Türk toplum ve devlet yapısı yukardaki şekilde oluşmaktaydı. 

2.Selçuk Bey, böyle teşkilatlanmış Oğuz Yabgu Devleti'nde subaşı (komutan) bir anlaşmazlıkla ordan ayrıldı Selçuk Oğuzları. Cent Şehrine geldiler ve burada Müslüman oldular.

3.Torunları  Tuğrul ve Çağrı Beyler vaktinde bağımsız Selçuklu Devleti kuruldu.

4.Onlardan sonra Alp Arslan vaktinde Anadolu Türk yurdu yapıldı. 

5.Bunun sonucunda Türkiye Selçuklu Devleti kuruldu.

Oğuzların Türkiye Selçuklu'ya kadar giden  tarihî süreci:

Kök Türk -->Uygurlar --> Oğuz Yabgu--> Büyük Selçuklu-->Türkiye Selçuklu

Türklerin Anadolu'da  devletleşmesini  etkileyen faktörler:
1.Bizansın otorite kaybı
2.Anadolu'daki  dinî ve sosyal belirsizlikler
3.Anadolu halkının güven ihtiyacı
4.Türklerin teşkilatçı yapısı

B.Devlet Yönetimi

1. Türkiye Selçuklu Devleti’nin başında Selçuklu soyundan gelen sultan,keyhüsrev vb.  unvanlar verilen bir hükümdar bulunurdu. 
2. Türk devletlerinde görülen “Ülke hanedan üyelerinin ortak malıdır.” anlayışı Selçuklularda da devam etmiştir. 
3. Devlet meseleleri “Büyük Divan”da (saltanat divanı) görüşülürdü. 
4. Selçuklulardaki Atabeylik sistemi devam etmiştir.
5. Pervane  ( Arazi işleriyle ilgili üst düzey memur) ve naibi saltanat ( sultan vekili) görevlileri, Türkiye Selçuklu Devleti teşkilatını Büyük Selçuklu Devlet teşkilatından ayıran temel noktadır. Bunlar dışında sonra oluşan  ,öncekinin bir devamıdır.
6. Eyaletleri emir (askerî vali) yönetirdi. Sınır bölgelerinde Uç Teşkilatı( Beyleri) vardı. Güvenlik   sorumlusu , subaşılardır.

C.Ordu

Anadolu Selçuklu Devleti’nde ordu beşe ayrılmıştı:

1. Hassa Ordusu: Hükümdarın yanında bulunan ve maaşlı olan , Gulamhaneden gelen askerlerdir. 
2. İktâ Ordusu: Türkiye Selçuklu Devleti’nin  ikta sistemiyle oluşturdğu atlı ordusudur. 
3. Türkmenler (Uç Askerleri): Genelde sınır boylarında bulunur ve sınırları korurlardı.
4. Bağlı beylik kuvvetleri
5. Deniz kuvvetleri ( donanma) .  Komutanlarına  Reisü'l -Bahr denilmiştir.

6.Ücretli Askerler: Cerahorlar adı verilen askerler

D.Toplum

1.Türkiye Selçuklu hakimiyetiyle birlikte Anadolu Bizansın istikrarsızlığından sonra bir huzur ve güven ortamı doğmuştur. 
2.İmar, iskan, tarım ve ticaret faaliyetleri yapılmıştır.

3.Halk üçe ayrılır resmî tasnifte: 
A.Şehirliler :Esnaf,zanaatkârlar,ilmiye sınıfı,memurlar ve askerler.
B.Köylüler
C.Konar-göçerler:Yerleşik hayata geçirilmeye çalışılmışlardır. 

E.Ekonomik Hayat
 a.Tarım
 1.Su kanalları yaptırılmıştır. 
 2.İkta sistemi yaygınlaştırılmıştır.
 3.Tarım ve hayvancılığa üretim ve ihraçta öncülük edilmiştir.
b.Ticaret 
   1.Sinop,Samsun,Antalya gibi liman şehirlerinin fethinden sonra deniz ticaretine önem verildi.
    2.Kervansaraylar yapıldı.
    3.Gümrük kolaylığı sağlandı.
    4. Bir tür sigortacılık sistemi kurdular.
 c.Sanayii
     Dericilik,dokuma,madencilik ve silah üretimi yapılırdı.
 F.Bilim
  1. Medreseler  kuruldu.
  2.Kütüphaneler kuruldu.
  3.Darüşşifalar kuruldu.1205'te Türkiye Selçukluları döneminin ilk darüşşifası olan Gevher Nesibe Darüşşifası kuruldu.

 G.Kültür
1.Yetişen kişiler:Mevlana,Muhyiddini Arabi,Necmeddin Razi,Yunus Emre,İbn-i Bibi
2.Mimarî Eserler:Konya Alaeddin Camii,Karatay Mescidi,Döner Kümbet v.b. pekçok eser.
3.Süsleme Sanatları:Kabartma,minyatür,oymacılık ve çinicilik. Çiftbaşlı Kartal sembolü ( Selçuklu Sembolü)  sıkça kullanılmıştır.
4.Müzik:Mevlevî ve ahî zaviyelerinde tasavvuf müziği ve  Sultanlar için çalınan bando vardı.