Sömürgecilik tarihi
A.
Sömürgecilik eski çağlardan beri farklı şekilllerde uygulanmıştır.
B
XV. yüzyılda coğrafi keşifler yapılınca bunun modern zamanlara yakın olan ilk şekli (eski tip sömürgecilik) ortaya çıkmıştır. Bu kabaca ülkeler işgal edip onları insanlarına varıncaya kadar yağmalamak şeklindeki sömürgeciliktir. Bu tipi özellikle İspanyollar yapmıştır.
Kültürel varlıklar dahi tahrip edilmiş. İnsanlar, gerek sömürge yapılan ülkelerde gerekse de Avrupa'da köle olarak çalıştırılmıştır. Hatta dünyada büyük bir köle ticareti sektörü ortaya çıkmıştır.
C.
Sanayi Devriminden sonra ise sömürgecilik hammade ve pazar döngüsü şekline dönüşmüştür. Bunu İngilizler, Fransızlar ve Hollandalılar yapmıştır. Buna modern sömürgecilik denilmiştir.Aynı ülkeler dünyada serbest ticaret isterken kendi ülkelerindeyse yüksek gümrük duvarları uygulamışlardır.
Kapitalist sanayileşmiş ülkelerin diğer ülkeleri ele geçirme yöntemleri:
1. Demiryolu ve liman imtiyazı almak.
Bu sanayileşmiş kapitalist ülkeler Osmanlı Devleti,Çin ve İran gibi ülkelerde demiryolu ve liman işletme haklarını alarak sömürgecilik yapma yolunu tutmuşlardır. Bunların inşasında da yerli halkları zorla çalıştırarak onları kullanmışlardır.
2.Borç vermek
Sanayileşmiş kapitalist ülkeler Osmanlı Devleti gibi ülkelere faizle borç vererek hem paralarını değerlendirmiş, hem de o ülkeleri nüfuzları altına almışlardır.
3.Kültürel hegemonya sağlamak.
Sanayileşmiş kapitalist ülkeler kendi kültürlerini üstün dünyanın kalan kısmınınkini ise değersiz olduğu propagandası yapmış.Bir taraftan misyonler yoluyla hristiyanlığı yaymağa çalışırken diğer taraftan kendi dillerini yerli halklara zorla yayarak yerli halkları asimile etmişlerdir.
Almanya ,İngiltere gibi ülkeler bu taktikleri Osmanlı Devleti'ne de uygulamış.Onun içinde paralarını sanayii tesisi kurmak yerine kendilerine hammadde ulaşımını ve kendi mallarının da pazara ulaşımını sağlayacak ulaşım yolları yapmak tarzında kullanmışlardır.
İngilizler, İzmir-Aydın demiryolunu inşa etmiştir. Yine aynı amaçla Almanlar da Bağdat-Basra üzerinden demiryoluyla tüm Doğu’ya açılmayı düşünmüştür.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder