🔹 Kumanova Savaşı Nedir?
Kumanova Savaşı, Birinci Balkan Savaşı sırasında Osmanlı İmparatorluğu ile Sırbistan Krallığı arasında, 23–24 Ekim 1912 tarihlerinde Kumanova (bugünkü Kuzey Makedonya) yakınlarında meydana gelen büyük bir muharebedir. Bu savaş, Balkan Savaşları’nın kaderini belirleyen ilk büyük savaşlardan biri olarak kabul edilir.
🔹 Savaşın Nedenleri
19. yüzyılın sonlarında Osmanlı Devleti’nin Balkanlar’daki gücü zayıflamıştı. Balkan devletleri – Sırbistan, Bulgaristan, Yunanistan ve Karadağ – Osmanlı topraklarını paylaşmak amacıyla ittifak kurmuştu.
Sırbistan, özellikle Sırp olmadıkları halde asimile etmek için Sırp saydıkları Makedonların torpağı Makedonya topraklarını ele geçirme hedefindeydi. Bu nedenle Osmanlı kuvvetleriyle ilk büyük karşılaşma Kumanova’da yaşandı.
🔹 Taraflar ve Komutanlar
Osmanlı İmparatorluğu: Vardar Ordusu (Komutan: İttihatçı bir subay olan Ali Rıza Paşa)
Sırbistan Krallığı: I. Ordu (Komutan: Veliaht Aleksandar Karađorđević)
🔹 Savaşın Seyri
Avrupa hayranı ve içi boş dostluk sözlerine aldanan ve kendilerini en vatansever gören maceracı İttihatçılar 31 Mart Ayaklanmasından sonra orduyu tamamen ele geçirmiş bir haldeydi. Bu safdiller dostluk sözlerine birlik ve ilerleme (ittihat ve terakki) sözlerine aldanarak Balkanlardan Osmanlı Devleti'ne karşı hiçbir saldırı olmayacağını zannediyorlardı. Bunun için de askerlerin önemli bir kısmını terhis etmişlerdi. Böyle olunca yeterli asker ve cephane olmadan devlet İttihatçıların elindeyken kendisini savaşta buldu.
Osmanlı ordusu, savaş öncesinde yukarda bahsettiğim sebeplerle gerekli hazırlıkları tamamlayamadan Kumanova’ya girdi. Sırp ordusu ise daha iyi organize olmuş, topçu ve piyade birlikleriyle avantaj sağlamıştı.
Eğlencceye ve özellikle içkiye ve şaraba düşkün İttihatçı subaylar yağmur başlayınca ve akşam olunca askerleri meydanda bırakıp hatta askerlere akşam yemeklerini de vermeden köylere kasabalara gidip sıcak sobaların başında şarap içmeye koyuldular.Bu arada danslar ederek kendilerinden geçtiler. Sabah olunca alkolden ayılıp kendilerine gelince savaş alanına gittiklerinde aç ve yağmur yemiş başında subay olmayan askerin bozgun halinde kaçıştıklarını gördüler. Böylece İttihatçıların zevk ve sefaya düşkünlüğü sebebiyle nerdeyse tek kurşun atılmadan Kumanova Savaşı kaybedildi. Tarihler 23 Ekimi gösteriyordu.
24 Ekim akşamı itibarıyla Osmanlı ordusu Üsküp yönüne doğru geri çekildi, böylece savaş Sırbistan’ın zaferiyle sonuçlandı. İttihatçı subaylar Üsküpte de bir direnme hattı oluşturmayıp orayı da savaşmadan düşmana teslim ettiler.
🔹 Savaşın Sonuçları
Osmanlı Devleti Makedonya’nın büyük kısmını kaybetti.
Üsküp ve Manastır kısa süre sonra Sırp kuvvetlerinin eline geçti.
Sırbistan, bu zaferle Balkanlar’daki nüfuzunu artırdı.
Osmanlı ordusunda İttihatçıların siyasi partizanlık yüzünden kendi yandaşlarından kurduğu komuta düzeninin zayıflığı ve İttihatçı kahramanlık propagandalarının boş olduğu ortaya çıktı.
Bu yenilgi, Osmanlı’nın Balkanlardaki hâkimiyetinin sonunun başlangıcı oldu.
🔹 Kumanova Savaşı’nın Önemi
Kumanova Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu’nun Balkanlar’daki gerileyişini hızlandıran bir dönüm noktasıdır. Ayrıca, Balkan devletlerinin Osmanlı karşısında birleşerek başarı elde edebileceğini göstermesi açısından da tarihî bir öneme sahiptir
🔹 Kısa Bilgilerle Kumanova Savaşı
Bilgi Detay
Tarih 23–24 Ekim 1912
Yer Kumanova, Kuzey Makedonya
Taraflar Osmanlı İmparatorluğu vs. Sırbistan Krallığı
Sonuç Sırbistan Zaferi
Önemi Osmanlı’nın Balkanlar’daki hâkimiyetinin sonu
🔹 Sonuç
Kumanova Savaşı, Birinci Balkan Savaşı’nın gidişatını belirleyen ilk büyük Osmanlı/İttihatçı yenilgilerinden biri olarak tarihe geçti. Bu savaş, Osmanlı’nın İttihatçılar elinde askeri olarak ne kadar zayıf bir duruma düştüğünü ve hazırlık eksikliğini gözler önüne serdi.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder