1453-1480 Osmanlı Siyasi Gelişmeleri

ASKERİ VE SİYASİ GELİŞMELER (1454 – 1480)

I.Batı Seferleri

 Sebepleri

1. Devletin siyasi, ekonomik ve askeri alandaki güvenliğini sağlamak
2. Avrupa’da doğan tepkileri önlemek
3. Batı dünyasının birleşmesini önlemek  
4. Balkanları hakimiyet altına almak
5. İslamı yaymak
6. Doğudan gelen Türkmenlere yer bulmak 

A.Sırbistan Seferi (1459)

Sebep: 

Sırbistanın Osmanlı Devleti aleyhine ittifaklara katılması

Sonuç:  

Belgrad hariç tüm  Sırp toprakları Osmanlı’ya bağlandı.

B.Mora’nın Alınması (1460)

Sebepleri:

1. Mora halkının yardım istemesi 

2.Bizansın diriltilme umutlarını söndürmek 

Sonuçları:

1. Akdeniz’de hakimiyeti sağlama yolunda önemli bir adım atılmıştır 

2.Bizans’ı diriltme hayali son bulmuştur.

C.Eflak Seferi (1462)

Sebepleri:

1.Macarlarla ittifak yapan Vilad Tepeş’in Osmanlı topraklarına saldırması 

2.Eflaka gönderilen elçinin  öldürülmesi 

Sonuç: 

Eflak Osmanlı’ya bağlı bir eyalet haline gelmiştir.

D.Bosna – Hersek Seferi (1463)

Sebep: 

Bosnanın  Haçlı savaşlarının tamamına katılması .

Sonuçları:

1. Venedik karadan da kuşatılacak duruma geldi.
2. Bosnanın alınmasından sonra Hersek de Osmanlı yönetimini kabul etti.

E.Boğdan’ın Alınması (1476)

Sebep: 

Boğdan’ın ödediği vergiyi kesmesi .

Sonuç:

 Boğdan Osmanlı Devleti’ne bağlı bir beylik haline geldi.

F.Arnavutluk Seferi (1479)

Sebep:
Venediklilerle yapılan mücadeleler 

 Not: İlk iki seferde başarı sağlanamamış.Üçüncüde zafer kazanılmıştır.

     Sonuç: 

Venedik egemenliğindeki Arnavutluk Osmanlı topraklarına katıldı.

II.Anadolu Seferleri

Sebepleri:

1. Rumelide rahat hareket etmek.
2. Anadolu’da siyasi otoriteyi sağlamlaştırmak.
3. Doğuyu güvence altına almak.
4. Karadeniz ticaretini güvence altına almak.

A.Amasra’nın Alınması (1460)

Sonuç: 

Amasra Cenevizlilerden alınarak bu bölgede Ceneviz hakimiyetine son verilmiştir.

B.Sinop’un Alınması (1461)

Sonuç: 

Sinop ve Kastamonu yöresinde hakim olan İsfendiyaroğlullarına son verilerek bu bölge   Osmanlı Devleti’ne bağlanmıştır.

C.Trabzon’un Alınması (1461) 

(Trabzon Rum İmparatorluğunun Fethedilmesi)

Sebepleri:

1.Trabzon’un vermesi gereken vergiyi ödememesi 

2.Akkoyunlu Devleti ile ittifak kurması  
3.Bizansı diriltme umutlarını söndürmek

Sonuçları:

1. Bizans’ın yeniden kurulma hayalleri son buldu.

2.Karadeniz’in Anadolu sahillerinde güvenlik sağlanmış oldu.

D.Karamanoğulları’nı Osmanlılara Bağlanması (1466)

Sebebi:

Fatih’in yardımıyla Karaman tahtına çıkan Pir Ahmet’in Osmanlılar’a karşı Venedikle anlaşması 

Sonuçları:

1. Konya, Karaman alınarak beyliğin topraklarının büyük bir kısmı ele geçirildi.

2. Pir Ahmet, Uzun Hasan’a sığınınca  Osmanlı Devleti ile Akkoyunlu Devleti’nin arasını açıldı.

E.Otlukbeli Savaşı (1473)

Sebepleri:

1.Uzun Hasanın askerlerinin Tokat’ı yakıp yıkması

2.Uzun Hasanın  Osmanlı Devletine karşı  Venedikliler’le  anlaşması

3.Candaroğulları ve Karamanoğulları Beylerinin Uzun Hasana sığınması üzerine kendisini “Timur” olarak görmeye başlaması

Sonuçları:

1.Akkoyunlu Devleti’nin yıkılmasına zemin hazırladı

2.Osmanlı Devleti, Doğu Anadolu’ya kadar genişledi

III.Denizlerde  ve Deniz  Aşırı Yerlerdeki Fetihler

A.Ege Denizindeki Fetihler:

Fatih devrinde güçlenen donanma sayesinde İmroz, Taşoz, Bozcaada, Semendrek ve Limni (1456), Midilli(1462) ve Eğriboz(1470) adaları fethedildi

Sonuç: 

Ege Denizinde  Osmanlı egemenliği  güçlendi.

B)Kırım’ın Fethi(1475)

Sebepleri:

1.Fatihin  Karadeniz’in kuzey kıyılarını özellikle 

Kırımı almayı amaçlaması

2.Kırımın tarihi, ekonomik, askeri, jeopolitik açıdan

 büyük bir önem taşıması

Sonuçları: 

1.Kırım Hanlığı Osmanlı Devletine  bağlandı.

2.Doğu Ticaret Yolları (İpek Yolu) Osmanlı Devletinin kontrolü altına girdi

3.Karadeniz bir Osmanlı gölü haline geldi

C)İtalya Seferi

Sebebi:

Fatih’in en büyük hedeflerinden birisinin İtalya’yı fethetmek olması

Sonuçları:

1.Gedik Ahmet Paşa komutasındaki donanma ile Kefalonya, Zanta ve Ayamavra Adaları fethedildi

2.Gedik Ahmet Paşa daha sonra İtalya Kıyılarındaki Otronto’ yu kuşatarak fethetti (1480)

3.Fatihin vefatından sonra fethedilen bu kaleler kaybedilmiştir.

HIYANETİ VATANİYE KANUNU VE İSTİKLAL MAHKEMELERİ

Hıyanet-i Vataniye Kanunu’nun Çıkarılmasındaki Amaçlar

                                   (29 Nisan 1920)

•   Meclis iradeye karşı gelenleri ve ayaklanmaları önlemek

•   Kuva-yi Milliyenin amaçları dışında iş yapmasını önlemek

•   Cezaların geciktirilmeden uygulanmasını sağlamak

•   Meclise olan güveni artırmak

•   Askere alma işini hızlandırmak ve orduyu güçlendirmek

•   Osmanlı hükümetiyle işbirliği yapanları cezalandırmak

İstiklal Mahkemeleri

•   TBMM’nin otoritesini sağlamak amacıyla kuruldu.

•  İstiklal mahkemeleri üyeleri TBMM içinden seçilmiştir. Bu güçler birliği ilkesinin bir gereğidir.

•   İstiklal mahkemelerinin kararları kesin olup temyiz hakkı yoktur.

BÜYÜK MİLLET MECLİSİNE KARŞI ÇIKAN AYAKLANMALAR

Sebepleri;
1.İstanbul Hükümetinin kışkırtmaları
2. İtilaf Devletlerinin kışkırtması ve desteklemesi
3. Şeyhülislamın fetvasının rolü
4. Kuva-yi milliye birliklerinin halka karşı bazı olumsuz davranışlarda bulunması
5. Azınlıkların çalışmaları ve bağımsızlık istemeleri

BÜYÜK MİLLET MECLİSİNE KARŞI AYAKLANMALAR

Büyük Millet Meclisinin Ayaklanmalara Karşı Aldığı Tedbirler

1.İstanbul hükümeti ile her türlü haberleşme ve ilişki kesildi.
2.Şeyhülislamın fetvasına karşılık Ankara müftüsü 

Rıfat efendi ve Anadolu’daki birçok müftünün imzası
 ile milli mücadeleyi destekleyen karşı fetva yayımlandı.
3. “Anadolu Ajansı” kurdurularak milli mücadele

lehinde propaganda yapıldı.
4.Hıyaneti vataniye kanunu (29 Nisan 1920)çıkarılarak TBMM’nin otoritesi artırıldı ve suçluları yargılamak için  İstiklal Mahkemeleri kuruldu.

Ayaklanmaların Sonuçları

1   Milli mücadelenin kazanılmasını geciktirmiştir.
2  Ayaklanmaların bastırılması TBMM’nin otoritesini
 ve gücünü artırmıştır.
3   Düzenli ordunun kurulmasını hızlandırmıştır.
4   Ayaklanmaların bastırılmasıyla milli birliğin sarsılıp yok olmayacağı anlaşılmıştır.
5   Ayaklanmaların bastırılması hilafetin, saltanatın ve 
Osmanlı hükümetinin otoritesini zayıflatmıştır.

İstanbulun Fethi

İstanbul'un Fethi ve Fatih Dönemi ÖGM Materyal

İstanbul’un Fethinin Nedenleri

1.Anadolu ve Rumeli’de toprakları olan Osmanlı Devleti’nin toprak bütünlüğünü sağlamak,
2.Boğazlardan geçen deniz ticaret yolunun denetimini sağlamak,
3.Bizans’ın Avrupa devletlerini,Türk beyliklerini ve şehzadeleri Osmanlı Devleti’ne karşı kışkırtmasını önlemek
4.Peygamberimizin  İstanbul’un fethine dair hadisi
5.İstanbul, iki Osmanlı toprağı arasına sıkışmış tampon durumda idi.
6.İstanbul’un alınmak istenmesinin en etkili nedeni kentin jeopolitik konumudur.
7.İstanbul’un alınması ile Karadeniz limanlarında son bulan İpek Yolu’nun denetimi Türklerin eline geçecekti.

İstanbul’un Alınması İçin Yapılan Hazırlıklar

1.Güçlü bir haber alma örgütü kurulmuştur.
2.Gelibolu’da dört yüz parçalık güçlü bir donanma hazırlanmıştır.
3.İstanbul Boğazı yoluyla Bizans’a gelebilecek yardımları önlemek için Yıldırım Beyazıt’ın yaptırdığı Anadolu Hisar’ının karşısına Rumeli Hisarı yaptırılmıştır.
4.İstanbul’a yakın Silivri ve Vize kaleleri alınmıştır.
5.Yabancı ülkelerle yapılan antlaşmalar yeniden gözden geçirilmiş ve yenilenmiştir.
6.Rumeli’ye, Akıncı Beyi Turhan Bey yönetiminde bir ordu gönderilmiş ve Rumeli’den kuşatma sırasında Bizans’a gelebilecek Haçlı yardımı için önlem alınmıştır.
7.Edirne’de “şahi” adı verilen çok büyük toplar döktürülmüştür

İstanbul’un Fethinin Sonuçları

A.Türk Tarihi Açısından Sonuçları

1.Osmanlı Devleti  dünya gücü olma dönemine girdi.
2.Osmanlı Devleti’nin toprak bütünlüğü sağlandı.
3.Başkent Edirne’den İstanbul’a taşındı.
4.Karadeniz ticaret yolunun denetimi (İpek Yolu) Osmanlıların eline geçmiştir.
5.Osmanlı Devleti’nde, merkezi otorite güçlenmiştir.
6.Osmanlı Devleti’nin İslam dünyasındaki prestiji arttı.

B.Dünya Tarihi Açısından Sonuçları

1.Ortaçağ kapanıp Yeniçağ açılmıştır.
2.Büyük topların kale surlarını yıkması ile feodalite yıkılma sürecine girdi.
3.Avrupa’da merkezi krallıklar güçlendi.
4.İstanbul’dan göç eden bilim insanları İtalya’da Rönesans’ın ortaya çıkmasına etkili oldu.
5.İpek Yolu’nun denetiminin Türklerin eline geçmesi, Avrupa’yı yeni yollar bulmaya yöneltmiş, bu da Coğrafi Keşiflere neden olmuştur.
6.1058 yıllık Bizans imparatorluğu yıkıldı.
7.Ortaçağ’ın iki önemli ticari gücü olan Venedik ve Ceneviz ticari kayba uğradı.
8.Fatih, fetihten sonra İstanbul halkına iyi davrandı.                       
     A.Şehri terk edenlerin geri dönmesine izin verildi.

     B. Din ve vicdan hürriyeti tanındı. 

     C. Ortodoks Patrikhanesi’ni Osmanlı Devleti’nin himayesine aldı.

Yerleşik İnsan ve Medeniyet

Göbeklitepe 

Yer: Şanlıurfa kent merkezinin 18 km doğusunda Örencik Köyü yakınlarında

Arkeolog: Klaus Schmidt (1995)
Türü: Tapınak.Merkezde  T ve L şeklinde dikili taş ve etrafında onu çevreleyen taşlar ve duvar şeklinde bir yapı.
Zamanı: Günümüzden 12 bin yıl önce.
Oluşturduğu değişiklik: insanlığın önce konut sonra tapınak yaptığı görüşü tartışılır hale gelmiştir.
Özellikleri:
              1. Dünyanın ilk tapınağı
              2. Türkiye'de olup UNESCO Dünya Mirası Listesinde  yer alan 18 yerden biridir. 
              Kaynak
              Ayrıntılı Bilgi

Çatalhöyük

Yer:Konyanın Çumra ilçesi yakınlarında

Arkeolog:J.Mellart(1958)

Türü:Yerleşke,Yapılar topluluğu

Zamanı:M.Ö.5500 yılı.

Özellikleri:  

        1. Köyden kente geçişin net görüldüğü ilk yerleşke.

        2. Kendi ekmek ihtiyaçlarının kendilerince karşılandığı bir yer.
        3. Köpek  ve sığır evcilleştirilen hayvanlardır.
        4.UNESCO dünya mirası listesinde yer alır

Çayönü

Yer: Diyarbakır Ergani İlçesinde

Arkeolog:Robert J.Braidwood ve Halet Çamlıbel

Türü:Köy yerleşmesi

Zamanı:Günümüzden yaklaşık  10 Bin yıl önce.

Özellikleri:

       1.Yakındoğunun bilinen en eski ve en büyük yerleşim merkezi

       2.Tarım ve avcılık için uygun bir yerdi.

       3.Avcı toplayıcı toplulukların yerleşik hayata geçtiği yerdir.

Milli Mücadele Hazırlık Dönemi 2

OSMANLI   HÜKÜMETİNİN  MİLLİ  MÜCADELE VE MUSTAFA KEMALE KARŞI  TUTUMU


Anadolu'da, işgallere karşı çıkanlar, Mustafa Kemal ve arkadaşlarının etrafında bir araya geliyorlardı.Bu ilk tepkiler zamanla yerini direnişe ve mücadeleye bıraktı.İstanbul Hükümetleri, Anadolu'da işgallere karşı çıkma eylemi olarak başlayan ve milli mücadele olarak adlandırılan bu hareketten rahatsız oldular.Osmanlı  hükümetlerinden en fazla milli mücadele karşıtlığı yapan, Damat Ferit Paşa Hükümetidir.

Anadolu'da ise Temsil Heyeti, milli bir hükümet gibi, T.B.M.M. açılana kadar görevini yapmıştır.

AMASYA GÖRÜŞMELERİ (22 Ekim 1919)

Ali Rıza Paşa Hükümeti'nin temsilcisi, Bahriye Nazırı Salih Paşa ile Mustafa Kemal Paşa arasında Amasya'da yapılmıştır.Aşağıdaki  konularda bir anlaşma sağlanmıştır:

1.Türk vatanının  bütünlüğünün ve bağımsızlığının korunması.

2.Müslüman olmayan azınlıklara devletin birliğini bozacak ayrıcalıklar tanınmaması.

3.Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin İstanbul Hükümeti'nce tanınması.

4.Mebuslar Meclisi'nin Anadolu'da, güvenli bir yerde toplanması.

5.İtilaf Devletleri'yle Osmanlı Devleti'nin barış amacıyla yapacağı konferansa Temsil Heyeti'nce de uygun görülecek kişilerin gönderilmesi.

İstanbul Hükümeti, anlaşma maddelerini benimsediği halde, meclisin Anadolu'da toplanmasını kabul etmedi.

ÖNEMİ: İstanbul Hükümeti görüşmelere katılmakla Temsil Heyeti'nin varlığını resmen tanımış oldu.Bu, hukuki  tanınma olarak önemli bir siyasi zaferdir.

TEMSİL HEYETİ'NİN ANKARA'YA GELİŞİ (27 Aralık 1919)

Mustafa Kemal ve Temsil Heyeti, yakın bir tarihte toplanacak olan Osmanlı Mebuslar Meclisi'nin çalışmalarını yakından takip edebilmek amacıyla Ankara'ya geldiler.Coğrafi konumu, ulaşım ve haberleşme kolaylığı ile Batı Cephesi'ne yakın oluşu nedeniyle Ankara merkez olarak kabul edilmiştir.

SON OSMANLI MEB'USAN MECLİSİ VE MİSAK-I MİLLİ

Mustafa Kemal Paşa,İstanbul'un işgal altında olması nedeniyle buradaki meclisin rahat çalışamayacağını, sıhhatli kararlar alamayacağını, alınsa bile uygulanamayacağını söylemiştir.

Mebusan Meclisi,12 Ocak 1920'de İstanbul'da toplandı. Mustafa Kemal  Paşa,görüştüğü milletvekillerine meclis başkanı seçilmesini ve Müdafaai Hukuk Grubu kurulmasını istediyse de bu mümkün olmadı.Osmanlı milletvekilleri, kendi aralarında Felah-ı Vatan Grubu'nu oluşturdular.Bu grup, Misak-ı Milli adlı bir bildiri yayınlayarak bunu mecliste ilan ettiler.

MİSAK-I MİLLİ KARARLARI
En önemlileri şunlardır.

1-Türklerin çoğunlukta olduğu yerler Türk vatanıdır.

2-Kapitülasyonlar kaldırılmalıdır.

3-Azınlıklara, dışarıdaki Türklere verilen haklar kadar hak verilebilir.

4-Güvenliği sağlanmak şartıyla boğazlar dünya ticaretine açılabilir.

ÖNEMİ: Misak-ı Milli, milli mücadelenin hedefini, vatanın sınırlarını ve bağımsızlık esaslarını benimseyip gerçekleştirmeye çalışmıştır.

İSTANBUL'UN İŞGALİ (16 Mart 1920)

Meclisin kendi yararlarına karar alacağını uman İtilaf Devletleri, Misak-ı Milli kararlarının geri alınması için önce Ali Rıza Paşa, sonra da Salih Paşa hükümetlerine baskı yaptılar.

Bir sonuç alamayınca İstanbul'u resmen işgal ettiler, meclisi basarak, kimi milletvekillerini Malta'ya sürdüler.

ÖNEMİ:

1. İstanbul'un işgali Mustafa Kemal'in haklılığını ortaya çıkardı.Kaçabilen bir çok milletvekili, aydın komutan ve gazeteci Anadolu'ya geçti.

2. T.B.M.M.'nin açılması için ortam oluştu.

3. M.Kemal,  işgali protesto ederek yeni seçimlerin yapılmasını istedi.

TBMM'NİN AÇILIŞI (23 Nisan 1920)

Yeni seçimlere gidildi.Meclis, yeni seçilenler ve Osmanlı meclisinden kaçabilenlerin katılmasıyla Ankara'da toplandı.T.B.M.M. Türk milletini temsil ettiğini ve kendi üstünde güç kabul etmediğini tüm dünyaya  ilan etti.

Beylikten Devlete Osmanlı Ekonomisi

A.Tarım
1. Osmanlı devletinde ekonomi için tarıma  büyük önem verilmekteydi.
2.Tarım  ekonomisinin güçlendirilmesi ve güçlü tutulabilmesi için iskân faaliyetine, izinsiz yer değiştirmelerin olmamasına ve  topraklar  ile insanların ekonomiyle ilgili hallerinin tahrir defterlerine  kaydedilmesine büyük özen gösterilmiştir.
3.Tımar sistemiyle  üretime destek olunuyor ,süreklilikle  verimlilik ve güvenlik sağlanıyordu.
Osmanlı  Toprak Yönetimi





B.Hayvancılık
1.Hayvancılık  gıda, sanayii ve  ulaşımda kullanılıyordu.
2.Hayvancılık işini  genellikle  konar göçerler yapmıştır.
3.Hayvancılıktan adeti ağnam vergisi alınırdı.
4.Küçükbaş ve büyükbaş hayvancılığın yanında arıcılık ve ipekböcekçiliği de önemli hayvancılık faaliyetleridir.


C.Ticaret

1.Osmanlı Devleti, ticareti  halkın ihtiyaçlarının karşılanması kolaylaşacağı için teşvik ediyordu.
2.Müslüman Türk esnaf ve tüccarlar arasında  işbirliği için Ahilik teşkilatı kurulmuştur.
3.İhraç malları; ipekli,yünlü ve  pamuklu kumaşlar ,halılar,işlenmiş deri ve canlı hayvan.
4.Stratejik mallar ile iç tüketimi zora sokacak malların ihracı yasaktı.
5.İthal malları:kağıt,kalay,çelik,cam,boya,ayna,kürk,ambar,civa,baharat,kokular
6.Ticaret ulaşımı menzil teşkilatı aracılığıyla gerçekleştirilirdi.
7.İpek Yolunun  ele geçirilmesi önemli bir dış politika önceliği olmuştur.

Tarihin Öncesi Dönemlendirme

1.Tarih öncesinin üçlü dönemlendirilmesini C.W.Thomsen 1836 da icad etmiş; 1865 te  J.Lubbock bunu ayrıntılandırmıştır.
2.Tarih öncesi dönemlendirme bulunan araç -gereçlere göre  yapılmıştır. Üretim ve yerleşme koşulları daha sonradan bunlara eklenmiştir.
3.Tarih öncesi dönemler her yerde aynı zamanda gerçekleşmemiştir.

Sözlü Kültür

1.Yazı bulunmadan önce olaylar ve olgular  sözlü kültür (efsaneler ve destanlar) yoluyla aktarılmıştır.
2.Sözlü kültür,insanlığın yazılı olmayan tarihidir.
3.Sözlü kültürler arasında önemli benzerlikler  bulunmaktadır.
4.Sözlü kültürler birbirlerini  etkilemiştir.

Dünyada İnsanlığın İlk İzleri

İnsanoğlunun yazıdan önceki serüvenini arkeolojik kazılarla  keşfedilen ilkel konutlar ile  taştan,kemikten ve kilden yapılma aletler ışık tutmaktadır.
Dünyada insanoğlunun serüveninin şematik yapısı
1.Buzullarla kaplı dünya
( Günümüzden yaklaşık 2.5 milyon yıl öncesi)
 2.Buzullların yavaş yavaş erimeye başlaması
 3.Kuzey Yarımkürede ılıman kuşağın oluşması
 4. Anadolunun güneydoğusu ve  Mezopotamyada ilk insan yerleşmelerinin ortaya çıkması  (Günümüzden yaklaşık 12 bin yıl öncesi)                     
                  
Dünyada insanlığın yaşam tarzlarının şematik yapısı
1.Avcılık  ve  toplayıcılık
         Tahıl tohumlarının toplanması-->
        2. Tahıl üretimiyle tarımsal üretimin başlaması
                  Hayvanların evcilleştirilmesi-->Köye benzer yerleşmelerin kurulması
                 3.Köy yerleşmelerinin oluşması
                           4.Tarımsal üretime  dayalı ekonominin oluşması
Not 1:Diyarbakır Çayönü Höyüğü ve Malatya Cafer Höyük yerleşkelerinde  dünyanın en eski buğday türlerinden olan " emmer buğdayı" nın bulunması ve M.Ö. 8500 lerde Urfa ve Diyarbakır çevresinde tarımın başlamış olması, tarımın ana vatanının Anadolu olduğunu kanıtlamaktadır.
Not 2:Mağara tabanlarında olan eşyaların günümüze kadar ulaşabilmesinin nedeni ,mağara tabanının doğal etmenlerle, su akıntılarıyla ve  yavaş yavaş gelen toprakla dolması sonucu bozulmaktan korunmasıdır.

Dünyada insanlığın yerleşme tipleri
1.Mağaralar--->  
2. Megaron tipi evler  --->
3. Megaron Yapılar Topluluğu ( Köy Benzeri)-->
4.İlk köyler


        Mağaralar


                                         
Megaron Evler





      İlk Köy Yerleşmesi (Çatalhöyük)                                          
Kadim dünyada insanlığın alet kullanma  şeması
1.Çakmaktaşından alet yapımı
2.Obsidyen(doğal volkanik cam) ve  kemiklerden alet yapımı
3.Mikrolit ( değişken uçlu ve bileşik yapılı : eskilerin yanında  tahta ve boynuzda kullanıldı) aletler
4.Kilin ateşte pişirilmesiyle yapılan aletler

Not: Ateşin ne zaman insanlık tarafından kontrol altına alındığı ,  bilim insanları arasında herhangi bir fikir birliği  olmadığından belirsizdir.  Ateşin bilinmesine  gelince  yıldırımlar ve benzeri  doğal olaylar nedeniyle insanlar ilk zamanlardan itibaren ateşi biliyorlardı.

Sözlü Kültür

1.Yazı bulunmadan önce olaylar ve olgular  sözlü kültür (efsaneler ve destanlar) yoluyla aktarılmıştır.

2.Sözlü kültür,insanlığın yazılı olmayan tarihidir.
3.Sözlü kültürler arasında önemli benzerlikler  bulunmaktadır.
4.Sözlü kültürler birbirlerini  etkilemiştir.

Tarihin Öncesi Dönemlendirme

1.Tarih öncesinin üçlü dönemlendirilmesini C.W.Thomsen 1836 da icad etmiş; 1865 te  J.Lubbock bunu ayrıntılandırmıştır.
2.Tarih öncesi dönemlendirme bulunan araç -gereçlere göre  yapılmıştır. Üretim ve yerleşme koşulları daha sonradan bunlara eklenmiştir.
3.Tarih öncesi dönemler her yerde aynı zamanda gerçekleşmemiştir.

MİLLÎ MÜCADELE HAZIRLIK DÖNEMİ

                           Mustafa Kemal’in Samsuna Çıkışı

1.Dünya Savaşı bitince Atatürk Şam’dan İstanbul’a gelmiş.Kısa zaman içinde işgal altında olan İstanbul’dan hiçbir şey yapılmayacağını anlamış ve Anadolu’ya geçmenin yollarını aramıştır.Sonunda Karadeniz’deki isyanı bastırmak amacıyla Anadolu’ya gönderilmiştir.Samsuna çıkınca ilk işi bütün Anadolu’yu işgallere karşı uyarmak olmuştur.Havza genelgesini yayınlamıştır

                      Havza Genelgesi(29 Mayıs 1919)

Bir genelge yayınladı ve bu Genelgeyi 9.ordu Müfettişi yetkisini kullanarak bütün Anadolu’daki askeri ve sivil makamlara genelgeyi gönderdi.Genelgedeki:

1-İzmir’in işgallerin bütün Anadolu’da protesto edilmesini istedi.

2-Hristiyan halka karşı bir taşkınlık yapılmamasını istedi.

3-İtilaf devletlerine işgali kınayan telgrafların çekilmesini istedi.

                       Amasya Genelgesi(22Haziran 1919)

1-Kurtuluş Savaşının amacı gerekçesi ve yönteminden söz edilmiştir.

2-İlk defa ulusal egemenlik ilkesinden söz edilmiştir.

3-İstanbul Hükümetine ve itilaf devletlerine bir karşı çıkış belgesidir.

                    Erzurum Kongresi(23 Temmuz-7 Ağustos 1919)

Doğu Anadolu bölgesindeki Ermenilere çalışmalarını engellemek için toplanmış bir  kongredir.Toplanış bakımından bölgesel fakat alınan karar bakımından ulusal bir kongredir.

1.Kongrenin temel amacı kayıtsız şartsız bağımsızlık ve ulusal egemenliktir.

2-Yeni bir devlet kurma düşüncesi ilk defa belirtilmiştir

3-Vatanın sınırlarından ilk defa söz edilmiştir.

                    Sivas Kongresi(4-11 Eylül 1919)

Amasya genelgesinde toplanacağı belirtilmiştir.Zor şartlar altında ulusal bir kongreler toplanmıştır.

1-Anadolu ve Rumeli’deki bütün cemiyetler Anadolu ve Rumeli Müdafaai hukuk cemiyeti altında toplanmıştır.

2-Erzurum Kongresi kararları onaylanmıştır.

3-Ali Fuat Paşa batı cephesi komutanlığına atandı.Böylece kuvayi milliye tek elden yönetilmeye başladı..

4-Kongrede alınan kararların uygulanması için Mustafa Kemal başkanlığında bir temsil heyeti seçildi

Kuvayı Milliye

Kuva-i Milliye : Anadolunun Yunan, İngiliz, Fransız, İtalyan birliklerince işgal edildiği ve Mondros Mütarekesi ile ağır koşulların dayatıldığı dönemde çeşitli yörelerde  doğan bir milli direniş örgütlerine verilen isimdir.


Kurtuluş Savaşı’nda Cemiyetler



1.Azınlıklar Tarafından Kurulan Zararlı Cemiyetler
A.Rum
a)Mavri Mira Cemiyeti

b)Pontus Rum Cemiyeti

c)Etnik-i Eterya Cemiyeti

B.Ermeni

a)Taşnak
b) Hınçak
C) Ermeni İntikam Alayı






2)Milli Cemiyetler(Yararlı Cemiyetler)

a)Trakya Paşaeli Cemiyeti

b)İzmir Müdafaa-i Hukuk-ı Osmaniye Cemiyeti

c)Kilikyalılar Cemiyeti

d)Şark Vilayetleri Müdafaa-i Hukuk-ı Milliye Cemiyeti

e)Trabzon Muhafaza-i Hukuk-ı Milliye Cemiyeti

f)Redd-i İlhak Cemiyeti

g)Milli kongre Cemiyeti

h)Gizli Karakol Cemiyeti

ı)Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti
i) Asri Kadınlar Cemiyeti



3.Milli Varlığa Zararlı Cemiyetler

a)Sulh ve Selamet-i Osmaniye Fırkası

b)Kürt Teali Cemiyeti

c)Teali İslam Cemiyeti

d)İngiliz Muhipleri Cemiyeti

e)Wilson Prensipleri Cemiyeti

Mondros Ateşkes Antlaşması

Mondros Ateşkes Antlaşmasının Önemli Maddeleri:

- İtilaf Devletleri, kendi güvenliklerini tehdit edecek bir durumda herhangi bir stratejik noktayı işgal edebilecek (7.madde).
- Vilâyât-ı Sitte'de (Altı il, Erzurum, Van, Harput, Diyarbakır, Bitlis, Sivas) bir karışıklık çıkarsa, İtilaf Devletleri buraları işgal edebilecek (24.Madde).
Mondros Antlaşması'nın Sonuçları:
- Osmanlı Devleti fiilen sona ermiştir.
- İttihat ve Terakki Partisi, adını Teceddüt Partisi olarak değiştirmiş ve kendini feshetmiştir.
- Ermeniler korumaya alınmış ve doğuda bir Ermeni Devleti kurma zemini hazırlanmıştır (24.madde).
- Antlaşmanın 7. maddesi Osmanlı topraklarının işgalini kolaylaştırmıştır.
- İlk olarak İngilizler Musul'u işgal etmiştir (3 Kasım 1918). Ardından Urfa, Antep ve Maraş'a girmişlerdir.
- İtilaf Devletleri'nin donanmaları İstanbul önlerine gelmiştir.(13 kasım 1918).
- İşgallere karşı Türk milleti tarafından direniş cemiyetleri kurulmuştur.
- Azınlıklar da işgalleri kolaylaştırmak için zararlı cemiyetleri kurmuştur.
- M.Kemal Suriye-Filistin Cephesi'nde iken, yabancı işgaline açık bırakan maddelere tepki göstermiştir.
- İstanbul Hükümeti, Yıldırım Orduları Grubu'nu ve VII.Ordu Karargâhı'nı kaldırmış, M.Kemal'i Harbiye Nezareti'ne almıştır.

Not: İngiltere, Mondros'tan sonra işgal ettiği Urfa, Antep ve Maraş'ı Paris Barış Konferansı'nda, Fransa'ya bırakmıştır.

Mondros Ateşkes AntlaşmasınınÖnemi:
1-Osmanlı Devleti İtilaf devletlerine teslim olmuştur.
2-Osmanlı Devleti fiilen sona ermiştir.
3-Gizli antlaşmaların uygulama safhası başlamıştır.
4-Milli cemiyetler kurulmuştur.
5-Mütarekeyi imzalayan Rauf Orbay gözden düşmüştür.

BEYLİKTEN DEVLETE OSMANLI DEVLET TEŞKİLATI

1.Osmanlı  Devlet Anlayışı
 A. Osmanlı Devletinde  yönetme  yetkisinin Allah tarafından Osmanlı Hanedanına nasip edildiğine inanılırdı.Bu Türklerdeki  Kut Anlayışının İslamiyetten sonraki hali olarak görülmektedir.
B. Osmanlı  Devletinde egemenliğin kaynağı olarak İslam hukuku ve Türk devlet geleneklerine  bağlı kalınmıştır.
C.Osmanlı  Devletinde  I.Murattan itibaren " devlet hanedan üyelerinin ortak malıdır"anlayışı " yerine " devlet,padişah ve oğullarının ortak malıdır" anlayışına geçilmiştir.

2.Osmanlı  Devlet  Teşkilatı
 A.Padişah, ülkenin mutlak hakimi olup, İslam hukukuna ve Türk geleneklerine uymak zorundadır.
B.Padişah ülkeyi  divan  teşkilatı yoluyla  yönetir.
İlk divan  teşkilatını  Orhan Bey kurmuştur. Divanın bu dönemdeki üyeleri:vezir,kazasker,nişancı ve defterdardır.

3.Osmanlı  Askeri Teşkilatı
A. Orhan Bey döneminde  yaya ve müsellem( atlı asker) adıyla ilk düzenli ordu kuruldu.
B.I.Murat döneminde Kapıkulu Ocağı (devşirmeler/yeniçeriler) kuruldu.

*Devşirme  Sistemi:Osmanlı Devletinde I.Murattan itibaren uygulanmaya başlanan fethedilen yerlerdeki  hristiyan ailelerden  belirli şartları taşıyan  erkek çocukların öncelikle gönüllü ailelerden alınıp asker veya devlet adamı olarak yetiştirilerek devlet hizmetine verilmesi sistemine devşirme sistemi denir.

4.Osmanlı Taşra  Teşkilatı
A.I.Murat döneminde ülke eyaletlere ayrıldı.
  Ülkenin idari teşkilatı:
  Eyalet-sancak,kaza-köy

*İlk eyalet Rumeli Beylerbeyiliğidir.

5.Osmanlı  Toprak  Yönetimi
A.I.Murat tımar sistemini kurdu. Tımar sistemi ikta sistemnin Osmanlıdaki  halidir. Topraklar has,zeamet ve tımar diye ayrılarak sistem kuruldu.

Not: Osmanlı  Devletinde teşkilatlanmanın temelini atan Orhan Bey, bu temel üzerine klasik Osmanlı Devletini teşkilatlandıran ise  I.Murattır.

YENİ ÜNİVERSİTE SINAV SİSTEMİ YKS (YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI SINAVI)

Sınavda oturum sayısı nasıl olacak?

Sınav iki oturum üzerinden yapılacak. Sınav iki güne ayrılmayacak, Haziran ayı içinde bir hafta sonu, Cumartesi günü yapılacak.

Sabah ve öğleden sonra hangi sınavlar olacak?

İki oturum üzerinden yapılacak sınava göre; sabah yapılacak sınav Türkçe ve Matematik konularından olacak. Öğlenleyin yapılacak sınav konuları ise: Türk Dili ve Edebiyatı, Sosyal Bilimler(Tarih,Coğrafya,Felsefe Grubu ve Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi), Matematik ve Fen Bilimleri.

Yeni sınav sistemi geçmiş senelerde olduğu gibi MEB'in ortak müfredatına uygun olarak yapılacak.

Sınavda test ağırlıkları eşit olacak mı?

Yeni sistemde Türkçe ve Temel Matematik test ağırlıkları eşit olacak.

Baraj puanlarında bu sene için herhangi bir değişikliğe gidilmiyor.

Baraj puanında en düşük puan kaç?

İki oturumlu sınavda puanlar belli oldu, hangi puanla hangi programlar tercih edilecek sorusuna YÖK Başkanı cevapladı. Temel Yetenek Testi Puanı üzerinden 150 ve üzeri puan alanlar önlisans programlarına, 180 ve üzeri puanlar lisans programlarına yerleşebilecek.

200 ve üzeri puan alanlar için yenilik nedir?

200 ve üzeri puan alan adaylar bir sonraki sene istedikleri taktirde aldıkları puan geçerli olacak ve yükseköğretim programlarına yerleşebilecek.

Yabancı Dil sınavı ne zaman olacak?

Yabancı dil sınavları ise Pazar günü yapılacak, sınavda 80 soru sorulacak.

Yerleştirme nasıl olacak?

Yerleştirmede, Önlisans programlarında TYT puanı esas alınacak. Buna göre; Temel Yeterlilik Puanında Türkçe yüzde 50, Matematik yüzde 50 olarak belirlenecek. Lisans programlarında ise öğleden sonraki sınav esas alınırken, Temel Yetenek Testi’nden alınan puanın yüzde 40’ı etkili olacak.

Orta Öğretim Başarı Puanında değişiklik uygulanacak mı?

Orta Öğretim Başarı Puanı geçen sene nasıl uygulanıyorsa, bu sene de aynı şekilde uygulanmaya devam edilecek. 

Tarih soruları coğrafya,felsefe grubu ve din kültürü ve ahlak bilgisi sorularıyla birlikte sosyal bilimler grubunda yer alacak. Sözel  tercih edeceklerin cevaplandırması gerekirken sayısal ve eşit ağırlık öğrencilerinin cevaplandırması gerekmiyor.