Dersimiz Tarih: İslam İlim ve Medeniyet Tarihi Geniş Anlatım

24 Nisan 2020 Cuma

İslam İlim ve Medeniyet Tarihi Geniş Anlatım


“Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu?
(Zümer, 9
“Çin’de de olsa ilmi arayınız. ”
(Câmiü’s-Sağîr, 1/310)
Genel Tarihî Gelişme
A. İslamiyet , her zaman bilimi teşvik etmiştir.Bu Kur'an-ı Kerim ve Sünnetle sabittir.

B.İlim öğrenmek ,İslamiyette bir ibadettir.Zira Allah'ın gücünü ve hikmetlerini anlamaktır.

C.İslamiyette bilimlere bütüncül bir bakış açısıyla yaklaşılmıştır.Bu durum bilimsel gelişmeyi hızlandırmıştır.
D. Küttab adlı ilk öğretim kurumları Peygamberimiz vaktinden beri uzun süre olmuşlardır.
E.Camiiler ve mescitlerin eğitim işlevleri de ilk devirlerden itibaren var olagelmiştir.
F.Peygamberimizin mescidinin bir kısmı Suffe adıyla medrese işlevi görmüştür.
G.Abbasiler devrinde açılan Beytülhikme İslam dünyasını bilimde dünyanın zirvesine taşımıştır.Beytülhikme bütün dillerden bilimsel eserleri Arapçaya çevirmesinin yanısıra yeni bilimsel çalışmalara da önem vermiştir.
H.İslam dünyasında özel ve resmi kütüphaneler Beytülhikme'nin açılmasından sonra yaygınlaşmıştır.
I.İslam Devleti'nin sınırlarının genişlemesi ,yeni sorunlara çözümler bulunması ihtiyacını ; bu ihtiyaç da yeni bilimleri ve bilimsel faaliyetleri ortaya çıkardı.

İ.İslam medeniyeti, kendisinden önce var olan Yunan, Hint,Sasani,Türk ve benzeri medeniyetleri incelemiş , kendi potasında eriterek yeni bir medeniyet ortaya koymuştur.
J.İslam medeniyeti, haçlı seferleri, fetihler ve Endülüs Emevileri gibi yollarla Avrupa'yı etkileyerek  Avrupa'da rönesans ve reformun oluşmasına zemin hazırlamıştır.
K.Avrupa'yı etkileyen Müslüman bilim insanları ve düşünürler:İmam Gazali, İbn-i Rüşd, İbn-i Sina, Farabi, Kindî, Birûnî, Tûsî, El-Cezeri ve diğerleri


İLİMLERİN SINIFLANDIRILMASI

1. Aklî İlimler
Felsefe,coğrafya,matematik , astronomi v.b. ilimler
2.Naklî İlimler (İslamî İlimler)
Hadis, Fıkıh,Tefsir,Kelâm v.b. ilimler
“Onlar göklerin ve yerin yönetimi üzerinde ve Allah'ın yarattığı şeyler üzerinde düşünmediler mi? (A‘râf 185)

İslam Medeniyeti  İlim Havzaları



Müslüman Bilim İnsanları

Bilim Adamının İsmi
Doğum-Ölüm
Çalıştığı Alanlar
Keşifleri
Eserleri
15. yy başı – 1474
    Semerkant
Astronom, Matematikçi, Dil bilimci, Kelamcı
Başarılı astronomik ölçümler
Fethiye (astronomi)
Muhammediye
(Matematik)
Şerh-i Zici Uluğ Beğ
(astronomi)
ve diğer eserler
Gazali (Huccet’ul İslam)
1058-1111
Horasan
İslam Fıkhı,Felsefe,Tasavvuf
Devrindeki
dinî tartışmaları çözüme kavuşturmuştur.
İhya-Ulumud-din,
El-Munkızu-
Mined-Dalal
721 – 815
Horasan ?
Kimyacı, Eczacı, Hekim, Astronom, Metalurji bilgini, Matematikçi, Filozof
Modern Kimyanın kurucusudur.
Kitâb-ül-Beyân
– Kitâb-ül-Hacer
Kitâb-ün-Nûr –
Kitâb-ül-İzâh
Ve diğer eserleri
850(?) – 929
Harran
Astronom, Matematikçi, Fizikçi, Mühendis
Sinüs, kosinüs, tanjant, kotanjant, sekant ve kosekantı gerçek anlamda ilk defa kullanan bilim adamı
Ez-Zîyc
(Astronomi),
Risâletün
fî tahkîk-i akdâr-il ittisâlât (Astronomi)
ve diğer eseri

973 – 1051
İran kökenli
Türkistan doğumlu
Astronom, Matematikçi, Geometrici, Coğrafyacı, Tarihçi, Hekim, Eczacı, Yer Bilimci
Astronomi ve
coğrafya ölçümleri için usturlap v.b. aletler
El Kanun-ül Mesüdi 
Astronomi),
Kitâbü’s
Saydelefi’t- Tıp
(eczacılık)
1153-1233
Cizre
Mekanikçi, Mühendis, Matematikçi, Otomat Ustası, Fizikçi
Sibernetik ve robotik aletler
Kitāb fi
ma-'rifat al-Hiyal al-handasiyya,


Kitâb-ül-Câmi
Beyn-el-İlmi
vel-Amel-in-
Nâfî fî Sınâat-il-
Hiyel
El-Farabi(Muallimi  Sani)
870 – 950
Türkistan
Filozof, Siyaset Kuramcı, Müzik Kuramcı
Müzik aletleri:
Kanun,Rübap
Kitab’ül Musiki,
İhsa’ül Ulûm
780 – 850
Türkistan
Matematikçi, Astronom, Coğrafyacı, Tarihçi
Yeryüzünün Çapı,Nil’in kaynağı,
Zic’ül Harezmi
(astronomi)
Kitab’ul Muhtasar
Fi Hisabil Hind
1100 – 1166
Endülüs
Coğrafyacı, Haritacı, Tarihçi, Eczacı, Botanikçi
Ekvator,Kuzey ve Güney Yarımküre,
Batı Avrupa Ülkelerinin gerçekçi haritaları
    Kitabu Rücari
 (Coğrafya)
   Kitabu
    nüzheti'l –müştak
(Coğrafya),
  Kitabu'l-memalik
(Coğrafya),
  el-Kitabü'l-camii li sıfati aştati'n –nebatat
 (Tıp ve botanik),

Taberi
838- 923
İran
Tefsir, Kıraat, Hadis, Tarih, Edebiyat, Matematik ve Tıp
Dünya Tarihi
yazabilen tarihçilerden
Kur'an-ı Kerim Tefsiri ve Tarih’ul Ümem
ve’l Mülük
(Dünya Tarihi)
1126 – 1198
Endülüs
Felsefe,Tıb,İslam Fıkhı
Güneş Lekelerini
İlk gözlemleyen
Makale Fit Mizac 
(Felsefe),
Tehafütü't Tehafüt 
(Felsefe)
980 – 1037
Buhara
Hekim, Eczacı, Astronom, Filozof, Matematikçi,Farmakolog
İlk mide ameliyatı,

El Kanun
Fı’t-tıp (Tıp Kanunu)
ve 200 diğer eser
İbnü’l Heysem
965 – 1040
Basra
Optikçi, Fizikçi, Matematikçi, Astronom, Filozof
Optiği bilim
haline getirmiştir.
Kitabü’l Menazir
1359 – 1435
  Bursa
Astronom, Matematikçi, İlahiyatçı
Astronomi bilimini hurafelerden uzak şekilde yapmıştır.
Ali  Kuşçu ve Uluğ Bey gibi astronomi bilim insanlarını yetiştirmiştir.
Şerh el Mülahhas
Fi’l Hey’e
(astronomi),
Muhtasar
 Fi’l Hisab
(Matematik)

Muhyiddin Arabi
1165-1240
Endülüs
Felsefe,Din,Tasavvuf
Tasavvufi görüşleri
etkili olmuştur.
Fususu’ı Hikem,
 Muhederât’ul-Ebr’ar,
 Müsameratül-Ahyar
Ve diğer eserleri
1048 – 1131
İran
Matematikçi, Astronom, Coğrafyacı, Geometrici, Filozof, Şair
Çok bilinmeyenli denklemler üzerine çalışmalar,
Binom açılımı,
Cebir Risalesi,
Rubailer
1465 – 1554
Karaman
Kartograf, Deniz Bilimci, Amiral, Matematikçi, Astronom
Kapsamlı dünya haritası
Kitab-ı Bahriye
(Denizcilik),

1386 – 1468 (?)
Amasya
Hekim, Cerrah, Eczacı, Botanikçi
Deneysel tıb
Kitab-ı
Cerrahiye-i
al Haniye
(Tıb),
Mücerrabname
(Tıb)
İbni Fadlan
877-960
Irak
Diplomasi,Coğrafya
Uluslararası İlişkileri ayrıntılı inceleme
İbn-i Fadlan
Seyahatnames

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder