El Cezeri Kimdir?
El Cezeri'nin tam ismi Ebu el-İzz b. İsmail b. El-Rezzaz el-Cezeri'dir. Kendisinin doğum yılını ve ölüm tarihini tam olarak bilememekteyiz. Ancak kendisinin 13. Yüzyılda Diyarbakır bölgesinde yaşadığı düşünülür. Kendisi Müslüman bir Türk mühendisidir.
Kendi döneminde Fırat ile Dicle nehirleri arasındaki bölgeye cezire (ada) denirdi. Bu nedenle kullanılan Cezeri adı aslında onun lakabıdır. El Cezeri 25 yıl boyunca Artuklu sarayında saray mühendisliği görevi yapmıştır. Kendisi Orta çağın ve İslam Altın Çağı'nın en önemli mühendisi olarak görülmekte olan değerli ve çağının ötesinde bir kişiliktir.
El Cezerinin Hayatı
13. Yüzyılda yaşamış olan El Cezeri'nin şahsi hayatı hakkında bildiklerimiz çok kısıtlıdır. Kendisinin Artuklu Sarayı'nda 25 yıl kaldığını ve burada saray mühendisliği görevinde kaldığını, Diyarbakır bölgesinde yaşamış olduğunu biliyoruz ve yaptıkları hakkında elimizde bilgiler mevcuttur.
El Cezeri verdiği eserler ile, kendisinden sonrakilere bıraktığı bilgiler ile Sanayi Devrimine dahi teknik yönden katkılar sunmayı başarabilmiştir. 1200'lü yıllarda o Artuklu Emiri'nin sarayında yaptığı çizimler, tasarımlar, çalışma prensipleri, teknikler; 21. Yüzyılda bizim bugün trenler, gemiler, otomobiller, enerji santralleri ve tüm karışık mekanizmaları yapabilmemizi sağlayan bir önayak olmuştur.
- Saz çalan robot
- Su saatleri
- Su pompalarını çalıştıran makineler
- Mum saatleri
- El yıkama ve abdest alma aparatları
- Meşhur fil saati
El Cezeri için yalnızca bir mühendis demek ve üzerinde durmadan bu şekilde kabul etmek, doğru bir davranış olmayacaktır .Zira El Cezeri aynı zamanda fizikçi ve matematikçidir. Dünyada ilk defa robot yapmış kişidir, matris ustasıdır. Her ne kadar Sibernetik kavramı ilk defa 1834 yılında Fransız Andre – Marie Ampere tarafından kullanılmışsa da Sibernetik alanının ilk kurucusu Cezeri'dir. Başka bir deyişle 19. Yüzyılda ancak tanımlanabilen bir bilimin temellerini 13. Yüzyıldan atmış bir bilgindir.
Cezeri'nin eserlerinin birkaç tanesini buradan görebilirsiniz. Ayrıntılı bilgi için adres: Cezeri Sitesi
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder